Για την Ελλάδα, με τα πάμπολλα νησιά και τις χιλιάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής, η ακτοπλοΐα, παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην ανάπτυξη του τουρισμού και των νησιών μας. Η ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ απασχόλησε το Ελληνικό κράτος από της συστάσεως του και το 1894 έγινε ο πρώτος νόμος (ΒΣΜΘ) για την «ατμοπλοϊκή συγκοινωνία».
Ένα από τα επί μέρους θέματά της, ο ναύλος, απασχόλησε τελευταία, τα ΜΜΕ, την κυβέρνηση, τους εφοπλιστές και φυσικά το επιβατηγό κοινό.
…Το πρωί της Τετάρτης 25-5-2011, ψηφίσθηκε στη Βουλή, η τροπολογία που κατέθεσε ο Υπουργός Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας κ. Γιάννης Διαμαντίδης για την κατάργηση των κρατήσεων υπέρ τρίτων που συνόδευαν μέχρι τώρα τα εισιτήρια της ακτοπλοΐας, επιβατών και οχημάτων. Η κατάργηση των πιο πάνω τελών και δικαιωμάτων θα συμβάλει άμεσα στη μείωση της τιμής του εισιτηρίου και έμμεσα στην αύξηση της τουριστικής κίνησης, την τόνωση του κλάδου της ακτοπλοΐας, αλλά και την ενίσχυση των τοπικών νησιωτικών οικονομιών...»
Έτσι παρουσιάστηκε η είδηση αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Θα προσεγγίσουμε το θέμα από όλες του τις πλευρές.
1. Η ευρωπαϊκή θέση: Αρχή του Μεταφορικού Ισοδύναμου
Η Ε.Ε για τις θαλάσσιες ενδομεταφορές, εκτός των άλλων, έχει υιοθετήσει, και την «Αρχή του Μεταφορικού Ισοδύναμου» (principle of transfer of an equivalent).
Με απλά λόγια, η Αρχή αυτή λέει ότι, ο κάτοικος ή ο επισκέπτης των νησιών δικαιούται, τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, να επικοινωνεί με την ηπειρωτική χώρα, πληρώνοντας, το ίδιο αντίτιμο με αυτόν που στις ηπειρώτικες (χερσαίες) περιοχές, διανύει ανάλογη απόσταση.
Δυο τουλάχιστον χώρες, Γαλλία και Πορτογαλία, εφήρμοσαν αυτή την Αρχή χρησιμοποιώντας μάλιστα κοινοτικούς πόρους για την επιδότηση των ακτοπλοϊκών τους εισιτηρίων.
Στην Ελλάδα, το θεσμικό πλαίσιο για την εφαρμογή αυτής της Αρχής, απλά τέθηκε το 2001, με το νόμο 2932 χωρίς ωστόσο, για μια δεκαετία, να γίνει κάτι ουσιαστικό.
Το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, καθ υλη αρμόδιο για θέματα ακτοπλοΐας, για πρώτη φορά, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2010 ενέργειες, στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, να συνταχθεί μελέτη για την εφαρμογή του και στην ελληνική ακτοπλοΐα.
Ο διαγωνισμός για την επιλογή της εταιρείας που θα αναλάβει τη σύνταξη της σχετικής μελέτης, τώρα, βρίσκεται στο νέο αρμόδιο Υπουργείο Θαλάσσιων Υποθέσεων Νήσων και Αλιείας. Η εταιρεία που θα επιλεγεί, από τον μειοδοτικό διαγωνισμό, θα πρέπει μεταξύ άλλων να μελετήσει, να κοστολογήσει και να προτείνει ξεχωριστά για κάθε δρομολογιακή γραμμή.
Στη συνέχεια (πότε;) η Πολιτεία θα πάρει (;) τις αποφάσεις της.
Πάντως, έστω και με τις όποιες καθυστερήσεις, η εξέλιξη αυτή ανοίγει το δρόμο για την εφαρμογή της Αρχής του μεταφορικού ισοδύναμου, που χρόνια το περιμένουμε και ιδιαίτερα οι νησιώτες.
2. Η ελληνική θέση: Υπέρογκες κρατήσεις
Στα εισιτήρια των πλοίων, για επιβάτες και οχήματα, το ποσό που πληρώνουμε (συνολικός ναύλος) είναι το άθροισμα του (καθαρού ναύλου) για λογαριασμό του εφοπλιστή και των (κρατήσεων), για λογαριασμό τρίτων, στην ουσία του ιδίου του κράτους. Στο συνολικό ναύλο, ο καθαρός είναι περίπου το 65% και οι κρατήσεις περίπου το 35% και αφορούν:
α) Φ.Π.Α. 23% για τα οχήματα και 13% για τους επιβάτες
β) Κ.Α.Ε.Ο. 6,5% (Υπέρ του Κεφαλαίου Ασφάλισης Επιβατών και Οχημάτων που διαχειρίζεται το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ).
γ) Λ .Τ. 5%. (Λιμενικό τέλος, υπέρ των Λιμενικών Ταμείων και Οργανισμών Λιμένα).
δ) ΕΠΙΝΑΥΛΟΣ 3% (Για την ενίσχυση του ταμείου από το οποίο επιδοτούνται οι άγονες γραμμές).
Η Ελλάδα έχει πρωτιά, στις ευρωπαϊκές χώρες, στην υπέρογκη επιβάρυνση των εισιτηρίων της ακτοπλοΐας.
Οι κρατήσεις, υπέρ του κράτους, ξεκίνησαν το 1969 με ποσοστό 5% και έφθασαν το 2010, στο 37,5% στα οχήματα και 27,5% στους επιβάτες, ενώ η αντίστοιχη στην Ιταλία είναι 10%, στην Ισπανία 8%, στην Πορτογαλία και Σουηδία 6%, και στη Γαλλία στο 5,50%.
Με την τροπολογία που κατατέθηκε και ήδη ψηφίστηκε, καταργούνται:
(ι) Τα ασφάλιστρα επιβατών και οχημάτων, που αποτελούσαν πόρους του Κεφαλαίου Ασφάλισης Επιβατών και Οχημάτων (Κ.Α.Ε.Ο.) και
(Τα έσοδα από το Κ.Α.Ε.Ο σε όλα τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια τα διαχειρίζεται το ΝΑΤ)
(ιι) Τα αχθοφορικά δικαιώματα και τα δικαιώματα για διαφυγούσα αμοιβή εργατών, λόγω απώλειας εργασιών φορτοεκφόρτωσης σε όσα λιμάνια υπήρχαν.
(Στα εισιτήρια για τη Σαμοθράκη δεν υπήρχε ποτέ αυτή η κράτηση και συνεπώς η κατάργησή της είναι άνευ αντικείμενου).
Δηλαδή, καταργείται μόνο μια κράτηση και μειώνονται τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια μόνο 6,5% αλλά συγχρόνως χάνει το ΝΑΤ ένα έσοδο της τάξεως των σαράντα (40) εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Με τη ρύθμιση αυτή διαφώνησε η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ) γιατί ένα προβληματικό Ταμείο, το ΝΑΤ, γίνεται ακόμα πιο προβληματικό χωρίς να υπάρχει καμιά πρόνοια για το πώς θα καλυφθεί το έσοδο που χάνει.
3. Η περίπτωση της Σαμοθράκης
Η γραμμή Αλεξανδρούπολης – Σαμοθράκης, πάντα είχε ακριβό εισιτήριο είτε συγκρινόμενο με άλλες ακτοπλοϊκές γραμμές είτε υπολογιζόμενο με την Αρχή του Μεταφορικού Ισοδύναμου.
Σήμερα, το εισιτήριο (απλή μετάβαση) επιβάτη είναι 9,80 ευρώ και αυτοκινήτου ΙΧ 41,50 ευρώ για τα επιδοτούμενα δρομολόγια (καθημερινές) ενώ για τα μη επιδοτούμενα (Σαββατοκύριακα) είναι 15,10 ευρώ για επιβάτη και 60,00 για αυτοκίνητο ΙΧ.
Η μείωση στα εισιτήρια Αλεξανδρούπολης – Σαμοθράκης, με τη νέα ρύθμιση, η οποία αναμένεται να ισχύσει από αρχές Ιουνίου, θα είναι της τάξεως του 1 με 1,5 ευρώ σε κάθε εισιτήριο. Ουσιαστική όμως μείωση του εισιτηρίου θα είχαμε μόνο με τη μείωση του πολύ μεγάλου ΦΠΑ.
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Νικόλαος
Πρόεδρος Ένωσης Πολιτών «ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ»
Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.)
Πρώην Κεντρικός Λιμενάρχης Αλεξανδρούπολης
Ένα από τα επί μέρους θέματά της, ο ναύλος, απασχόλησε τελευταία, τα ΜΜΕ, την κυβέρνηση, τους εφοπλιστές και φυσικά το επιβατηγό κοινό.
…Το πρωί της Τετάρτης 25-5-2011, ψηφίσθηκε στη Βουλή, η τροπολογία που κατέθεσε ο Υπουργός Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας κ. Γιάννης Διαμαντίδης για την κατάργηση των κρατήσεων υπέρ τρίτων που συνόδευαν μέχρι τώρα τα εισιτήρια της ακτοπλοΐας, επιβατών και οχημάτων. Η κατάργηση των πιο πάνω τελών και δικαιωμάτων θα συμβάλει άμεσα στη μείωση της τιμής του εισιτηρίου και έμμεσα στην αύξηση της τουριστικής κίνησης, την τόνωση του κλάδου της ακτοπλοΐας, αλλά και την ενίσχυση των τοπικών νησιωτικών οικονομιών...»
Έτσι παρουσιάστηκε η είδηση αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Θα προσεγγίσουμε το θέμα από όλες του τις πλευρές.
1. Η ευρωπαϊκή θέση: Αρχή του Μεταφορικού Ισοδύναμου
Η Ε.Ε για τις θαλάσσιες ενδομεταφορές, εκτός των άλλων, έχει υιοθετήσει, και την «Αρχή του Μεταφορικού Ισοδύναμου» (principle of transfer of an equivalent).
Με απλά λόγια, η Αρχή αυτή λέει ότι, ο κάτοικος ή ο επισκέπτης των νησιών δικαιούται, τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, να επικοινωνεί με την ηπειρωτική χώρα, πληρώνοντας, το ίδιο αντίτιμο με αυτόν που στις ηπειρώτικες (χερσαίες) περιοχές, διανύει ανάλογη απόσταση.
Δυο τουλάχιστον χώρες, Γαλλία και Πορτογαλία, εφήρμοσαν αυτή την Αρχή χρησιμοποιώντας μάλιστα κοινοτικούς πόρους για την επιδότηση των ακτοπλοϊκών τους εισιτηρίων.
Στην Ελλάδα, το θεσμικό πλαίσιο για την εφαρμογή αυτής της Αρχής, απλά τέθηκε το 2001, με το νόμο 2932 χωρίς ωστόσο, για μια δεκαετία, να γίνει κάτι ουσιαστικό.
Το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, καθ υλη αρμόδιο για θέματα ακτοπλοΐας, για πρώτη φορά, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2010 ενέργειες, στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, να συνταχθεί μελέτη για την εφαρμογή του και στην ελληνική ακτοπλοΐα.
Ο διαγωνισμός για την επιλογή της εταιρείας που θα αναλάβει τη σύνταξη της σχετικής μελέτης, τώρα, βρίσκεται στο νέο αρμόδιο Υπουργείο Θαλάσσιων Υποθέσεων Νήσων και Αλιείας. Η εταιρεία που θα επιλεγεί, από τον μειοδοτικό διαγωνισμό, θα πρέπει μεταξύ άλλων να μελετήσει, να κοστολογήσει και να προτείνει ξεχωριστά για κάθε δρομολογιακή γραμμή.
Στη συνέχεια (πότε;) η Πολιτεία θα πάρει (;) τις αποφάσεις της.
Πάντως, έστω και με τις όποιες καθυστερήσεις, η εξέλιξη αυτή ανοίγει το δρόμο για την εφαρμογή της Αρχής του μεταφορικού ισοδύναμου, που χρόνια το περιμένουμε και ιδιαίτερα οι νησιώτες.
2. Η ελληνική θέση: Υπέρογκες κρατήσεις
Στα εισιτήρια των πλοίων, για επιβάτες και οχήματα, το ποσό που πληρώνουμε (συνολικός ναύλος) είναι το άθροισμα του (καθαρού ναύλου) για λογαριασμό του εφοπλιστή και των (κρατήσεων), για λογαριασμό τρίτων, στην ουσία του ιδίου του κράτους. Στο συνολικό ναύλο, ο καθαρός είναι περίπου το 65% και οι κρατήσεις περίπου το 35% και αφορούν:
α) Φ.Π.Α. 23% για τα οχήματα και 13% για τους επιβάτες
β) Κ.Α.Ε.Ο. 6,5% (Υπέρ του Κεφαλαίου Ασφάλισης Επιβατών και Οχημάτων που διαχειρίζεται το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ).
γ) Λ .Τ. 5%. (Λιμενικό τέλος, υπέρ των Λιμενικών Ταμείων και Οργανισμών Λιμένα).
δ) ΕΠΙΝΑΥΛΟΣ 3% (Για την ενίσχυση του ταμείου από το οποίο επιδοτούνται οι άγονες γραμμές).
Η Ελλάδα έχει πρωτιά, στις ευρωπαϊκές χώρες, στην υπέρογκη επιβάρυνση των εισιτηρίων της ακτοπλοΐας.
Οι κρατήσεις, υπέρ του κράτους, ξεκίνησαν το 1969 με ποσοστό 5% και έφθασαν το 2010, στο 37,5% στα οχήματα και 27,5% στους επιβάτες, ενώ η αντίστοιχη στην Ιταλία είναι 10%, στην Ισπανία 8%, στην Πορτογαλία και Σουηδία 6%, και στη Γαλλία στο 5,50%.
Με την τροπολογία που κατατέθηκε και ήδη ψηφίστηκε, καταργούνται:
(ι) Τα ασφάλιστρα επιβατών και οχημάτων, που αποτελούσαν πόρους του Κεφαλαίου Ασφάλισης Επιβατών και Οχημάτων (Κ.Α.Ε.Ο.) και
(Τα έσοδα από το Κ.Α.Ε.Ο σε όλα τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια τα διαχειρίζεται το ΝΑΤ)
(ιι) Τα αχθοφορικά δικαιώματα και τα δικαιώματα για διαφυγούσα αμοιβή εργατών, λόγω απώλειας εργασιών φορτοεκφόρτωσης σε όσα λιμάνια υπήρχαν.
(Στα εισιτήρια για τη Σαμοθράκη δεν υπήρχε ποτέ αυτή η κράτηση και συνεπώς η κατάργησή της είναι άνευ αντικείμενου).
Δηλαδή, καταργείται μόνο μια κράτηση και μειώνονται τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια μόνο 6,5% αλλά συγχρόνως χάνει το ΝΑΤ ένα έσοδο της τάξεως των σαράντα (40) εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Με τη ρύθμιση αυτή διαφώνησε η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ) γιατί ένα προβληματικό Ταμείο, το ΝΑΤ, γίνεται ακόμα πιο προβληματικό χωρίς να υπάρχει καμιά πρόνοια για το πώς θα καλυφθεί το έσοδο που χάνει.
3. Η περίπτωση της Σαμοθράκης
Η γραμμή Αλεξανδρούπολης – Σαμοθράκης, πάντα είχε ακριβό εισιτήριο είτε συγκρινόμενο με άλλες ακτοπλοϊκές γραμμές είτε υπολογιζόμενο με την Αρχή του Μεταφορικού Ισοδύναμου.
Σήμερα, το εισιτήριο (απλή μετάβαση) επιβάτη είναι 9,80 ευρώ και αυτοκινήτου ΙΧ 41,50 ευρώ για τα επιδοτούμενα δρομολόγια (καθημερινές) ενώ για τα μη επιδοτούμενα (Σαββατοκύριακα) είναι 15,10 ευρώ για επιβάτη και 60,00 για αυτοκίνητο ΙΧ.
Η μείωση στα εισιτήρια Αλεξανδρούπολης – Σαμοθράκης, με τη νέα ρύθμιση, η οποία αναμένεται να ισχύσει από αρχές Ιουνίου, θα είναι της τάξεως του 1 με 1,5 ευρώ σε κάθε εισιτήριο. Ουσιαστική όμως μείωση του εισιτηρίου θα είχαμε μόνο με τη μείωση του πολύ μεγάλου ΦΠΑ.
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Νικόλαος
Πρόεδρος Ένωσης Πολιτών «ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ»
Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.)
Πρώην Κεντρικός Λιμενάρχης Αλεξανδρούπολης
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω