Μύθοι και αλήθειες για το κρύο

Τι πρέπει να κάνετε για να προλάβετε την υποθερμία

Γράφει ο γιατρός Αλέξανδρος Γιατζίδης

Ο ανθρώπινος μηχανισμός προσαρμογής στο κρύο είναι αυτόματος. Γίνεται με μια συγχρονισμένη ενέργεια του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος. Αυτό -φυσικά- δεν αποτελεί πανάκεια, αφού οι αντιδράσεις δεν είναι οι ίδιες σε όλους τους ανθρώπους. Όμως, με μια συστηματική εξάσκηση και σταδιακή αύξηση του κρύου, ο άνθρωπος μπορεί να το αντέξει χωρίς να ενοχλείται ιδιαίτερα από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Αν και αρχικά μπορεί η... προσαρμογή να χαρακτηριστεί βάρβαρη και επώδυνη, με το πέρασμα του χρόνου γίνεται αντιμετωπίσιμη, με πολύ καλά αποτελέσματα.

Οι χειμερινοί κολυμβητές δεν σταματούν την κολύμβηση, ακόμη και τις πιο κρύες μέρες του χειμώνα. Αρχικά, ο κολυμβητής που θα αποφασίσει να μπει σε παγωμένο νερό νιώθει έντονα το κρύο, στη συνέχεια ένα μούδιασμα και λίγο αργότερα ένα κάψιμο σ' όλο το σώμα του. Είναι η στιγμή που το σώμα δεν καταλαβαίνει το κρύο. Όχι όμως για πολύ, καθώς η απώλεια της θερμότητας οδηγεί στην υποθερμία, μέσα σε λίγα λεπτά.

Ο άνθρωπος χάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της θερμότητάς του από το κεφάλι και το λαιμό του. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να φοράει καπέλο ή σκούφο και ένα κασκόλ. Αυτά δεν πρέπει να βγουν πριν μπει σε χώρο με κανονική θερμοκρασία, γιατί το κεφάλι και ο λαιμός θα εκτεθούν απότομα στο κρύο, με άσχημα, συνήθως, αποτελέσματα.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η τροφή. Στο κρύο απαιτείται καλή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, ζάχαρη και λίπη. Δηλαδή, επιτρέπονται, με μέτρο φυσικά, γλυκά, ωμό λάδι, γάλα, φρέσκο βούτυρο και πολλά φρούτα, λαχανικά και κρέας.

Το οινόπνευμα και ο καπνός, όχι μόνο δεν αυξάνουν την αντοχή μας στο κρύο, αλλά αντιθέτως τη μειώνουν. Μετά την πρώτη αίσθηση ζέστης, το οινόπνευμα έχει την τάση να εξατμίζεται μέσα από τους πόρους, μειώνοντας την θερμοκρασία του σώματος. Μετά τη συστολή των πόρων, εισέρχεται ευκολότερα το κρύο.

Όσο για τον καπνό, αυτός καταστρέφει την βιταμίνη C, η οποία βοηθάει τον οργανισμό να αντισταθεί στις μολύνσεις και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ο καπνός προκαλεί συστολή των περιφερειακών αγγείων, με αποτέλεσμα να πηγαίνει λιγότερο αίμα στα άκρα, άρα και να κρυώνουν περισσότερο.

Τέλος, πολύ ωφέλιμη στο κρύο είναι η άσκηση. Ορισμένα σπορ βοηθούν σε μεγάλο βαθμό. Ποδήλατο, ήπιο τρέξιμο, περπάτημα -κυρίως στη φύση- και ενασχόληση με τα χειμερινά σπορ, με τον ανάλογο εξοπλισμό, είναι μερικά σπορ που έχουν θετικά αποτελέσματα στη "συμμαχία" μας με το κρύο.

Yποθερμία

Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη σε ένα οργανισμό, αυτό αποκαλείται ιατρικώς υποθερμία. Στην υποθερμία ο οργανισμός, χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ότι παράγει.

Όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι 32-35ο C το άτομο εμφανίζει:
α) Ταχυκαρδία
β) Υπέρταση
γ) Ρίγος
δ) Μειωμένη συνείδηση, κρίση, απάθεια

Σε θερμοκρασία σώματος 28-32ο C εμφανίζονται:
α) Βραδυκαρδία
β) Μυδρίαση
γ) Επιβράδυνση αντανακλαστικών
δ) Διανοητική σύγχυση
ε) Λήθαργο
ζ) Αλλοιώσεις στο ΗΚΓ

Σε θερμοκρασίες σώματος κάτω των 28ο C το δέρμα είναι μελανό και παρουσιάζεται άπνοια, ασυστολία, κοιλιακή μαρμαρυγή, διαταραχή ηλεκτρολυτών, νεφρική ανεπάρκεια.

Άμεση φροντίδα για βλάβες από το κρύο

Άμεση μετακίνηση από το ψυχρό περιβάλλον, 
αφαίρεση των βρεγμένων ρούχων και 
σκέπασμα με ζεστές κουβέρτες. 


Υποθερμία χεριών – ποδιών
Τα άκρα (χέρια – πόδια) δεν πρέπει να τρίβονται ή να μαζεύονται.
α) Τοπικό μασάζ κατά την επαναθέρμανση.
β) Η επαναθέρμανση πρέπει να γίνεται το γρηγορότερο δυνατό.

Υπάρχει ο γενικός κανόνας που εκφράζεται σαν «Διατήρηση ζεστού σκέλους – Να μην είναι υγρό το σκέλος – Να κινείται έστω και παθητικά το σκέλος».

Σαν κανόνας:
α) κάλτσες – εσώρουχα
β) γάντια
γ) ζεστά υποδήματα
δ) παραπάνω φορεσιές ρούχων
πρέπει πάντα να υπάρχουν όταν γίνονται επισκέψεις ή εκδρομές σε χιονοδρομικά κέντρα

Γενικές Συμβουλές

Να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας (κρύο - ζέστη), την πολύωρη παραμονή στο κρύο, τα κρύα ρεύματα. Αλλάζετε άμεσα τα ρούχα σας όταν είναι βρεγμένα. Προτιμάτε αδιάβροχα ρούχα. Να φοράτε πάντα κάλτσες τον χειμώνα. Αποφύγετε τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια)

Πηγή: medlabnews.gr