Ο Αχμέτ Νταβούτογλου και οι νεο-οθωμανικές βλέψεις του

Κυκλοφόρησε μεταφρασμένο στα ελληνικά το βιβλίο του Αχμέτ Νταβούτογλου, «Το στρατηγικό βάθος. Η διεθνής θέση της Τουρκίας».
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, είναι από το Μάιο του 2009, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. Είναι μάλιστα εξωκοινοβουλευτικός υπουργός. Προέρχεται από τον πανεπιστημιακό χώρο. Δίδαξε σε διάφορα Πανεπιστήμια της χώρας του αλλά και στο εξωτερικό, όπως για παράδειγμα στο Διεθνές Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Μαλαισίας στην Κουάλα Λουμπούρ.

Ο συγγραφέας θεωρείται εμπνευστής της μεγαλοϊδεατικής πολιτικής της σημερινής ισλαμικής κυβέρνησης, που διέπεται από χίμαιρες και αλαζονεία, ιδίως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και που αποσκοπεί στην αναβίωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στην πραγματικότητα, όπως ο συγγραφέας τονίζει, τη νεοοθωμανική γραμμή εξέφρασε στο πρόσφατο παρελθόν ως πρωθυπουργός και ο Τ. Οζάλ, ενώ αυτό το όνειρο συγκινεί την τουρκική ελίτ...»

Αίσθηση έχει προκαλέσει το βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος- Η Διεθνής Θέση της Τουρκίας» γιατί εκτός του γεγονότος πως αποτελεί ένα καλό εγχειρίδιο για την επιστημονική ανάλυση των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας, συμβάλει επίσης και στην κατανόηση των σύγχρονων πολιτικών και στοχαστικών τάσεων της τουρκικής ηγετικής ελίτ. Ο Νταβούτογλου με βάση το βιβλίο του αυτό, αποδεικνύεται πώς έχει σπάνια αναλυτική αλλά και συνθετική σκέψη, που τον καθιστούν επικίνδυνο ανταγωνιστή στην περιοχή αφού αυτός είναι ο εμπνευστής του τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Τα χαμόγελά του στα τραπεζώματα και τις επίσημες επισκέψεις δεν πρέπει να μας ξεγελούν. Μιλάμε για μια πραγματική «αλεπού» της διπλωματίας στην ευρύτερη περιοχή μας.

Δεν είναι τυχαίο ότι από πολλούς μελετητές, εκφράστηκε η άποψη πως ο Νταβούτογλου εκφράζει μεγαλοϊδεατικές νέο-οθωμανικές απόψεις.
Μια μικρή γεύση των όσων κρύβει πίσω από περίπλοκες αναλυτικές φρασεολογίες στο βιβλίο του αλιεύσαμε στην σελίδα 104 της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου (Εκδόσεις Ποιότητα) και αφορά την ελληνική Θράκη. Γράφει συγκεκριμένα:
«Η Τουρκία οφείλει να επανεκτιμήσει πλέον τη βαλκανική της πολιτική έχοντας αποτινάξει την ψυχολογία της υπεράσπισης της Εισταμπούλ* και της Ανατολικής Θράκης, η οποία έχει καλλιεργηθεί από τις οδυνηρές αναμνήσεις των καταστροφών που προκλήθηκαν κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και ενισχύθηκαν από τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Υπό τις νέες περιφερειακές συνθήκες η υπεράσπιση της Ανατολικής Θράκης και της Εισταμπούλ δεν εξαρτάται από την τοποθέτηση συμβατικών μονάδων στην Ανατολική Θράκη αλλά από την ενεργή χρήση σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο των πεδίων επιρροής, που θα δημιουργηθούν πέραν της μεθορίου».

Αλλά πέραν της μεθορίου της Ανατολικής Θράκης προς Δυσμάς, υπάρχει η ελληνική Θράκη και προς Βορράν η Βουλγαρία.
Άραγε ποιο διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο επιρροής έχει κατά νουν ο Αχμέτ Νταβούτογλου;

Από την πλευρά μας εμείς έχουμε μελετήσει το βιβλίο για να αποκρυπτογραφήσουμε τις απόκρυφες σκέψεις του νέο-οθωμανιστή υπουργού; Γιατί και σε άλλο σημείο του βιβλίου (σελ. 83) τονίζει:
«Η ιστορική κληρονομιά μπορεί να αναγκάσει την Τουρκία να επέμβει σε de facto καταστάσεις, που εμφανίστηκαν πέραν των συνόρων της».

*Οι μεταφραστές χρησιμοποιούν αντί του γνωστού Ισταμπούλ το Εισταμπούλ, που είναι ορθότερο γιατί προέρχεται από τις λέξεις "Εις την Πόλιν".

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
sitalkisking.blogspot.com

Ανάλυση του Παναγιώτη Μποκοβού

Το βιβλίο είναι στο σύνολό του ουτοπικό: Ταυτίζει και άλλες φορές μπερδεύει το σημερινό τουρκικό κράτος με την οθωμανική αυτοκρατορία ή το οθωμανικό κράτος και υποστηρίζει ότι η σημερινή Τουρκία είναι συνέχεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, είναι κληρονόμος της και επομένως δικαιούται να ανακτήσει όλα τα εδάφη της, μαζί με τους λαούς που τα κατοικούν, οι οποίοι μάλιστα πρέπει να είναι πρόθυμοι να ξαναγίνουν δούλοι και ευγνώμονες για την επιστροφή τους στο βάρβαρο παρελθόν. Η απαίτηση προκαλεί προφανώς γέλια. Είναι σαν να θέλει η Αγγλία να αναβιώσει την αυτοκρατορία της και να καλεί ελεύθερους ήδη λαούς, να καταστούν και πάλι σκλάβοι υπό το αποικιοκρατικό καθεστώς της, το οποίο συνέτριψαν εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες, που στοίχισαν ποταμούς αίματος. Τα ίδια ισχύουν και για άλλες αυτοκρατορίες του παρελθόντος: Τη ρωμαϊκή, τη βυζαντινή, την ισπανική, τη γαλλική.

Ο συγγραφέας θεωρεί ότι η Τουρκία έχει δικαιώματα και επομένως αυτά πρέπει να τα εκφράζει με το συνεχές ενδιαφέρον της στη Βαλκανική Χερσόνησο, στη Μ. Ανατολή ως τα βάθη της, στον Καύκασο, στην Ευρώπη όπου διαβιούν μουσουλμανικές κοινότητες, στη Μεσόγειο και δη στην Ανατολική, στο Αιγαίο. Πιο απλά, όπου υπάρχουν Μουσουλμάνοι, η Τουρκία πρέπει να επεμβαίνει, χωρίς να διευκρινίζει πώς. Μάλιστα, εξειδικεύει ανεξάρτητες χώρες ή επαρχίες τους, όπως η Βοσνία, η Αλβανία, η Βουλγαρία, τα Σκόπια, η Δυτική Θράκη της χώρας μας, η Β. Κύπρος και τα μουσουλμανικά κράτη του Καυκάσου, τα οποία αποκαλεί Τουρκικές Δημοκρατίες! (σ. 154).

Με αλαζονικό τρόπο ο συγγραφέας αποκαλεί την Τουρκία ισχυρή περιφερειακή δύναμη σε τρεις ηπείρους -Ευρώπη, Ασία, Αφρική-, με κάθε ευκαιρία, ενώ δυο-τρεις φορές την αποκαλεί περιφερειακή και παγκόσμια δύναμη και κεντρική χώρα (σ. 839). Ο συγγραφέας βεβαίως εκφράζει την επίσημη θέση του τουρκικού κράτους, που είναι η γραμμή του στρατιωτικού κατεστημένου και προ πολλού και της ισλαμικής κυβέρνησης. Έτσι αρνείται τις γενοκτονίες που έχει διαπράξει το κεμαλικό καθεστώς, σε βάρος Ελλήνων και Αρμενίων, ενώ παραπονείται για εθνοκάθαρση που συνετελέσθη σε βάρος μουσουλμάνων της Βοσνίας (σ. 459). Γενικά η Τουρκία παρουσιάζεται ως αθώα περιστερά, ως προστάτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και ως συνεχώς αδικούμενη από τη διεθνή κοινότητα και δη τον ΟΗΕ, την ΕΕ, τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Κύπρο.

Ο Α. Νταβούτογλου μισεί την Ελλάδα, βλέπει συμμαχία της χώρας μας με το ΡΚΚ -το εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν- και τους Αρμένιους (σ. 670), εναντίον της Τουρκίας, την κατηγορεί για την μη ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατέχεται από το σύνδρομο της συνθήκης των Σεβρών και φοβάται αφύπνιση των εθνοτικών ομάδων της χώρας του, δηλαδή των Κούρδων που είναι είκοσι εκατομμύρια και διεκδικούν και με τα όπλα την ανεξαρτησία τους, των Αράβων, των Αλεβιτών (σ. 621-622) και άλλων που μπορεί να προκαλέσουν τη διάσπαση της χώρας. Παράλληλα φοβάται την χώρα μας και το γεγονός ότι η Τουρκία ακολουθεί την Ελλάδα στην εξωτερική της πολιτική, π.χ. επίσπευση της σύνδεσης με την τότε ΕΟΚ (σ. 236) και προσπάθειες ένταξης στην ΕΕ, καθώς και την εμμονή της στα θέματα Αιγαίου-Κύπρου (σ. 237). Ομολογεί σε μια κρίση ειλικρίνειας ότι η Τουρκία μπλοφάρει πολλάκις στην εξωτερική της πολιτική και τονίζει κατά κόρον ότι η Τουρκία είναι προσδεδεμένη στο άρμα των ΗΠΑ (σ. 739, σ. 779, σ. 755-756, σ. 773 κ.ά.).

Ο συγγραφέας τονίζει πολλές φορές το στρατηγικό ενδιαφέρον της Τουρκίας για την Κύπρο, ώστε να προκύπτει το αβίαστο συμπέρασμα, ότι θέλει ένα ανεξάρτητο τουρκικό κράτος στην Κύπρο, δηλαδή επιθυμεί τη διχοτόμηση του νησιού (κυρίως σ. 266 κ.ε.). Ομοίως ο συγγραφέας αποκαλύπτει τα γνωστά σχέδια της Τουρκίας για επέκταση στο Αιγαίο, που αποτελούν βασική στρατηγική επιλογή της (κυρίως σ. 266 κ.ε., σ. 268-269), στο οποίο ο κύριος στόχος είναι τα πετρέλαιά του και γι αυτό έχουν εφευρεθεί εξωφρενικές θεωρίες, όπως ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, ενώ τα αντίθετα δέχεται η διεθνής σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας, που μας επιτρέπει να αυξήσουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.

Το βιβλίο του Α. Νταβούτογλου αποκαλύπτει τις μεγαλομανίες των τουρκικών ελίτ -στρατιωτικό κατεστημένο, διπλωματία, δικαστικοί, πολιτικά κόμματα και οι εκάστοτε κυβερνήσεις- τις αλαζονικές συμπεριφορές τους, τις μεθοδεύσεις τους και σε ό,τι αφορά την χώρα μας τις βλέψεις τους στο Αιγαίο, στη Δυτική Θράκη και στην Κύπρο. Επιβεβαιώνει ότι όλα αυτά είναι διαχρονικές πολιτικές και στρατηγικές διεκδικήσεις, που δεν αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου και των ατόμων που τα εκφράζουν. Είναι πάγιοι στρατηγικοί στόχοι.

Παναγιώτης Μποκοβός
Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών, τέως υπουργός
energia.gr