Αγριομηλιά, το ενδημικό δέντρο του Νοτίου Έβρου

Η αγριομηλιά (Eriolobus trilobatus L.) είναι φυλλοβόλο δένδρο ύψους 5-6 μέτρων χωρίς αγκάθια, με άνθη λευκά και ανθίζει Μάιο με Ιούνιο. Φύεται σε πετρώδεις πλαγιές και διάκενα των δασών στην παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης (Quercetalia pubescentis). Είναι Ανατολικο-Μεσογειακό είδος, με σποραδική εμφάνιση και εκτεταμένες ασυνέχειες στην κατανομή του.

Εξαπλώνεται από το Λίβανο και τη Συρία διαμέσου της Ανατολίας στη ΒΑ Ελλάδα και ΝΑ Βουλγαρία, όπου εμφανίζονται οι μοναδικοί ευρωπαϊκοί πληθυσμοί του είδους. Στην ελληνική επικράτεια απαντάται μόνο στο Νότιο Έβρο και μάλιστα στην περιοχή του Περάματος, των Πετρωτών, ανατολικά του Άβαντα στα Λουτρά της Τραϊανούπολης και στις νότιες υπώρειες του Εθνικού Πάρκου του Δάσους Δαδιάς - Λευκίμης - Σουφλίου...»

Πρόκειται για ένα από τα σπανιότερα δένδρα της ελληνικής χλωρίδας και απαντάται σε μικτά δάση δρυός και πεύκης. Αν και το είδος δεν υλοτομείται, ο πληθυσμός του, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής του Δάσους της Δαδιάς, τις τελευταίες δεκαετίες έχει μειωθεί. Έχει συμπεριληφθεί στο Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας και της Βουλγαρίας με το χαρακτηρισμό “Vulnerable” και “Endangered”, αντίστοιχα.

Αισίως φτάσαμε στον δεύτερο μήνα του φθινοπώρου, τον Οκτώβριο, και πολύ φιλολογία και πολύς λόγος γίνεται για την αποκατάσταση των καμένων περιοχών της Δαδιάς, της Λευκίμης, των Κοίλων και της Μελίας, που έγιναν στάχτη από την λαίλαπα που ξέσπασε στις 24-08-2011 από το χωριό της Λευκίμης. Στην τελευταία επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης κ. Θύμιου Σώκου στον Έβρο στα τέλη του Σεπτέμβρη εκτιμήθηκαν στα 1,28 εκ. ευρώ οι ζημίες και το κόστος αποκατάστασης των καμένων περιοχών.

Ο κύριος Σώκος στην σύσκεψη στην οποία προήδρευσε στην Αλεξανδρούπολη για τις φωτιές του Αυγούστου στον Έβρο διασαφήνισε ότι θα δοθούν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος στους τοπικούς δασικούς συνεταιρισμούς τα υλοτομικά έργα που πρέπει να γίνουν, μαζί με τα αντιδιαβρωτικά έργα και την κατασκευή κορμοδεμάτων. Και φυσικά λέγοντας αποκατάσταση των καμένων περιοχών δεν θα πρέπει να εννοούμε αποκλειστικά και μόνο την επανεγκατάσταση των δασών δρυός και πεύκης που έγιναν στάχτη και την επαναφορά στην αρχική κατάσταση του υγιούς και με μεγάλη υπεραξία δασικού οικοσυστήματος, αλλά και μικρότερες παρεμβάσεις σε άλλα φυτικά είδη που αφανίστηκαν αλλά έχουν μεγαλύτερη χλωριδική αξία.

Δεν αναφέρομαι σε τίποτε διαφορετικό από την αποκατάσταση των δένδρων της αγριομηλιάς (Eriolobus trilobatus L.), που αριθμούν μερικές μόνο δεκάδες δένδρα στο νότιο τμήμα του Νομού Έβρου και το 50% αυτών κάηκε από τις πυρκαγιές του Αυγούστου. Διότι αν θέλουμε να μιλάμε σοβαρά και υπεύθυνα για την αποκατάσταση των θιγόμενων από τις πυρκαγιές περιοχών θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουμε στον σχεδιασμό μας το σύνολο των φυτικών στοιχείων, που αφάνισε η λαίλαπα του περασμένου Αυγούστου και να δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα σε δασικά είδη, όπως η αγριομηλιά που είναι ενδημικό είδος του νοτίου τμήματος του Νομού Έβρου και υπό εξαφάνιση βάσει επιστημονικών μελετών.

Χρήστος Κ. Γκιουμουσίδης
Γεωτεχνικός – Δασολόγος
Master στην Περιβαλλοντική Πολιτική και Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Υπαίθρου