Πολύς χρυσός, λίγη δημοσιογραφία

Χρυσές δουλειές ονειρεύτηκαν ταυτόχρονα προχθές όλα τα ΜΜΕ. Σε διάστημα λίγων ωρών γέμισαν το ελληνικό διαδίκτυο με ένα πολλά υποσχόμενο θέμα: Η Ελλάδα θα είναι η πρώτη σε παραγωγή χρυσού στην Ευρώπη

Χρυσές δουλειές ονειρεύτηκαν ταυτόχρονα προχθές όλα τα ΜΜΕ. Σε διάστημα λίγων ωρών γέμισαν το ελληνικό διαδίκτυο με ένα πολλά υποσχόμενο θέμα: Η Ελλάδα θα είναι η πρώτη σε παραγωγή χρυσού στην Ευρώπη μέχρι το 2016. Η πηγή του άρθρου ήταν σε όλα τα μέσα κοινή: ένα άρθρο του Bloomberg που δημοσιεύτηκε προχθές το μεσημέρι. Για κάποιο λόγο η είδηση χτύπησε σαν κεραυνός εν αιθρία όλα τα newsroom των δημοσιογραφικών οργανισμών (παρόλο που δεν δόθηκε από το αγαπημένο τους ΑΠΕ) ή απλά προωθήθηκε από κάποιον που είχε συμφέροντα να το κάνει...

Οι τίτλοι των θεμάτων (αναλυτικά παρακάτω) είναι παραπλανητικοί. Αν κάποιος διαβάσει μόνο αυτούς συμπεραίνει ότι μέχρι το 2016 θα σωθούμε από την ύπαρξη των μεταλλείων χρυσού (αν μέχρι τότε δεν έχουμε βρει όλα τα χρήματα που μας λείπουν από το πολύ πετρέλαιο). Διαβάζοντας τα κείμενα των ιστοσελίδων (μερικά από αυτά έχουν κοινές ολόκληρες φράσεις αφήνοντας και μια υπόνοια rewriting από ελληνικό πρωτότυπο) ίσως να καταλάβετε ότι το άρθρο του Bloomberg περιλαμβάνει μόνο ωραιοποιημένες δηλώσεις στελεχών των εταιριών που έχουν αναλάβει τις επενδύσεις.

Ας διαβάσουμε ξανά το άρθρο του Bloomberg. Η σθεναρή αντίδραση των κατοίκων που έχουν καταφέρει να προστατέψουν το δάσος της Χαλκιδικής εδώ και χρόνια -οπότε και ξεκίνησε η υπόθεση- προσπερνιέται από αρθρογράφο με την αναφορά σε κάποιες γραφειοκρατικές δυστοκίες, οι οποίες μάλιστα μαθαίνουμε ότι θα ξεπεραστούν άμεσα εξαιτίας της θέλησης της πολιτείας.

Η θέληση αυτή έγινε ταυτόχρονα εμφανής με την κατεπείγουσα εντολή του ΥΠΕΚΑ στο δασαρχείο Αρναίας για την υπογραφή «πρωτοκόλλου εγκατάστασης και υλοτόμησης» με την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός, για την υλοτόμηση όλων των εκτάσεων (μεταξύ των οποίων 3.273 στρεμμάτων αρχέγονου δάσους στις Σκουριές) που περιλαμβάνονται στην 7633/2012 απόφαση παραχώρησης δάσους του Γ.Γ Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης.

Υπάρχουν όμως και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία στο ρεπορτάζ του Bloomberg που δεν προκάλεσαν κανένα ελληνικό δημοσιογραφικό ένστικτο. Για παράδειγμα στη δημοσίευση αναφέρεται ότι το ελληνικό κράτος θα κερδίσει 80 εκατομμύρια ευρώ από φόρους στο σύνολο της επένδυσης. Σύμφωνα με την παρουσίαση της ίδιας της εταιρίας η επένδυση αυτή θα διαρκέσει 27 χρόνια. Η εταιρία μάλιστα υπολογίζει ότι θα έχει ετήσια κέρδη πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και θα φορολογείται με τον χαμηλότερο συντελεστή.

Σε άλλο σημείο του άρθρου γίνεται αναφορά στις νέες θέσεις εργασίας που θα προσφέρει η επένδυση σε μια περιοχή με μεγάλη ανεργία. Ωστόσο προφανώς η εταιρία δεν είναι υποχρεωμένη να προσλάβει Έλληνες πολίτες άρα ακόμα και αυτά τα υποτιθέμενα οφέλη είναι μόνο θεωρητικά. Ρωτήστε τους εργάτες των λιμανιών και των ναυπηγείων Σκαραμαγκά -άλλοτε δημοσίων επιχειρήσεων- για τον εσωτερικό ανταγωνισμό, τις συνθήκες εργασίας και την κατάσταση των μισθολογίων τους.

Τέλος όπως προκύπτει και από το ρεπορτάζ του Bloomberg (κάτι που επίσης δεν ανησύχησε καθόλου τους συντάκτες) η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει θεσπίσει δικαιώματα χρήσης (Royalties) και ως εκ τούτου τα έσοδα του κράτους από την επένδυση θα είναι περίπου 22 εκατομμύρια ευρώ στο σύνολο της επένδυσης (λιγότερα από 1 εκατομμύριο ευρώ το χρόνο).

Τα ελληνικά ΜΜΕ αναπαρήγαγαν άκριτα (στην καλύτερη των περιπτώσεων) μια είδηση που περιλάμβανε μόνο την άποψη των εταιριών που έχουν συμφέρον να προχωρήσουν οι επενδύσεις τους. Όμως ακόμα και αν το Bloomberg δεν είχε τη δυνατότητα (την είχε) να ελέγξει την πραγματική κατάσταση των επενδύσεων και δεν μπορούσε να γνωρίζει (μπορούσε) το ιστορικό τους, τα ελληνικά ΜΜΕ είχαν σίγουρα στη διάθεσή τους όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Αντί του πανομοιότυπου κειμένου που δημοσίευσαν θα μπορούσαν να προσθέσουν τα στοιχεία εκείνα που μετατρέπουν ένα δελτίο Τύπου σε ρεπορτάζ. Δυστυχώς δε το έκαναν. Επιπροσθέτως η σύμπτωση με την εντολή για άδεια υλοτόμησης του ΥΠΕΚΑ την ημέρα του δημοσιεύματος κάνει ακόμα πιο ύποπτη την υπόθεση.

Η υπόθεση με τα ορυχεία χρυσού στην Ελλάδα κρατάει χρόνια. Σύμφωνα με έγγραφο του ορκωτού λογιστή Ι. Αναστασόπουλου (το δημοσιεύουμε παρακάτω) που έλεγξε την Α.Ε. «Ελληνικός Χρυσός» το 2005 η μεταβίβαση των μεταλλείων Χαλκιδικής στην εταιρία κόστισε μόλις 11 εκατομμύρια ευρώ. Η εταιρία που σήμερα έχει αγοράσει τις μετοχές υπολογίζει ότι μπορεί να εξορύξει χρυσό αξίας 22 δισεκατομμυρίων ευρώ μεταλλευτικού πλούτου. Μάλιστα με τα 11 εκατομμύρια που πήρε το δημόσιο παραχώρησε στην «Ελληνικός Χρυσός» επιπλέον 310 κατοικίες στο Στρατώνι, 40.000 τετραγωνικά μέτρα βιομηχανικών κτηρίων και 317.000 στρέμματα για μεταλλευτική χρήση (μεταξύ των οποίων 3.273 στρεμμάτων αρχέγονου δάσους στις Σκουριές).

Αξίζει τον κόπο να καταστραφούν αυτές οι εκτάσεις (για την εξόρυξη ενός γραμμαρίου χρυσού απαιτούνται 8 τόνοι γης); Ακόμα και αν αξίζει, τι κέρδος θα έχει η πολιτεία από αυτή τη θυσία; Γιατί η είδηση μεταδόθηκε από όλα σχεδόν τα ΜΜΕ χωρίς δημοσιογραφικό πλαίσιο; Αυτά είναι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουμε αφού δεν μπαίνουν στον κόπο να τα ρωτήσουν οι δημοσιογράφοι.

Τίτλοι και ώρες δημοσίευσης του θέματος στο internet:

Αντίστοιχα "χρυσά ρεπορτάζ" έγιναν την ίδια ημέρα και από τηλεοπτικούς σταθμούς.

Το Έγγραφο του Ορκωτού λογιστή για την "Ελληνικός Χρυσός":

Πηγή: The Press Project