Ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων, Διαμαντής Τριαντάφυλλος, υπεύθυνος της ανασκαφής και πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής για την ανάδειξη του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας - Ζώνης στον Έβρο, εξηγεί στην εφημερίδα "Ο ΧΡΟΝΟΣ" και στον Σταύρο Φανφάνη, το μεγαλείο των ευρημάτων.
Αλήθεια αν και έχει καιρό που αποκαλύφθηκαν τα ευρήματα του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας, δίπλα στον Κυπρίνο εκεί που χθες οι Πρόεδροι των Δημοκρατιών Ελλάδας και Βουλγαρίας άνοιξαν την δίοδο των δύο χωρών, εν τούτοις λίγοι γνωρίζουν ότι το σύνολο των ευρημάτων είναι μοναδικό για τον ελληνικό χώρο κι όχι μόνο...»
Εκεί είναι που έγιναν αποκαλύψεις στον ίδιο τύμβο, 5 άμαξες με τα άλογα τους και αυτά που ήταν στο ζυγό αλλά και τα βοηθητικά, σύνολο αλόγων 15. Μαζί με τις καύσεις των νεκρών μέσα σε λάκκους, το σύνολο είναι εντυπωσιακό και για την διατήρηση των ευρημάτων.
Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη επιστημονική αξία, αλλά είναι εντυπωσιακό όχι μόνο για τους επιστήμονες αλλά και για τους επισκέπτες, που επισκέπτονται την περιοχή και βλέπουν επί τόπου τα ευρήματα.
«Εκείνο που τους ενθουσιάζει είναι η ανασκαφική εικόνα που είναι τόσο ζωντανή, εντυπωσιάζονται από αυτό και συγκρίνοντας με τα ευρήματα που έχουμε στα μουσεία μας λένε πολλές φορές ότι εδώ αισθάνονται ότι βλέπουν κάτι καταπληκτικό, μοναδικό και γι’ αυτό έχουμε ήδη από τώρα που είμαστε ακόμη εργοτάξιο, έχουμε πάρα πολλούς επισκέπτες» λέει ξεκινώντας την συνομιλία μας ο κ. Τριαντάφυλλος.
Πότε ξεκίνησε η ανασκαφή χρονολογικά;
- Η ανασκαφή ξεκίνησε το φθινόπωρο, τον Σεπτέμβριο του 2002, βέβαια από τότε δεν σημαίνει ότι εργαζόμασταν συνέχεια. Υπήρχαν προβλήματα και ως προς τις διατιθέμενες πιστώσεις, τους χειμώνες επειδή εκεί οι συνθήκες είναι δύσκολες δεν μπορούσαμε να δουλέψουμε, οπότε μπορεί να υπολογίσει κανείς ότι από τότε έχουμε δουλέψει τα ¾ του συνολικού χρόνου. Ήδη από πέρσι το καλοκαίρι έχουν διακοπεί οι εργασίες διότι το προσωπικό, οι αρχαιολόγοι, οι συντηρητές, έχουν σταματήσει λόγω 24άμηνου και τώρα περιμένουμε την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τις εργασίες.
Για την αξιοποίηση του έργου και του χώρου, έχετε σκεφτεί πως θα αξιοποιηθεί η περιοχή;
- Από την πρώτη επίσκεψη του κεντρικού αρχαιολογικού συμβουλίου, το 2003, είχε αποφασιστεί η προστασία και η ανάδειξη των ευρημάτων να γίνει επί τόπου, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας και του πλήθους των ευρημάτων. Ετοιμάσαμε μια αρχιτεκτονική προ-μελέτη, η οποία μετά από μεγάλη ιστορία, λόγω γραφειοκρατικών συνθηκών στο υπουργείο, εγκρίθηκε η προ-μελέτη αυτή και τώρα για να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ πρέπει να έχουμε οριστική μελέτη με προδιαγραφές, αναλυτικούς προϋπολογισμούς και λοιπά. Αυτό το πράγμα κάνουμε τώρα, με την βοήθεια βέβαια της νομαρχίας Έβρου.
Ο νομάρχης Έβρου κ. Ζαμπουνίδης έδωσε στο ταμείο με προγραμματική σύμβαση 150.000 ευρώ, για να ετοιμαστεί η οριστική μελέτη και να ενταχθεί το έργο μέχρι το τέλος του χρόνου. Ήδη έχει συμφωνηθεί ανάμεσα στο υπουργείο και στην περιφέρεια να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ με έναν προϋπολογισμό 5 εκ. ευρώ, οπότε θα κτιστεί εκεί επί τόπου ένα κέλυφος, θα ξανακατασκευαστεί ο τύμβος από πάνω και οι επισκέπτες θα μπαίνουν μέσα, θα διαγράφουν έναν κύκλο και θα βλέπουν στο έδαφος, όχι τα πρωτότυπα αντικείμενα, θα βλέπουν αντίγραφα ένα –προς– ένα, γιατί όπως καταλαβαίνετε τα πρωτότυπα έπρεπε να βγουν, να συντηρηθούν και δίπλα στα αντίγραφα, και αυτό το κάναμε για να μην χαθεί η ανασκαφική εικόνα, θα εκτίθενται μέσα σε προθήκες όλα τα πρωτότυπα αντικείμενα, από τις καύσεις και από τις άμαξες.
Σκεπτόμαστε να κατασκευάσουμε σκελετούς όρθιων αμαξών από ένα ουδέτερο υλικό όπως το πλέξι-γκλάς και εκεί επάνω να μπουν στις αντίστοιχες θέσεις τα πρωτότυπα εξαρτήματα. Φανταστείτε ότι ο επισκέπτης από την μια θα βλέπει την ανασκαφική εικόνα και από την άλλη θα βλέπει πως ήταν οι άμαξες όρθιες εκείνη την εποχή. Θα είναι ένα εντυπωσιακό σύνολο που πιστεύω ότι είναι μοναδικό στον ελληνικό χώρο και θα θυμίζει περίπου τον τύμβο της Βεργίνας, που και εκεί ο επισκέπτης μπαίνει μέσα στον τύμβο για να δει τους τάφους και τα άλλα ευρήματα.
Αυτή η διαδικασία δημιουργίας αντιγράφων γίνεται τώρα, είναι σε εξέλιξη;
- Έχει ξεκινήσει εδώ και 2 χρόνια, έχουμε κατασκευάσει τα αντίγραφα τριών αμαξών και η κατασκευή αυτή γίνεται αφού προηγήθηκε μια τρισδιάστατη σάρωση με σαρωτές τριών διαστάσεων και σταθερά και χειρός, για να μπορούμε να πάρουμε κάποιες λεπτομέρειες και όλο αυτό το υλικό το έχουμε ηλεκτρονικά, μπορούμε να έχουμε ορθοφωτογραφίες από εκεί, να έχουμε σχέδια, είναι μια βάση δεδομένων πολύ σημαντική.
Με τα στοιχεία αυτά και με ένα ειδικό πρόγραμμα κατασκευάζονται τα αντίγραφα σε μικρά τμήματα μέσω εκτυπωτών τριών διαστάσεων, ενώνονται, ψήνονται, χρωματίζονται με το χέρι και αποτελούν πιστά αντίγραφα 1:1. Το υλικό από το οποίο γίνονται είναι μια σκόνη λευκή σαν πούδρα, σαν γύψος, το οποίο έρχεται από την Αμερική και μαζί με ριτίνες και κόλλες σταθεροποιείται και μας δίνει ακριβώς τα αντίγραφα αυτά.
Ήδη έχει τοποθετηθεί η μία άμαξα, ξεκινήσαμε πέρσι πριν το καλοκαίρι την αφαίρεση των εξαρτημάτων και από μια δεύτερη, δυστυχώς σταμάτησαν οι εργασίες, πάντως έχουμε αυτή την στιγμή στον χώρο της ανασκαφής τρία αντίγραφα – τριών αμαξών και η προοπτική είναι να γίνουν όλα αντίγραφα. Μάλιστα τα έχουμε εντάξει σε μια πρόταση – κοινή που κάναμε με τους Βούλγαρους που κάναμε απέναντι στο Ιβαϊλοβγκραντ και έχουμε ζητήσει ένα ποσό από το INTEREG και περιμένουμε τον Σεπτέμβριο την έγκριση οπότε αν εγκριθεί θα προχωρήσουμε και θα κάνουμε και τα υπόλοιπα αντίγραφα.
Ήδη η περιοχή έχει πολλούς επισκέπτες. Υπάρχει κάποιος ξεναγός, κάποιο βιβλίο, ώστε να μπορεί ο επισκέπτης να έχει περισσότερες πληροφορίες;
- Οι οργανωμένες ομάδες που έρχονται από μακριά, πολλές φορές έχουν και ξεναγό μαζί τους, για τους άλλους όλους ξεναγούν είτε οι αρχαιολόγοι όταν εργάζονταν, είτε και οι φύλακες που έχουν μάθει αρκετά πράγματα και κατατοπίζουν τους επισκέπτες, δεν έχουμε κάποιο μόνιμο ξεναγό αλλά οπωσδήποτε καλύπτουμε τις ανάγκες με το προσωπικό που έχουμε. Υπάρχει επίσης ένα φυλλάδιο, ένα τρίπτυχο με κείμενο και φωτογραφίες που μοιράζεται σε όλους δωρεάν, όπως και η επίσκεψη είναι δωρεάν, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε εισιτήριο από την στιγμή που δεν είναι οργανωμένος ο χώρος. Έχουμε μια πολύ καλή ιστοσελίδα στο διαδίκτυο με κείμενα και φωτογραφίες, σε αρκετές γλώσσες, οπότε μπορεί και από εκεί ο επισκέπτης πριν ξεκινήσει το ταξίδι του στον Βόρειο Έβρο να ενημερωθεί λεπτομερώς για τα ευρήματα, την ανασκαφή και πως θα φτάσει μέχρι τον χώρο.
Η επίσημη ιστοσελίδα της ανασκαφής της Μικρής Δοξιπάρας - Ζώνης
Αλήθεια αν και έχει καιρό που αποκαλύφθηκαν τα ευρήματα του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας, δίπλα στον Κυπρίνο εκεί που χθες οι Πρόεδροι των Δημοκρατιών Ελλάδας και Βουλγαρίας άνοιξαν την δίοδο των δύο χωρών, εν τούτοις λίγοι γνωρίζουν ότι το σύνολο των ευρημάτων είναι μοναδικό για τον ελληνικό χώρο κι όχι μόνο...»
Εκεί είναι που έγιναν αποκαλύψεις στον ίδιο τύμβο, 5 άμαξες με τα άλογα τους και αυτά που ήταν στο ζυγό αλλά και τα βοηθητικά, σύνολο αλόγων 15. Μαζί με τις καύσεις των νεκρών μέσα σε λάκκους, το σύνολο είναι εντυπωσιακό και για την διατήρηση των ευρημάτων.
Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη επιστημονική αξία, αλλά είναι εντυπωσιακό όχι μόνο για τους επιστήμονες αλλά και για τους επισκέπτες, που επισκέπτονται την περιοχή και βλέπουν επί τόπου τα ευρήματα.
«Εκείνο που τους ενθουσιάζει είναι η ανασκαφική εικόνα που είναι τόσο ζωντανή, εντυπωσιάζονται από αυτό και συγκρίνοντας με τα ευρήματα που έχουμε στα μουσεία μας λένε πολλές φορές ότι εδώ αισθάνονται ότι βλέπουν κάτι καταπληκτικό, μοναδικό και γι’ αυτό έχουμε ήδη από τώρα που είμαστε ακόμη εργοτάξιο, έχουμε πάρα πολλούς επισκέπτες» λέει ξεκινώντας την συνομιλία μας ο κ. Τριαντάφυλλος.
Πότε ξεκίνησε η ανασκαφή χρονολογικά;
- Η ανασκαφή ξεκίνησε το φθινόπωρο, τον Σεπτέμβριο του 2002, βέβαια από τότε δεν σημαίνει ότι εργαζόμασταν συνέχεια. Υπήρχαν προβλήματα και ως προς τις διατιθέμενες πιστώσεις, τους χειμώνες επειδή εκεί οι συνθήκες είναι δύσκολες δεν μπορούσαμε να δουλέψουμε, οπότε μπορεί να υπολογίσει κανείς ότι από τότε έχουμε δουλέψει τα ¾ του συνολικού χρόνου. Ήδη από πέρσι το καλοκαίρι έχουν διακοπεί οι εργασίες διότι το προσωπικό, οι αρχαιολόγοι, οι συντηρητές, έχουν σταματήσει λόγω 24άμηνου και τώρα περιμένουμε την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τις εργασίες.
Για την αξιοποίηση του έργου και του χώρου, έχετε σκεφτεί πως θα αξιοποιηθεί η περιοχή;
- Από την πρώτη επίσκεψη του κεντρικού αρχαιολογικού συμβουλίου, το 2003, είχε αποφασιστεί η προστασία και η ανάδειξη των ευρημάτων να γίνει επί τόπου, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας και του πλήθους των ευρημάτων. Ετοιμάσαμε μια αρχιτεκτονική προ-μελέτη, η οποία μετά από μεγάλη ιστορία, λόγω γραφειοκρατικών συνθηκών στο υπουργείο, εγκρίθηκε η προ-μελέτη αυτή και τώρα για να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ πρέπει να έχουμε οριστική μελέτη με προδιαγραφές, αναλυτικούς προϋπολογισμούς και λοιπά. Αυτό το πράγμα κάνουμε τώρα, με την βοήθεια βέβαια της νομαρχίας Έβρου.
Ο νομάρχης Έβρου κ. Ζαμπουνίδης έδωσε στο ταμείο με προγραμματική σύμβαση 150.000 ευρώ, για να ετοιμαστεί η οριστική μελέτη και να ενταχθεί το έργο μέχρι το τέλος του χρόνου. Ήδη έχει συμφωνηθεί ανάμεσα στο υπουργείο και στην περιφέρεια να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ με έναν προϋπολογισμό 5 εκ. ευρώ, οπότε θα κτιστεί εκεί επί τόπου ένα κέλυφος, θα ξανακατασκευαστεί ο τύμβος από πάνω και οι επισκέπτες θα μπαίνουν μέσα, θα διαγράφουν έναν κύκλο και θα βλέπουν στο έδαφος, όχι τα πρωτότυπα αντικείμενα, θα βλέπουν αντίγραφα ένα –προς– ένα, γιατί όπως καταλαβαίνετε τα πρωτότυπα έπρεπε να βγουν, να συντηρηθούν και δίπλα στα αντίγραφα, και αυτό το κάναμε για να μην χαθεί η ανασκαφική εικόνα, θα εκτίθενται μέσα σε προθήκες όλα τα πρωτότυπα αντικείμενα, από τις καύσεις και από τις άμαξες.
Σκεπτόμαστε να κατασκευάσουμε σκελετούς όρθιων αμαξών από ένα ουδέτερο υλικό όπως το πλέξι-γκλάς και εκεί επάνω να μπουν στις αντίστοιχες θέσεις τα πρωτότυπα εξαρτήματα. Φανταστείτε ότι ο επισκέπτης από την μια θα βλέπει την ανασκαφική εικόνα και από την άλλη θα βλέπει πως ήταν οι άμαξες όρθιες εκείνη την εποχή. Θα είναι ένα εντυπωσιακό σύνολο που πιστεύω ότι είναι μοναδικό στον ελληνικό χώρο και θα θυμίζει περίπου τον τύμβο της Βεργίνας, που και εκεί ο επισκέπτης μπαίνει μέσα στον τύμβο για να δει τους τάφους και τα άλλα ευρήματα.
Αυτή η διαδικασία δημιουργίας αντιγράφων γίνεται τώρα, είναι σε εξέλιξη;
- Έχει ξεκινήσει εδώ και 2 χρόνια, έχουμε κατασκευάσει τα αντίγραφα τριών αμαξών και η κατασκευή αυτή γίνεται αφού προηγήθηκε μια τρισδιάστατη σάρωση με σαρωτές τριών διαστάσεων και σταθερά και χειρός, για να μπορούμε να πάρουμε κάποιες λεπτομέρειες και όλο αυτό το υλικό το έχουμε ηλεκτρονικά, μπορούμε να έχουμε ορθοφωτογραφίες από εκεί, να έχουμε σχέδια, είναι μια βάση δεδομένων πολύ σημαντική.
Με τα στοιχεία αυτά και με ένα ειδικό πρόγραμμα κατασκευάζονται τα αντίγραφα σε μικρά τμήματα μέσω εκτυπωτών τριών διαστάσεων, ενώνονται, ψήνονται, χρωματίζονται με το χέρι και αποτελούν πιστά αντίγραφα 1:1. Το υλικό από το οποίο γίνονται είναι μια σκόνη λευκή σαν πούδρα, σαν γύψος, το οποίο έρχεται από την Αμερική και μαζί με ριτίνες και κόλλες σταθεροποιείται και μας δίνει ακριβώς τα αντίγραφα αυτά.
Ήδη έχει τοποθετηθεί η μία άμαξα, ξεκινήσαμε πέρσι πριν το καλοκαίρι την αφαίρεση των εξαρτημάτων και από μια δεύτερη, δυστυχώς σταμάτησαν οι εργασίες, πάντως έχουμε αυτή την στιγμή στον χώρο της ανασκαφής τρία αντίγραφα – τριών αμαξών και η προοπτική είναι να γίνουν όλα αντίγραφα. Μάλιστα τα έχουμε εντάξει σε μια πρόταση – κοινή που κάναμε με τους Βούλγαρους που κάναμε απέναντι στο Ιβαϊλοβγκραντ και έχουμε ζητήσει ένα ποσό από το INTEREG και περιμένουμε τον Σεπτέμβριο την έγκριση οπότε αν εγκριθεί θα προχωρήσουμε και θα κάνουμε και τα υπόλοιπα αντίγραφα.
Ήδη η περιοχή έχει πολλούς επισκέπτες. Υπάρχει κάποιος ξεναγός, κάποιο βιβλίο, ώστε να μπορεί ο επισκέπτης να έχει περισσότερες πληροφορίες;
- Οι οργανωμένες ομάδες που έρχονται από μακριά, πολλές φορές έχουν και ξεναγό μαζί τους, για τους άλλους όλους ξεναγούν είτε οι αρχαιολόγοι όταν εργάζονταν, είτε και οι φύλακες που έχουν μάθει αρκετά πράγματα και κατατοπίζουν τους επισκέπτες, δεν έχουμε κάποιο μόνιμο ξεναγό αλλά οπωσδήποτε καλύπτουμε τις ανάγκες με το προσωπικό που έχουμε. Υπάρχει επίσης ένα φυλλάδιο, ένα τρίπτυχο με κείμενο και φωτογραφίες που μοιράζεται σε όλους δωρεάν, όπως και η επίσκεψη είναι δωρεάν, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε εισιτήριο από την στιγμή που δεν είναι οργανωμένος ο χώρος. Έχουμε μια πολύ καλή ιστοσελίδα στο διαδίκτυο με κείμενα και φωτογραφίες, σε αρκετές γλώσσες, οπότε μπορεί και από εκεί ο επισκέπτης πριν ξεκινήσει το ταξίδι του στον Βόρειο Έβρο να ενημερωθεί λεπτομερώς για τα ευρήματα, την ανασκαφή και πως θα φτάσει μέχρι τον χώρο.
Πηγή: Εφημερίδα Ο ΧΡΟΝΟΣ
Η επίσημη ιστοσελίδα της ανασκαφής της Μικρής Δοξιπάρας - Ζώνης
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω