Κάνοντας χώρο για τις βελανιδιές στο Δάσος της Δαδιάς

Στον Έβρο, στις πιο δύσβατες περιοχές του δάσους εμφανίζονται μετά την πυρκαγιά ανάμεσα στα πεύκα πανέμορφες βελανιδιές και άλλα πλατύφυλλα δέντρα. Το WWF συνεργάζεται με το Δασαρχείο Σουφλίου για την υποστήριξη της φυσικής αυτής διαδικασίας. Πρωταγωνιστές της δράσης, οι εθελοντές του προγράμματος EVS για τους οποίους το WWF είναι υπερήφανο.

Χρόνια και χρόνια, στο στόμα όλων επαναλαμβάνεται η κουβέντα ότι μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά θα κάψει πολλές εκτάσεις του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς - Λευκίμης - Σουφλίου. Όμως για πολλά χρόνια οι πυρκαγιές έκαιγαν μικρές εκτάσεις διότι είτε από φυσικά αίτια είτε... από ανθρώπινα λάθη, η εστία ήταν μόνον μια και η φωτιά ετίθετο σε έλεγχο στις πλείστες των περιπτώσεων αυθημερόν.

Φωτιές από δόλο δεν έχουν καταγραφεί ποτέ τις τελευταίες δύο δεκαετίες στην περιοχή. Όμως φέτος οι 11 εστίες πυρκαγιάς δεξιά και αριστερά του επαρχιακού δρόμου της Λευκίμης, ξέσπασαν τις πρώτες κιόλας ώρες σε μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά που μαινόταν για τέσσερις ημέρες και έκαψε έκταση περίπου 60 χιλιάδων στρεμμάτων, το 43% αυτής αναδασώσεις με πεύκα.

Μέλος του Panda Club ο Λέων Πετρινός
επισκέφτηκε τη Δαδιά και βοήθησε
στη συλλογή των βελανιδιών

Πολλές ώρες πέρασαν και περνάνε στα καμένα οι εθελοντές του WWF, δύο μήνες μετά την πυρκαγιά, και σε κάθε κοιλάδα δείχνουν με το δάχτυλο: «Το βλέπεις το πράσινο μέρος μέσα στη ρεματιά;», «Τις βλέπεις τις πράσινες βελανιδιές στην πλαγιά;», «Βλέπεις πώς κάηκαν οι αναδασώσεις και εκεί που συνορεύουν με βελανιδιές η φωτιά σταμάτησε;».

Πώς βρέθηκαν οι βελανιδιές και τα άλλα πλατύφυλλα είδη δέντρων μέσα στις αναδασώσεις; Μα πρόκειται για τις πιο δύσβατες περιοχές, όπου δεν μπόρεσαν τα μηχανήματα να ξεριζώσουν τις βελανιδιές και να φτιάξουν αναβαθμίδες για τη φύτευση των πεύκων ή πρόκειται για τις περιοχές που οι βελανιδιές αντιστάθηκαν και επικράτησαν του πεύκου.

Η αντικατάσταση των αιωνόβιων δασών βελανιδιάς με πεύκα ήταν ο αναπτυξιακός προγραμματισμός του Έβρου τις δεκαετίες του 1960 - 1970 και απόρροια αυτού η «μετάλλαξη» πολλών κτηνοτρόφων σε υλοτόμους.

Τριάντα και σαράντα χρόνια μετά, εκτεταμένα δάση πεύκων καλύπτουν την περιοχή με μοναδικά ανοίγματα κάποια χωράφια που μετά βίας συνεχίζουν να οργώνονται, ενώ τα περισσότερα κλείνουν και αυτά με φυτείες ακακιών. Πυκνά και δύσβατα πευκοδάση λόγω έλλειψης βοσκής, αλλά και λόγω υλοτομίας με στόχο την επικράτηση του πεύκου, ως προσοδοφόρου είδους για την απόληψη ξυλείας. Το αποτέλεσμα; Πυριγενή δάση έτοιμα να γίνουν στάχτη.

Σήμερα, αναγνωρίζοντας τις αστοχίες του παρελθόντος, με ωριμότητα και συναίσθηση, η δασική υπηρεσία τίθεται υπέρ της φυσικής αναγέννησης του δάσους και αναμένεται οι βελανιδιές και άλλα πλατύφυλλα είδη να επανέλθουν. Και για εκείνες τις πλαγιές που το δάσος δεν θα μπορέσει να ανακάμψει από μόνο του, η δασική υπηρεσία θα προωθήσει την αναδάσωση με πλατύφυλλα είδη, όπως βελανιδιές, φράξους και άλλα είδη.

Το WWF Ελλάς συμμετέχει εθελοντικά σε αυτό το έργο, βοηθώντας το Δασαρχείο Σουφλίου στις εργασίες έναρξης δημιουργίας ενός φυτωρίου με βελανιδιές και άλλα είδη πλατύφυλλων δέντρων στο χώρο του Δασικού Φυτωρίου Δαδιάς. Το τελευταίο μήνα οι εθελοντές του προγράμματος EVS, υπό την εποπτεία του Δασαρχείου Σουφλίου, συλλέγουν βελανίδια από δύο από τα τέσσερα είδη βελανιδιάς της περιοχής μας, την χνοώδη δρυ Quercus pubescens και την ευθύφλοιο δρυ ή κοινώς τσέρο Quercus cerris. Φέτος τα άλλα δυο είδη βελανιδιάς δεν είχαν καρπούς. Παράλληλα με τη συλλογή βοηθούν τους υπαλλήλους του Δασικού Φυτωρίου στη φύτευση των σπόρων αφού προηγηθεί διαχωρισμός των κατάλληλων καρπών.

Η όλη ενασχόληση με τη συλλογή των βελανιδιών έδωσε την ευκαιρία στους εθελοντές να ψάξουν για ώριμα δέντρα και διαπίστωσαν για άλλη μια φορά την αγκαλιά που απλώνει μια βελανιδιά για να χαρίσει τη σκιά και τους καρπούς της σε ανθρώπους και ζώα. Την αγκάλιασαν για να ακούσουν την καρδιά της και ίσως έναν ψίθυρο που να ομολογεί την ηλικία της.

Πηγή: WWF action