Το ασυνήθιστο φαινόμενο δύο γεμάτων φεγγαριών μέσα στον ίδιο μήνα
Δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο φαινόμενο να παρατηρούνται δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα, πολύ περισσότερο όταν... πρόκειται για το αυγουστιάτικο φεγγάρι.
Η δεύτερη πανσέληνος τον ίδιο μήνα αποκαλείται μπλε, όχι μόνο επειδή είναι ασυνήθιστη αλλά και επειδή κάποτε ήταν πραγματικά μπλε. Και όχι για μία νύχτα, αλλά για χρόνια.
Ήταν το 1883 όταν έγινε η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στην Ινδονησία. Σε απόσταση 600 χιλιομέτρων μακριά, ο κόσμος άκουσε την έκρηξη σαν βολή κανονιού. Ισοδυναμούσε η έκρηξη με βόμβα ισχύος 100 μεγατόνων.
Στα ανώτατα στρώματα τις ατμόσφαιρας εκτινάχθηκαν χώμα και στάχτη. Τότε το φεγγάρι έγινε μπλε και ήταν τόσο σπάνιο το γαλάζιο πρόσωπο της σελήνης που αντίκριζαν οι άνθρωποι «ώστε το μπλε φεγγάρι έμεινε στα χρονικά ως έκφραση ενδεικτική της έννοιας του "σχεδόν ποτέ"» όπως λέει στα "ΝΕΑ" ο κ. Διονύσης Σιμόπουλος, διευθυντής του Πλανητάριου του Ιδρύματος Ευγενίδου.
«Με αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και η φράση "μπλε Σελήνη" για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σε έναν μήνα. Η δεύτερη δηλαδή πανσέληνος σε έναν μήνα ονομάζεται "μπλε Σελήνη" παρ' όλο που ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο (αφού η περίοδος από τη μία πανσέληνο έως την επόμενη φτάνει τις 29,5 ημέρες περίπου και για την ακρίβεια 29,53059 ημέρες) δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο» προσθέτει ο κ. Δ. Σιμόπουλος.
Τα σύννεφα σκόνης που εκτοξεύτηκαν από το ηφαίστειο στην Ινδονησία έκρυβαν μέσα τους μικροσωματίδια που είχαν μέγεθος όσο ένα εκατομμυριοστό του μέτρου. Τα μικροσωματίδια που παρέμεναν επί χρόνια στην ατμόσφαιρα σκέδαζαν τις λευκές ακτίνες φωτός του φεγγαριού την ώρα που αυτές διαπερνούσαν τα νέφη από στάχτη στον ουρανό. Έτσι η Σελήνη φαινόταν μπλε.
Το παράδοξο είναι ότι ακόμη και εκείνα τα σωματίδια που εκτοξεύτηκαν από τα έγκατα της Γης είχαν την κατάλληλη διάμετρο για να προσδώσουν στο φεγγάρι τη γαλαζωπή του απόχρωση. Τα σωματίδια πρέπει να έχουν διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από το μήκος κύματος του ερυθρού φωτός, δηλαδή 0,7 εκατομμυριοστά του μέτρου. Είναι σπάνιο το φαινόμενο να κυριαρχούν στον ουρανό τέτοια σωματίδια αλλά συμβαίνει κάποιες φορές να εκτοξεύονται από μεγάλες εκρήξεις ηφαιστείων.
Πιο πρόσφατα, το 1950, το μπλε φεγγάρι φάνηκε στον ουρανό ύστερα από μεγάλες δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά.
Η τελευταία «μπλε Σελήνη» συνέβη τον Δεκέμβριο του 2009 (2/12 και 31/12). Συνολικά στα επόμενα 40 χρόνια θα έχουμε 17 μήνες που θα περιλαμβάνουν δύο πανσελήνους, ενώ στη διάρκεια του 2018 και του 2037 θα έχουμε δύο μήνες με διπλές πανσελήνους, και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο.
Όπως μας ενημερώνει ο διεθνούς φήμης ερασιτέχνης αστρονόμος από την Αλεξανδρούπολη κ. Γιώργος Ταρσούδης (www.lunar-captures.com), «τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, τις περισσότερες φορές μια κάθε μήνα. Ωστόσο κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται και ως αποτέλεσμα έχουμε ένα επιπλέον φεγγάρι κάθε δύο ή τρία χρόνια. Φέτος τον Αύγουστο θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε δύο Πανσελήνους, μια στις 2 Αυγούστου και μια στις 31 Αυγούστου. Είναι το φαινόμενο "Μπλε Φεγγάρι".
Μπλε χρώμα βέβαια δεν θα πάρει η Σελήνη. Το χρώμα μιας Πανσελήνου μπορεί να αλλάξει μόνο με την ύπαρξη καπνού ή μορίων σκόνης στην ατμόσφαιρα ή μετά από μια έκρηξη ενός ηφαίστειου. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά από κάποιες δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950. Μετά από την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, το φεγγάρι εμφανιζόταν μπλε για μια περίοδο δύο ετών.
Θυμάμαι που τον Ιούνιο του 2007 είχα την χαρά να παρατηρήσω αλλά και να φωτογραφίσω το φαινόμενο αυτό στην Αλεξανδρούπολη. Το μπλε χρώμα στις φωτογραφίες μου, όπως είπα και παραπάνω, δεν είναι πραγματικό αλλά εικαστική παρέμβαση από το "Φωτομάγαζο". Στην παρακάτω φωτογραφία μάλιστα έγινε μια σύγκριση στην διαφορά του φαινομένου μεγέθους των δύο Πανσελήνων, χρησιμοποιώντας τον ίδιο εξοπλισμό και μεγέθυνση».
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω