Την 12.2.2014 θα παρουσιαστεί η Ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης του Δήμου Αλεξανδρούπολης, σε ειδική δημόσια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Η έκθεση
Η έκθεση είναι δομημένη σε μέρη τα οποία αποτελούν θεματικές ενότητες και αφορούν φυσικά το σύνολο της λειτουργίας του θεσμού από το έτος... 2011.
Μέρη αυτής της έκθεσης με διαφορετικές θεματικές ενότητες, όπως η παρούσα Εισαγωγή, θα δημοσιεύονται σε συνέχειες με την μορφή αυτόνομων άρθρων, ώστε να επιτυγχάνεται η γνωστοποίηση του περιεχομένου των ενοτήτων της, σε όσο το δυνατό ευρύτερο κοινό.
«Το έτος 2013 ήταν το τρίτο έτος λειτουργίας του Θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Ένα έτος οριακό για τη λειτουργία του Θεσμού, αφού ήδη από τις αρχές αυτού, τα μηνύματα ήταν αρνητικά ως προς το μέλλον του και την παρουσία του στο θεσμικό γίγνεσθαι της Χώρας.
Τελικά όμως και όπως φαίνεται ο θεσμός του Συμπαραστάτη θα εξακολουθεί να υφίσταται και ίσως τελικά ενισχυθεί περισσότερο, υπό την έννοια ότι οι Δήμοι που προβλέπεται από τον Καλλικράτη να εκλέγουν Συμπαραστάτη θα τον εκλέγουν υποχρεωτικά.
Η λειτουργία του Συμπαραστάτη παραμένει για το ευρύ κοινό ασαφής. Αυτό έδειξαν οι καταγγελίες ως σύνολο ποσοτικό και ποιοτικό.
Άλλοι θεωρούν ότι είναι ένα είδος ακριβοθώρητου εισαγγελέα που θα επιβάλλει τιμωρίες στους υπαλλήλους για τις όποιες παραβάσεις. Άλλοι θεωρούν ότι οι αρμοδιότητές τους φτάνουν ως το σημείο να διαγράφει πρόστιμα με μία του πράξη. Άλλοι πάλι συγχέουν τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται ή δεν λαμβάνονται από τη δημοτική αρχή με τις αρμοδιότητες του Συμπαραστάτη. Η σημασία αυτού του γεγονότος είναι διπλή. Αφενός χρειάζεται περισσότερη δουλειά από τον Συμπαραστάτη για την εμπέδωση της λειτουργίας αυτού, αφετέρου χρειάζεται εκπαίδευση από την πλευρά του «κοινού» των δημοτών, όσον αφορά την νομική έκφραση των υποθέσεών τους. Και ναι μεν στην πρώτη περίπτωση είναι στο χέρι του εκάστοτε φορέα του θεσμού του Συμπαραστάτη να βρει μεθόδους και λύσεις, να κάνει προτάσεις ώστε να καταστήσει σαφή τη λειτουργία του στο ευρύ κοινό. Στη δεύτερη όμως περίπτωση τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Και τούτο γιατί η κοινωνία μας έχει έλλειψη νομικής παιδείας, έλλειψη γνώσης βασικών υποχρεώσεων των μελών της όταν δρουν ατομικά ή συλλογικά. Φυσικά υπάρχει και η γενική άρνηση στην τήρηση μιας υποχρέωσης, ή και η μετάλλαξη της επιθυμίας σε δικαίωμα νομικά ισχυρό.
Ήταν εξαρχής γνωστό και το τόνισα ήδη από την πρώτη μου ετήσια έκθεση ότι ο θεσμός αυτός εισάγει κάτι καινούριο στην ελληνική κοινωνία, που ήδη είχε μπει σε περίοδο κρίσης και δοκιμασίας. Κάτι που σε πολλούς θα έμοιαζε ως περιττή πολυτέλεια.
Μετά από τρία χρόνια δουλειάς, μετά από τρεις μειώσεις μισθού, (η τελευταία ποσοστού 50%), με πολλές ώρες κουβέντας με αιρετούς και υπηρεσιακούς, με δύο ετήσιες εκθέσεις, με αρθρογραφία, με πορίσματα και ειδικές εκθέσεις, με την ίδρυση του Δικτύου των Συμπαραστατών, με συνεχή ενημέρωση για το αενάως ρευστό νομικό πλαίσιο των θεμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, για ένα πράγμα έγινα σίγουρος:
Ο Συμπαραστάτης του Δημότη είναι ένας θεσμός που πρέπει να διαφυλαχθεί και να προστατευθεί ως πυρήνας μίας διαφορετικής δημοκρατικής αντίληψης.
Και θα πει κάποιος «μεγαλοστομία». Και όμως σε μια Ελλάδα που η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, ατομικών, πολιτικών και κοινωνικών, έχει γίνει το ερωτηματικό της συζήτησης, η διαμεσολαβητική λειτουργία του Συμπαραστάτη έρχεται ακριβώς για να δώσει βεβαιότητες ή τουλάχιστον να συμβάλλει με στέρεες απαντήσεις.
Από το πρώτο έτος λειτουργίας του θεσμού διαφάνηκε ότι ο άξονας εργασίας δεν θα έχει ως αποκλειστικό στόχο να διορθώνει τα κακώς κείμενα της Διοίκησης. Σταδιακά ο άξονας εργασίας μετατέθηκε και στο πεδίο του περιεχομένου των αιτημάτων ή καταγγελιών του δημότη. Που σημαίνει ότι διαπιστώθηκε ότι ο δημότης πέραν των σοβαρών αιτημάτων και καταγγελιών, κουβαλά σε πολλές περιπτώσεις την αντίληψη περί λειτουργίας των υπηρεσιών σε όφελος του εγωτικού του συμφέροντος.
Και αυτό από μόνο του παράγει κακοδιοίκηση. Γιατί οι υπηρεσίες εγκλωβίζονται σε ανούσια αιτήματα, που είναι υποχρεωμένες ν’ απαντούν, σε απειλές περί μηνύσεων και ελέγχους από εισαγγελείς, σε αντιδικίες λεκτικές που φτάνουν τα όρια της εξύβρισης και της δυσφήμησης, σε φορτικότητα από «αγανακτισμένους δημότες» που επιμένουν μέχρι να γίνει η δουλειά τους, εισχωρώντας βάναυσα στα γραφεία των αντιδημάρχων και του ίδιου του Δημάρχου.
Αν το ζητούμενο λοιπόν είναι ο εκσυγχρονισμός της διοίκησης γενικά, τότε για να επιτευχθεί αυτός ο εκσυγχρονισμός χρειάζεται εκπαίδευση και αυτών των μελών της κοινωνίας για τους οποίους δρα η δημόσια διοίκηση, δηλαδή των πολιτών, των δημοτών.
Όπως είχε πει και ο καθηγητής Ιωάννης Δρόσος σε συνέδριο που διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Αθηνών με τίτλο «Η έξοδος από την κρίση: Εφαρμόσιμες εναλλακτικές προτάσεις» και στην ομιλία του με τίτλο «Μετάβαση σε ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης: πολιτικό και διοικητικό», «Το Σύνταγμα του 1975 διασφάλισε ατομικές ελευθερίες, διασφάλισε δημοκρατικές ελευθερίες. Αν μελετήσει κανείς το Συμβούλιο της Επικρατείας, δεν υπάρχει καπρίτσιο που να μην έχει πάρει το χαρακτήρα δικαστικής απόφασης».
Αυτή η κουβέντα καταδεικνύει την παρεξήγηση που έχει γίνει γύρω από τα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες γενικά, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτά εκφέρονται ενώπιον των δικαστικών αρχών, ανεξαρτήτων αρχών, διοικητικών υπηρεσιών. Τα δικαιώματα είναι μία μορφή της ταυτότητας του πολίτη, του δημότη. Η άλλη μορφή που ολοκληρώνει την ιδιότητα ή τη λειτουργία του πολίτη είναι οι υποχρεώσεις, οι οποίες επίσης καταγράφονται σε νομοθετικά κείμενα και η τήρησή τους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την στερεότητα που πρέπει να διέπει το κράτος δικαίου.
Στο άρθρο μου (που δημοσιεύθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2013 στον ιστοχώρο www.alexpolisonline.com/2013/12/i-oikodomisi-mias-neas-sxesis.html) και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Δήμου Αλεξανδρούπολης με τίτλο «Η οικοδόμηση μίας νέας σχέσης», και αποτέλεσε το προλεγόμενο αυτής της έκθεσης, σημείωσα ότι στα τρία χρόνια περίπου που βρίσκομαι στη θέση του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης του Δήμου Αλεξανδρούπολης, θέλησα να επιβάλλω με τον τρόπο μου μία νέα άποψη για τον τρόπο επίλυσης των διαφορών και των διαφωνιών. Προσπάθησα μέσα από τα κείμενά μου και από τις ετήσιες εκθέσεις μου, να δώσω μία διάσταση στην έννοια της «κακοδιοίκησης» που θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα ίασής της, αντί του μέχρι τώρα συστήματος που ήθελε την κακοδιοίκηση ως «προϋπόθεση» της λειτουργίας ενός δημόσιου οργανισμού και όχι ως μία ακόμη μορφή εργασίας, η οποία μπορεί να αντιστραφεί και να αποδώσει δημιουργικά.
Ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, γεννήθηκε και ανδρώθηκε σ’ ένα ζοφερό πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον και έκανε πολλούς να αναρωτηθούν αν είναι περιττός ή και είδος πολυτέλειας που δεν μας αξίζει.
Μπορεί όμως, να αποτελεί πολυτέλεια, ένας θεσμός που λειτουργεί πανευρωπαϊκά εδώ και χρόνια και που έρχεται να δώσει λύσεις σε προβλήματα «κακοδιοίκησης», η οποία λύση με τη συνηθισμένη μορφή πρόσληψης δικηγόρου θα κόστιζε πιο ακριβά στο δημότη; Δεν νομίζω. Το αντίθετο μάλιστα. Θα έπρεπε ο θεσμός να ενισχυθεί από τον νομοθέτη, γιατί εκφράζει μίαν άλλη αντίληψη για την πολιτική, που τώρα ίσως περισσότερο από ποτέ έχουμε ανάγκη.
Η μεγαλύτερη πρόκληση λοιπόν ήταν να βρει ο θεσμός την θέση του και την αξία του μέσα στο περιβάλλον που γεννήθηκε και που αναπτύσσεται, αποδίδοντας κάτι καινούριο σ’ αυτό το περιβάλλον. Να δώσει το στίγμα του. Έπρεπε λοιπόν να επιλεχθούν οι διαδικασίες και οι μέθοδοι προς αυτή την κατεύθυνση. Έπρεπε να οικοδομηθεί η σχέση του θεσμού αυτού, με τους προϋπάρχοντες θεσμούς, (πολιτικούς, υπηρεσιακούς) αφενός, και με τους δημότες αφετέρου των οποίων τις καταγγελίες θα εξυπηρετεί.
Με τη συνεχή δουλειά θεωρώ ότι πρώτα διασφαλίστηκε η θέση του Συμπαραστάτη σαν κάτι διαφορετικό από τους αιρετούς που ασκούν πολιτική και σαν κάτι διαφορετικό από τις υπηρεσίες που εκτελούν αυτή την πολιτική. Είναι ο ενδιάμεσος μεσολαβητής μεταξύ δημότη και υπηρεσιών του Δήμου που ενεργούν. Είναι κοντά στον δημότη για τη διαφορά που γεννιέται με τη διοίκηση του Δήμου. Δεύτερο διασφαλίστηκε η αμεσότητα της λειτουργίας του θεσμού. Δηλαδή ακόμη και χωρίς έγγραφα και περιττή αλληλογραφία, με συζητήσεις και συσκέψεις δόθηκαν λύσεις ή τουλάχιστον εξηγήσεις για την ενέργεια μιας υπηρεσίας.
Τρίτον και σημαντικότερο: ακόμη και αν ο δημότης δεν υποστηρίζει νομικά βάσιμα την άποψή του με την καταγγελία του, με απλά λόγια δεν έχει δίκιο, αλλά η υπηρεσία του Δήμου ενήργησε ορθά, του ανακοινώνεται αιτιολογημένη απάντηση, ώστε να γνωρίζει τι όφειλε να πράξει η υπηρεσία και να μην καταλείπονται αμφιβολίες για την δράση αυτής. Αυτό το τελευταίο, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι οι απαντήσεις σε μεγάλα ζητήματα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Δήμου, δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες και για τη λεγόμενη «εκπαίδευση» των δημοτώ , ως προς την γνώση των αληθινών δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους.
Με βάση αυτή τη μέθοδο εργασίας, ο θεσμός συνεισέφερε αυτό τον τρίτο χρόνο λειτουργίας του, την απόδοσή του η οποία καταγράφεται στην έκθεση πεπραγμένων που θα αναρτηθεί στο σύνολό της στην ιστοσελίδα του Δήμου Αλεξανδρούπολης και θα παρουσιαστεί την 12η Φεβρουαρίου 2014 στην ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου».
Ο ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ
ΒΑΣΜΑΤΖΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω