Η λεπτή κόκκινη γραμμή

του Βασίλειου Μπαλάφα

Αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες στη χώρα ξεπερνά πλέον τα όρια της λογικής ή έστω της όποιας ορθολογικής ανάλυσης. Δεν μπορώ να εκτιμήσω αν έχουμε φτάσει στην κορύφωση των φαινομένων, άλλωστε κάθε εβδομάδα μας επιφυλάσσει μια εξέλιξη πιο κραυγαλέα από την όποια προηγούμενη. Πολλοί σπεύδουν να χαρακτηρίσουν την τρέχουσα κατάσταση ως «σχιζοφρενική» και μιλούν για «παράνοια», όμως από τα ίδια τους τα κείμενα προκύπτει ότι ακόμα δεν είναι σίγουροι ότι δεν θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι ακόμα... χειρότερα.

Αργά αλλά σταθερά διαμορφώνεται ένα περιβάλλον απόλυτου αυτισμού που αποσαθρώνει την κοινωνική συνοχή, οδηγεί στη φτώχεια όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, καταρρακώνει τη δικαιοσύνη που διασύρεται στο τηλεοπτικό σανίδι, φέρνει αντιμέτωπες στην καθημερινή πρακτική τις επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες του τόπου, απαξιώνει με γεωμετρική πρόοδο την πολιτική και τη θεσμική της οντότητα σε κάθε της έκφανση. Οι πολίτες αποκόπτονται ταχύτατα από την αίσθηση του ότι ανήκουν σε ένα κράτος, σε ένα Έθνος, σε μια οργανωμένη οντότητα που, με βάση κανόνες, ρυθμίζει την εύρυθμη συμβίωση και δραστηριότητα των μελών της. Τα νοικοκυριά αγκομαχούν κάτω από την συνεχή αβεβαιότητα, αν και ίσως αυτή τη στιγμή είναι το μοναδικό κύτταρο της κοινωνίας που παλεύει με νύχια και με δόντια να ανταπεξέλθει σε όσα του επιβάλλουν, να επιδείξει συνέπεια και μέσω της υπομονής, αφοσίωση σε κάποιες ελάχιστες αρχές που απαιτούνται για να συνεχίσουμε να λέμε ότι είμαστε κράτος σε λειτουργία και ότι δεν έχουμε κατεβάσει τα ρολά.

Η πολιτική μέσω πολυσχιδών αντιφάσεων και τακτικισμών ολισθαίνει προς την ίδια της την απαξίωση. Ορισμένοι αυτό το αντιμετωπίζουν ανήσυχοι, άλλοι είναι προβληματισμένοι, άλλοι απεγνωσμένοι και άλλοι το έχουν ρίξει στην πλάκα ιδρύοντας το «Κόμμα Πειρατών» Ελλάδας που έχει ως ιδρυτικούς στόχους την «προστασία της ιδιωτικής ζωής στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, τη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τα πνευματικά δικαιώματα και την αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις πατέντες». Αυτοί οι τελευταίοι ίσως και να έχουν πάρει τον καλύτερο δρόμο, τουλάχιστον για την ψυχική τους υγεία που έλεγε ότι θα μας την εξασφάλιζε και το προεκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 2009.

Σταδιακά οι πολίτες και ιδιαίτερα οι νέοι αποστρέφονται οτιδήποτε έχει σχέση με τα κοινά, βλέποντας ότι πρόκειται για μια μάταιη, ατέρμονη, διεκδίκηση του ανέφικτου ακόμα και στα στοιχειώδη. Γι’ αυτό βέβαια δεν φταίει μόνο η πολιτική. Το «σύστημα» σπρώχνει τους πολίτες προς αυτή την αντίληψη καθημερινά, προφανώς γιατί έχει διαβλέψει και μεθοδεύσει την επόμενη μέρα μιας άλλης πραγματικότητας, μιας «Ειδικής Πολιτικής Ζώνης» κατά τα πρότυπα των «Ειδικών Οικονομικών Ζωνών» όπου τα πάντα τίθενται υπό ελαστικότητα και λειτουργούν κάτω από «ειδικό» καθεστώς.

Δεν θα μπορούσαν να είναι και διαφορετικά τα πράγματα όταν οι πολίτες μαθαίνουν από επίσημα χείλη ότι ο Β. Ράπανος, πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, ρωτούσε τον Πρωθυπουργό της χώρας για το αν θα δανειοδοτήσει την οποιαδήποτε επιχείρηση. Όταν μαθαίνουν ότι το Μαξίμου λειτουργεί ως συμβουλευτικό γραφείο μεσολάβησης για την εξασφάλιση δανεισμού προς τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε μια εποχή που η ρευστότητα στην αγορά είναι μηδενική και όλοι προσπαθούν να καλύψουν ανάγκες μέσω νέων δανείων και διευκολύνσεων για να μην βάλουν λουκέτα. Τι δουλειά έχει ένας Πρωθυπουργός να εγκρίνει ή όχι μια δανειοδότηση ; Τι δουλειά έχει ένας Υπουργός όπως ο Βενιζέλος να ανακοινώνει μέσα στη Βουλή ότι δεν θα πάρει δάνειο από μια εμπορική τράπεζα, μια οποιαδήποτε επιχείρηση, όπως έγινε με την περίπτωση της «Ελευθεροτυπίας»;

Η κοινωνία βαδίζει στο πλάτος μιας λεπτής κόκκινης γραμμής και αυτό δεν είναι μια απλή επίκληση σε κάτι που έχει ως στόχο να τρομοκρατήσει και να απειλήσει. Είναι μια πραγματικότητα. Οι τέσσερις εξουσίες, νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική και ΜΜΕ, οφείλουν αυτό να το αντιληφθούν χθες. Το πλάτος της γραμμής εξαντλείται.

Μεταπράτες απόγνωσης

Ένα μεγάλο κομμάτι του πολιτικού συστήματος, αλλά και του επιχειρηματικού, μεταβλήθηκε σταδιακά σε μεταπράτης απόγνωσης για τους πολίτες. Σήμερα αντιμετωπίζει το ίδιο την πρακτική που εφήρμοσε στην κοινωνία και την κατέστησε υποτονική, μη δημιουργική, την απομάκρυνε από την καινοτομία, την πρωτοβουλία, της δημιουργούσε συνεχώς ενοχές για το οτιδήποτε. Δαιμονοποίησε εργαζόμενους, επιχειρηματικές προσπάθειες, μίλησε για «μονοπώλια» και δηλητηρίασε τους πολίτες καθιστώντας τους καχύποπτους ακόμα και για τα προφανώς θετικά. Τώρα, επιζητά την ανοχή των πολιτών για να δημιουργηθούν οι αντίστροφες προϋποθέσεις από αυτές που το ίδιο ευαγγελιζόταν για δεκαετίες. Αλλά είναι πια αργά.

Δεν προξενεί εντύπωση, για όσους ασχολούνται στοιχειωδώς με τα κοινά, η συνεννόηση Ράπανου – Παπανδρέου για το δανεισμό επιχειρήσεων. Γνωρίζουμε ότι ακόμη και υπουργοί ή βουλευτές πολλές φορές λειτουργούν ως εγγυητές για τη δανειοδότηση ακόμα και μικρών ή μεσαίων επιχειρήσεων. Γνωρίζουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις βουλευτές καθορίζουν το ποιους θα προσλάβουν ακόμη και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και αυτό μάλιστα θεωρείται ως «προνόμιο» για τους ίδιους, που τους το παραχωρούν οι ίδιες.

Έμαθα πρόσφατα ότι επιχείρηση κάλεσε υποψηφίους σε συνεντεύξεις και κατάθεση βιογραφικών για πρόσληψη και δεν μπήκε καν στον κόπο να ενημερώσει τους ανθρώπους για την τελική έκβαση της αξιολόγησης ! Οι υποψήφιοι ακόμα νομίζουν ότι η αξιολόγηση συνεχίζεται και στην πραγματικότητα το ματς έχει ήδη λήξει. Με μαθηματική ακρίβεια αυτές οι πρακτικές οδηγούν στην απόγνωση και την πολιτική στην πλήρη απαξίωση.

Τουλάχιστον αφήστε κάτι

Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, ο λαός βλέπει συνεχώς το βιοτικό του επίπεδο να κατεβαίνει και μέχρι ενός σημείου είναι ακόμα και διατεθειμένος να το υποστεί προκειμένου να σωθεί η πατρίδα. Πόσο όμως ακόμα θα ανέχεται να βρίσκεται σε μια ελεύθερη πτώση την ώρα που εκτυλίσσονται μπροστά του όσα βιώνουμε τον τελευταίο καιρό;

Πόσο θα ανεχθεί ακόμα το να βρίσκεται στο περιθώριο ή ανάμεσα στις αντεγκλήσεις των μορφών εξουσίας που μπροστά στο παγόβουνο παίζουν τα βιολιά τους σε φρενήρεις ρυθμούς ; Πόσο ακόμα ο λαός θα αντέξει να «μην πυροβολήσει τον πιανίστα»;

Πόσο ακόμα η κοινωνία θα ανέχεται να απειλείται συνεχώς με «άτακτη πτώχευση» και ταυτόχρονα να βλέπει ότι όλα την οδηγούν προς τα εκεί;

Ο κόσμος ζητά ξεκάθαρες και διαυγείς θέσεις, ειλικρίνεια και ένα ελάχιστο πλάνο για να μπορεί τουλάχιστον να λειτουργήσει σε ηρεμία έστω και βραχυπρόθεσμα. Κουράστηκε να ακούει για διαπραγματεύσεις και το μόνο αδιαπραγμάτευτο πράγμα να είναι το μακρύ χέρι που του αδειάζει συνεχώς την τσέπη και δυσχεραίνει την καθημερινότητα και τη διαβίωσή του.

Και η πολιτική οφείλει να αφήσει κάτι όρθιο για την επόμενη μέρα. Ένα ελάχιστο υπόβαθρο δράσης για τους επόμενους ή για όσους πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν πράγματα και καταστάσεις και αυτοί δυστυχώς όλο και λιγοστεύουν. Έτσι όπως πάνε τα πράγματα, σε λίγο καιρό, ο καθένας θα αντιλαμβάνεται ως «Έθνος» τα τετραγωνικά του σπιτιού του, αν του έχουν μείνει και αυτά… Ζούγκλα δηλαδή.

Βασίλειος Μπαλάφας
vbalafas.blogspot.com