Ευρωπαϊκή ΑΟΖ

του Νίκου Λυγερού

Ο προβληματισμός της Ελλάδας περί ΑΟΖ δεν είναι ούτε φανταστικός, ούτε φαντασιακός, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Αντιθέτως η ΑΟΖ ως έννοια είναι μία πραγματικότητα με πολλαπλές επιπτώσεις, ειδικά στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Πολλοί στον ελλαδικό χώρο ανακαλύπτουν τη σημασία και την ουσία της ΑΟΖ, ενώ υπάρχουν συμφωνίες της Κύπρου όσον αφορά σε αυτό το θέμα. Επιπλέον, αν εντάξουμε αυτόν τον προβληματισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε ένας απλός χάρτης ακόμα και της Μεσογείου επαρκεί για να αποδείξει τη χρησιμότητα της ΑΟΖ, ανεξάρτητα από τα έμμεσα γεωστρατηγικά οφέλη που αναδεικνύει η τοποστρατηγική της...»

Η Ευρωπαϊκή ΑΟΖ δεν είναι μόνο θεωρητική, έχει αποκτήσει ισχυρά στοιχεία πραγματικότητας. Μόνο και μόνο η ύπαρξη της Γαλλίας, η οποία αποτελεί το δεύτερο κράτος στον κόσμο μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και πριν την Αυστραλία με τη μεγαλύτερη ΑΟΖ στον κόσμο επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει ως ολική οντότητα, η πρώτη παγκόσμια ΑΟΖ σε μέγεθος. Έτσι η σημασία της ΑΟΖ δεν μπορεί να έρθει σε αμφισβήτηση σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Το επακόλουθο είναι ότι αυτός ο όγκος πάνω στην υδρόγειο είναι στρατηγικής σημασίας. Η βάση τους δεν είναι μόνο οι συμβάσεις, αλλά το μαθηματικό υπόβαθρο της τοπολογίας και της γεωμετρίας.

Όταν εξετάζουμε το θέμα της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ συνειδητοποιούμε ότι τα προβλήματα με τα οποία ασχολούμαστε στον ελλαδικό χώρο δεν είναι της ίδιας εμβέλειας. Με άλλα λόγια, όταν υπάρχει ένα τόσο μεγάλο καταλυτικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο με παγκόσμιες επιπτώσεις, τα τεράστια προβλήματα που προβάλλουμε με την Τουρκία είναι στα όρια του ασήμαντου. Η παραδοσιακή προσέγγιση του προβλήματος των 12 μιλίων, το οποίο έχει καθηλώσει τη Τουρκία με την έννοια του Casus Βelli δεν μπορεί να λυθεί απλώς με την υφαλοκρηπίδα, διότι η τελευταία καθιερώνεται ακόμα πιο δύσκολα σε μη φιλικό περιβάλλον και απαιτεί συχνά δικαστική παρέμβαση. Προσπαθούμε να επιλύσουμε με ένα πρόβλημα με ένα άλλο, το οποίο είναι δυσκολότερο. Διότι και το θέμα του Νεοοθωμανικού δόγματος έρχεται σε αντιπαράθεση με αυτή την έννοια, ειδικά όταν εξετάζουμε την κατηγορία των μηδενικών τριβών με τις γειτονικές χώρες.

Η Ευρωπαϊκή ΑΟΖ αλλάζει ριζικά τα δεδομένα κι αυτό εξηγείται τοποστρατηγικά. Βασίζεται στις έννοιες της συνεκτικότητας και της τοπολογικής τρύπας, ενσωματώνει νοητικά σχήματα που έχουν επιπτώσεις σε μεγάλες αποστάσεις, στηρίζεται αποκλειστικά στην έννοια της μέσης γραμμής, η οποία ενισχύεται μέσω της μεθοδολογίας των διαγραμμάτων Voronoi και της τριγωνοποίησης Delaunay. Η Ελλάδα ως κρατική οντότητα είχε άλλες προτεραιότητες στο παρελθόν κι εξέταζε μόνο τοπικά τα προβλήματά της. Κατά συνέπεια, δεν έχει δώσει έμφαση στο θέμα της ΑΟΖ κι επομένως έχει καθυστερήσει σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά το timing παραμένει σωστό, διότι δεν έχει κλείσει το παράθυρο των διαπραγματεύσεων. Απλώς, το σωστό υπόβαθρο είναι το ευρωπαϊκό. Κι ο λόγος είναι απλός. Δομικά η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κι ένας αποκλειστικός επιμερισμός της ΑΟΖ των κρατών μελών. Με αυτόν τον τρόπο κάθε νέο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποδεχθεί ό,τι ισχύει την ώρα της ένταξής του.

Κατά συνέπεια, το θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενισχύει de facto και de jure τις προσπάθειές μας. Με άλλα λόγια, αν ακολουθήσουμε τα αρμόδια στρατηγικά βήματα για την καθιέρωση της ελληνικής ΑΟΖ μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ θα ενισχύσουμε την τελευταία με τη συμβολή μας και θα τη χρησιμοποιήσουμε στις διαπραγματεύσεις μας. Η Κύπρος, η οποία είναι σε χειρότερη κατάσταση λόγω κατοχής, έδειξε την ύπαρξη αυτής της οδού. Είναι θέμα βούλησης εκ μέρους μας η υλοποίηση της ελληνικής ΑΟΖ. Είμαστε έτοιμοι τεχνοκρατικά, έχουμε αποκτήσει τη τεχνογνωσία σε μαθηματικό επίπεδο, δεν μένει παρά μόνο να πάρουμε την πολιτική απόφαση, που θα ενεργοποιήσει όλο το ευρωπαϊκό πλαίσιο προς όφελός μας όχι μόνο για τώρα, αλλά περισσότερο για το μέλλον της πατρίδας μας.

Νίκος Λυγερός
lygeros.org