Λιμνάζοντα χωρικά ύδατα

Ατέρμονες συζητήσεις, τουρκικές απαιτήσεις και μελλοντικές παγίδες

της Κύρας Αδάμ

Τα ψιχία των στοιχείων από το βιβλίο του έμπειρου στα αεροναυτιλιακά ζητήματα, Τούρκου διπλωμάτη Ντενίζ Μπουλούκμπασι, που ήρθαν προσφάτως στη δημοσιότητα, φέρνουν στην επιφάνεια αθέατες συνέπειες των ελληνοτουρκικών διερευνητικών συζητήσεων - διαπραγματεύσεων, οι οποίες ξεκίνησαν το 1978 με πρωτοβουλία-πίεση της Τουρκίας και βρίσκονται στην 50ή συνάντηση...»

Εκ του μέχρι στιγμής αποτελέσματος προκύπτει ότι αυτή η πρωτοβουλία της Τουρκίας είχε διπλό στόχο σε βάρος της Ελλάδας.

• Όσο συνεχίζονται οι ατέρμονες συζητήσεις, η Ελλάδα στερείται την άσκηση του δικαιώματός της για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ επί 33 χρόνια.
• Το ίδιο χρονικό διάστημα των συζητήσεων αυτών, η Τουρκία έχει πετύχει μέσω του ΝΑΤΟ και του ICAO δικαιώματα στο Αιγαίο που δεν της ανήκουν, εκμεταλλευόμενη ενδεχομένως και την ολιγωρία ελληνικών υπηρεσιών, καθώς οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων 30 ετών δεν μπήκαν σοβαρά στον κόπο να αναπροσαρμόσουν και να «εκμοντερνίσουν» την εξωτερική πολιτική ανάλογα με τις ευκαιρίες που προσέφεραν οι εκάστοτε περιστάσεις.

«Από τα στοιχεία»

Το αποτέλεσμα είναι αυτά τα «δικαιώματα» - στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Άγκυρα αυτή την 30ετία να τα χρησιμοποιήσει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αν και όποτε συμφωνηθεί η προσφυγή σ' αυτό. Άλλωστε, υπάρχει καταγεγραμμένη από το 2002 η σαφής δήλωση του προέδρου του δικαστηρίου σε συνέντευξή του: «Η απόφαση και το αποτέλεσμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ κ.λπ. θα εξαρτηθεί από τα στοιχεία που θα προσκομίσουν οι Έλληνες και οι Τούρκοι δικηγόροι».

Έτσι, αυτές οι ατέρμονες συζητήσεις, που για την ελληνική πλευρά προσφέρουν το πρόχειρο επιχείρημα «της ησυχίας στο Αιγαίο», επί της ουσίας δείχνουν ότι εξυπηρετούν μόνο την Αγκυρα. Μέσω αυτού του τρόπου, αυτή στερεί από την Ελλάδα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα από τον ορυκτό πλούτο, δεδομένου ότι, με τις ατέρμονες συζητήσεις, δεν επιτρέπει στην Ελλάδα να οριοθετήσει και να αξιοποιήσει την υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ στα όρια του FIR Αθηνών - Κωνσταντινούπολης (Αιγαίο), στο οποίο η Άγκυρα έχει μηδαμινά έως ελάχιστα νόμιμα δικαιώματα. Παράλληλα, με τις συζητήσεις αυτές, η Τουρκία επιδιώκει να προβεί η Ελλάδα σε παραχωρήσεις που εξυπηρετούν τα τουρκικά συμφέροντα.

Οι συζητήσεις του 2003 για συμφωνία καθορισμού διαφορετικού εύρους χωρικών υδάτων, που αποτελεί τη βάση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας σε διαφορετικές περιοχές, αλλά ακόμη και στα ίδια νησιά, βρίσκονται ένα βήμα πριν αποτελέσουν οριστικό γεγονός. Αυτό ενισχύεται από τις αναφορές στο βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, αλλά και από τη μετέπειτα συνέντευξη του τότε υπουργού Άμυνας Σπηλιωτόπουλου στη «Χουριέτ», τον Ιούνιο του 2004: «…τα χωρικά μας ύδατα μπορούν σε άλλες περιοχές να είναι 3 ν.μ., σε άλλες 6 ν.μ. και σε άλλες 9 ν.μ. κ.λπ.». Εκτός τούτων, το διαφορετικό εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων περιγράφεται με ακρίβεια για συγκεκριμένα νησιά στο πρόσφατο βιβλίο του κ. Μπουλούκμπασι.

Παραχωρήσεις

Σε περίπτωση κατά την οποία η ελληνική κυβέρνηση συμφωνήσει με αυτή τη θέση της Τουρκίας για διαφορετικό εύρος των χωρικών μας υδάτων, εγκλωβίζεται η Αθήνα σε παραχωρήσεις και σε παραβάσεις της διεθνούς νομιμότητας, που εξυπηρετούν μόνον τα τουρκικά οικονομικά, πολιτικά και επιχειρησιακά συμφέροντα:

• Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1958 στη Γενεύη και στο Montego Bay του 1982, με το αιτιολογικό ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ. Το άρθρο 121 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας εξασφαλίζει τη θεμελιώδη αρχή του διεθνούς δικαίου, το αδιαίρετο δηλαδή της κυριαρχίας του κράτους. Με τη συγκεκριμένη, ενδεχόμενη συμφωνία ποικίλου εύρους χωρικών υδάτων, άλλη Ελλάδα θα έχουμε στον ηπειρωτικό χώρο και... ολίγη Ελλάδα στα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου.
Έτσι η Αθήνα, αν συμφωνήσει, θα παραβιάσει τη σύμβαση - διεθνή νομιμότητα… σε βάρος της Ελλάδας, η οποία την έχει επικυρώσει, ενώ δεν… θα την παραβιάζει η Αγκυρα, που δεν την αναγνωρίζει.
• Η διατήρηση των 6 ν.μ. στις ανατολικές και βόρειες πλευρές των ανατολικών νήσων και η επέκταση στα 12 ν.μ. στις δυτικές πλευρές τους αποτελεί μια έξυπνη τουρκική πολιτική με άγνωστες συνέπειες. Και αυτό διότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι αδύνατον να καταγραφούν και να συμφωνηθούν οι άπειρες μέσες γραμμές για να οριοθετηθούν τα διαφορετικά χωρικά ύδατα, με αποτέλεσμα οι διερευνητικές συζητήσεις να διαρκέσουν επ' άπειρον, με ζημιωμένη μόνο την Αθήνα, που δεν θα μπορεί να οριοθετήσει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Σε αντίθεση με την Αγκυρα, που στην ουσία δεν έχει ή έχει ελάχιστα δικαιώματα στην ΑΟΖ του Αιγαίου.
• Επιπλέον, μια τυχόν συμφωνία για τη διατήρηση των 6 ν.μ. ανατολικά και βόρεια των ακτών των ανατολικών νησιών και η επέκταση στα 12 ν.μ. στη δυτική πλευρά τους, υποκρύπτει πολλά επικίνδυνα σημεία, που μπορεί να παραδώσουν το μισό Αιγαίο στην Τουρκία.

Μισό Αιγαίο

1. Ενισχύουν τη θέση της Τουρκίας ότι να νησιά αποτελούν επέκταση της ηπειρωτικής Τουρκίας, αφού η Ελλάδα αποδέχεται τα 6 ν.μ. απέναντι από τις τουρκικές ακτές και τα 12 ν.μ. απέναντι από την ηπειρωτική Ελλάδα. Έτσι, το Διεθνές Δικαστήριο, εφαρμόζοντας την αρχή της ισότητας, είναι πολύ πιθανό να εκδώσει απόφαση, σύμφωνα με την οποία τα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου έχουν μόνο χωρικά ύδατα, αλλά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Το καμπανάκι έχει ήδη χτυπήσει, καθώς το Δικαστήριο, σε πρόσφατη απόφασή του (2009) για το Serpents Island (το Νησί των Φιδιών) στη Μαύρη Θάλασσα, που ανήκει στην Ουκρανία και βρίσκεται κοντά στη Ρουμανία, επιμένει ότι το νησί αυτό δεν έχει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, αλλά μόνο χωρικά ύδατα, ενισχύοντας έτσι τη θέση της Τουρκίας.

Κατ' ανάλογο τρόπο, αν υπάρξει ελληνοτουρκική προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο, είναι πιθανόν τα νησιά Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία, Κάρπαθος, Κάσος, Καστελόριζο να… βρεθούν χωρίς υφαλοκρηπίδα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, η τουρκική υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ να φτάσουν μέχρι τη μέση του Αιγαίου και μέχρι την Αίγυπτο στην περίπτωση του Καστελόριζου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα ελληνικά συμφέροντα και την ασφάλεια της χώρας.

2. Με μια τέτοια ενδεχόμενη συμφωνία καταργούνται αυτομάτως τα 10 ν.μ. του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου (γίνονται αλλού 6 ν.μ. και αλλού 12 ν.μ.), με αποτέλεσμα να μπορούν τα τουρκικά μαχητικά να έχουν πρόσβαση σε όλο το Αιγαίο και χωρίς να εφαρμόζουν τους κανόνες του ICAO για κατάθεση σχεδίων πτήσης κ.λπ., γεγονός που θα εξασθενήσει την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας.

3. Με τη διαφοροποίηση των ισχυόντων χωρικών υδάτων, η Τουρκία θα απαιτήσει την αναδιάταξη του FIR Αθηνών και της περιοχής έρευνας και διάσωσης. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το δίκτυο των αεροδιαδρόμων στο FIR Αθηνών να καταρρεύσει και η Ελλάδα να χάσει τα 250 εκατ. ευρώ που εισπράττει ετησίως από τα τέλη υπέρπτησης και χρήσης αεροδιαδρόμων -και τούτο γιατί η δημιουργία νέων αεροδιαδρόμων θα απαιτήσει την έγκριση της Άγκυρας.

Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι πρόσφατες διαταγές του ΝΑΤΟ, που απαγορεύει στα ελληνικά μαχητικά, για τους σκοπούς του ΝΑΤΟ, να υπερίπτανται των ελληνικών νησιών του Ανατ. Αιγαίου, ενώ προωθεί τη διχοτόμηση του Αιγαίου, αφού έδωσε στο υποστρατηγείο της Λάρισας τον έλεγχο μόνο μέχρι τον 25ο μεσημβρινό.

Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που η κυβέρνηση επιθυμεί να προσελκύσει επενδύσεις για την έρευνα και άντληση φυσικών πόρων από την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Σύμφωνα μάλιστα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, κατά την τελευταία επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του στην Αθήνα, οι διαπραγματεύσεις για την υφαλοκρηπίδα βρίσκονται «σε καλό δρόμο». Η κυβέρνηση δεν αποκαλύπτει ποιος είναι αυτός ο «καλός δρόμος» που έχει βρει, γιατί αν υπονοεί τη διαφοροποίηση των χωρικών υδάτων, σ' ένα είδος «χτένι» (6, 10, 12 ν.μ.), τότε θα βρεθεί μπροστά σε διαμελισμό της κυριαρχίας της χώρας.

Πηγή: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ