Ο κ. Ντόλιος ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας: «Είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα η ανάθεση εκ μέρους της ειδικής μόνιμης επιτροπής περιφερειών εισήγησης παρόλο ότι δεν ήμουν μέλος της επιτροπής και δεν παρακολούθησα τις περισσότερες συνεδριάσεις. Θα επιχειρήσω συμβουλευόμενος τα πρακτικά των συνεδριάσεων και αξιοποιώντας την προσωπική μου εμπειρία από την προετοιμασία, την ψήφιση και το 1ο εξάμηνο εφαρμογής του Καλλικράτη να διατυπώσω τις σκέψεις μου που θα εμπεριέχουν και το στοιχείο τη αποτίμησης και το... στοιχείο της πρότασης».
Στη συνέχεια μίλησε για την διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, την προετοιμασία, την ψήφιση και την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης.
«Η διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, η οποία εύστοχα πήρε τον τίτλο Καλλικράτης αφού ο στόχος ήταν η νέα αρχιτεκτονική στην διοίκηση και αυτοδιοίκηση, υπήρξε ένα ώριμο ζήτημα. Ώριμο πολιτικά, αφού επί της αρχής και του βασικού στόχου, ελάχιστες ήταν οι διαφωνίες των κόμματων, ώριμο αυτοδιοικητικά όπως αυτό επιβεβαιώθηκε από αποφάσεις των συνεδρίων της Τ.Α. Α' και Β' βαθμού, ώριμο κοινωνικά όπως διαπιστώθηκε σε κάθε ευκαιρία που δόθηκε για να εκφραστούν ατύπως οι τοπικές και περιφερειακές κοινωνίες.
Ο χρόνος προετοιμασίας χωρίς αμφιβολία ήταν περιορισμένος και τα όρια του, τα έθετε η ημερομηνία των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2010. Το περιορισμένο του χρόνου μαζί με την οικονομική κρίση δημιούργησαν καλοπροαίρετους ενδοιασμούς και ενστάσεις ως προς το κατά πόσον θα έπρεπε να προχωρήσουμε ή να αναβάλουμε το πρόγραμμα Καλλικράτης. Η Κυβέρνηση εκτίμησε με απόλυτη βεβαιότητα ότι οποιαδήποτε αναβολή θα σήμαινε ματαίωση επ’ αόριστον.
Το Υπουργείο ξεκίνησε αμέσως την προετοιμασία και σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση, υπηρεσιακούς παράγοντες, επιστημονικούς συνεργάτες και νομικούς συμβούλους, εκπόνησε ένα στέρεο νομοθέτημα το οποίο έγινε νόμος του κράτους μετά την αναγκαία διαβούλευση και συζήτηση στη Βουλή.
Ο στόχος ήταν καθαρός, η ουσιαστική αποκέντρωση. Δεν επιχειρήθηκε να μεταφερθούν μόνο επιπλέον πόροι στην περιφέρεια ή απλώς νέες αρμοδιότητες. Στην πραγματικότητα η πεμπτουσία του όλου εγχειρήματος ήταν η δημιουργία συστημάτων λήψης αποφάσεων, για το μέλλον της περιφέρειας, για την ανάπτυξή της και κατ’ επέκταση για το μέλλον και την ανάπτυξη της χώρας. Τα περιφερειακά συμβούλια και το νέο σύστημα περιφερειακής διακυβέρνησης αποτελούν την βάση για τη δημιουργία των προαναφερθέντων συστημάτων.
Χωρίς αμφιβολία είναι η πιο ισχυρή πράξη εμπιστοσύνης στις τοπικές κοινωνίες και στους φυσικούς θεσμούς εκπροσώπησής τους, δηλαδή τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια. Είναι μια μεγάλη ανατροπή στην λειτουργία του πολιτικού συστήματος, αφού το κεντρικό πολιτικό σύστημα παραχώρησε στις περιφέρειες το σύνολο των δημοσίων επενδύσεων, απεμπολώντας τον πολιτικό έλεγχο και ποδηγέτηση που ασκούσε στις πολιτικές εξελίξεις ακόμη και στην τελευταία γωνιά της πατρίδας μας.
Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στις περιφέρειες και στους δήμους έγινε με γενναιότητα αλλά και φειδώ. Λήφθηκαν υπ’ όψιν, οι περιορισμοί που το ίδιο το σύνταγμα θέτει όσον αφορά την έννοια της κρατικής αρμοδιότητας, η σχετική νομολογία που δημιουργήθηκε από διαδοχικές αποφάσεις του συμβουλίου επικρατείας αλλά και οι εκτιμήσεις για το πόσες αρμοδιότητες μπορούσε να απορροφήσει η νέα πραγματικότητα χωρίς τον κίνδυνο να δημιουργηθεί διοικητικό χάος. Θεσπίστηκε μεταβατική περίοδος, η οποία θα μπορούσε σχηματικά να χωριστεί σε δύο περιόδους : από 01/01/2011 έως 30/06/2011 και από 01/07/2011 έως 31/12/2012.
Θεωρώ ότι η επιτροπή θα μπορούσε να έχει λόγο και ρόλο στην επερχόμενη συνταγματική αναθεώρηση όσον αφορά αρμοδιότητες που πρέπει να μεταφερθούν στις αιρετές περιφέρειες και δεν το επιτρέπει το σημερινό σύνταγμα.
Επίσης, πιστεύω ότι η επιτροπή μπορεί να εξετάσει σειρά θεμάτων που ανέκυψαν από την εφαρμογή του ν.3852 αλλά και να επανεξετάσει μεταβατικότητες, οι οποίες προνοήθηκαν όσον αφορά το χρόνο εφαρμογής τους σε συνεργασία πάντα με τις περιφέρειες αλλά και τους δήμους της χώρας.
Παράλληλα με την προετοιμασία και την ψήφιση του σχεδίου Καλλικράτης, εκπονήθηκε σχέδιο εφαρμογής του νόμου του οποίου η εκτέλεση ξεκίνησε με την ψήφιση του ν.1852. Το σχέδιο εφαρμογής περιελάμβανε τις απαραίτητες ενέργειες, οι οποίες έπρεπε να γίνουν μέχρι την διενέργεια των εκλογών. Κανονιστικές πράξεις και προεδρικά διατάγματα που έπρεπε να εκδοθούν μέχρι 31/12/2010. Προετοιμασία και ενοποίηση των λειτουργικών συστημάτων, που επίσης έπρεπε να ολοκληρωθούν μέχρι 31/12/2010. Μετατάξεις των υπαλλήλων, οι οποίοι έπρεπε να βρίσκονται στις θέσεις τους μέχρι 01/01/2011. Εκπόνηση οδικού χάρτη με χαρακτηριστικά ημερολογίου που όριζε επακριβώς τις ημερομηνίες λήψης σειράς αποφάσεων από περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια. Επίσης, ο οδικός χάρτης προέβλεψε επακριβώς τις ημερομηνίες έκδοσης των απαραίτητων Υπουργικών αποφάσεων. Παράλληλα, εκδόθηκαν δεκάδες εγκύκλιοι μέσω των οποίων απαντήθηκαν ή ρυθμίστηκαν σειρά ερωτημάτων λειτουργικού χαρακτήρα, που ανέκυψαν κατά την διάρκεια του 1ου εξαμήνου.
Αρκετά θέματα που ανέκυψαν στον 1ο στάδιο εφαρμογής του Καλλικράτη, ρυθμίστηκαν με διατάξεις. Πολλά ερωτήματα που ετέθησαν από Περιφερειάρχες αλλά και συναδέλφους Βουλευτές κατά την διάρκεια των συνεδριάσεων της επιτροπής έχουν ήδη απαντηθεί. Εκκρεμότητες και ανάγκη νέων διευθετήσεων υπάρχουν και σήμερα και τις αντιμετωπίζει η νέα ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών.
Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι στις 01/01/2011 οι υπάλληλοι ήταν στις θέσεις τους, τα λειτουργικά συστήματα ανταποκρίθηκαν στις νέες ενοποιημένες ανάγκες, μεταφερθείσες αρμοδιότητες ασκήθηκαν από τους νέους φορείς χωρίς την δημιουργία ιδιαίτερων προβλημάτων, ζητήματα μισθοδοσίας μεταταγέντων υπαλλήλων αντιμετωπίσθηκαν σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, συμπληρωματικές αποφάσεις όπου χρειάστηκε εκδόθηκαν, το όλο σύστημα λειτούργησε και θα έλεγα ότι οι πολίτες βίωσαν με ομαλό τρόπο το 1ο κρίσιμο στάδιο της μετάβασης. Σημειώνω ιδιαίτερα, την μεταβίβαση όλων των αρμοδιοτήτων του ΕΣΠΑ από 01/07/2011 όπως ακριβώς προέβλεπε ο νόμος. Μια μεταβίβαση, η οποία συνοδεύτηκε από την αναίμακτη και αθόρυβη μετάταξη κάποιων χιλιάδων υπαλλήλων οι οποίοι υπηρετούσαν σε υπηρεσίες που είχαν την ευθύνη διαχείρισης του ΕΣΠΑ και του συνόλου των δημοσίων επενδύσεων (ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΑΜΕΙΟ, ΔΕΣΕ, ΔΕΚΕ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ κ.τ.λ.).
Από την ανάγνωση των πρακτικών της Επιτροπής προκύπτουν σειρά θεμάτων που έχουν σχέση με τους οργανισμούς των περιφερειών όπως αυτοί καθορίστηκαν με τα 13 Προεδρικά Διατάγματα. Θέματα τέτοιου είδους έθεσε σχεδόν το σύνολο των περιφερειαρχών και πολλοί συνάδελφοι Βουλευτές. Κατά την γνώμη μου, τα θέματα αυτά θα πρέπει να εξετασθούν συνολικά και πάντα κάτω από το πρίσμα των βασικών αρχών στις οποίες βασίστηκε η κατάρτιση των Προεδρικών Διαταγμάτων και του κανόνα που θα μπορούσε να έχει τίτλο, όχι στις εξαιρέσεις. Αναφέρομαι, στην πολιτική και αναπτυξιακή ανάγκη αντιμετώπισης της κάθε περιφέρειας ως ενιαίας αναπτυξιακής οντότητας και όχι ως άθροισμα νομαρχιακών - αναπτυξιακών ενοτήτων. Επίσης αναφέρομαι, στην ανάγκη κοινωνικής ενοποίησης του συνόλου των νομών της περιφέρειας. Η πρόνοια που υπήρξε στους οργανισμούς των περιφερειών εκφράστηκε με την δημιουργία γενικών διευθύνσεων ανά τομέα έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ενιαία τομεακή πολιτική σε όλους τους νομούς της περιφέρειας ενώ ιδιαίτερα για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό ήταν στοχευμένη η απόφαση να μην υπάρξουν τμήματα προγραμματισμού σε κάθε νομό για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μετατροπής του περιφερειακού αναπτυξιακού προγραμματισμού σε άθροισμα νομαρχιακών προγραμμάτων.
Εκτιμώ ότι είναι νωρίς για να προχωρήσουν οι περιφέρειες σε τροποποίηση των οργανισμών τους. Εκτιμώ επίσης, και έχω την βεβαιότητα ότι έτσι θα γίνει, ότι το Υπουργείο Εσωτερικών θα ασχοληθεί με το ζήτημα και θα συντονίσει τις Περιφέρειες έτσι ώστε να γίνουν οι όποιες μεταβολές με συντεταγμένο τρόπο και πάντως μετά την ψήφιση νόμων που έχουν σχέση με το νέο επιτελικό κράτος, με τους νέους οργανισμούς των Υπουργείων και το Δημόσιου Τομέα εν γένει και βεβαίως του νέου μισθολογίου-βαθμολογίου.
Η Επιτροπή μας μπορεί, συνεχίζοντας τις συνεδριάσεις, ιδιαίτερα μετά την εκλογή των νέων οργάνων της Τ.Α. και σε συνεργασία και επικοινωνία μαζί τους, να διατυπώσει τις δικές της προτάσεις.
Η εφαρμογή και η διαδρομή του Καλλικράτη επηρεάζεται χωρίς αμφιβολία από την οικονομική συγκυρία και από τις μεγάλες αλλαγές που γίνονται στη χώρα, αλλαγές, η μεγάλη πλειονότητα των οποίων όφειλαν να έχουν γίνει εδώ και κάποια χρόνια. Κατά την γνώμη μου, και σήμερα 9 μήνες μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη, εκτιμώ ή καλύτερα διαπιστώνω ότι πέραν της εξοικονόμησης πόρων που προέκυψαν από την εφαρμογή της νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο στις αυτοδιοικήσεις Α' και Β' βαθμού για οικονομίες κλίμακας, τις οποίες μπορούν να επιχειρήσουν χωρίς την απόφαση και την εντολή της Κυβέρνησης και οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε εξοικονόμηση πόρων που θα αξιοποιηθούν για τις ανάγκες των ίδιων των Περιφερειών και των Δήμων».
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω