Πρόταση για το Δέλτα Έβρου

Είναι γνωστό ότι οι προστατευμένες περιοχές, όπως ο μοναδικός υγροβιότοπος του Δέλτα του Έβρου, μπορούν και πρέπει να αναδειχθούν σε τόπους αγαστής συνύπαρξης ανθρώπου και περιβάλλοντος, σε τόπους αειφόρου ανάπτυξης

Ένα αποκαλυπτικό έγγραφο:

«Είναι γνωστό ότι οι προστατευμένες περιοχές, όπως ο μοναδικός υγροβιότοπος του Δέλτα του Έβρου, μπορούν και πρέπει να αναδειχθούν σε τόπους αγαστής συνύπαρξης ανθρώπου και περιβάλλοντος, σε τόπους αειφόρου ανάπτυξης.

Αντί αυτού υπάρχει συνεχής υποβάθμιση του υγροβιότοπου. Σύμφωνα με έγγραφο του Φορέα διαχείρισης από το 2005, στο ανατολικό τμήμα του Δέλτα του Έβρου (Τοπσί) υπάρχουν περί τα... 500 αυθαίρετα κτίσματα, τα οποία ενώ αποκαλούνται «καλύβες», μερικά, θα τα χαρακτήριζε κανείς βίλες. Αυτά τα κτίσματα, σε συνδυασμό με το δυσπρόσιτο της περιοχής, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη παράνομων δραστηριοτήτων όπως η διακίνηση παράνομων μεταναστών, το λαθρεμπόριο αγαθών πολυτελείας και πιθανόν ναρκωτικών, η λαθροθηρία, η παράνομη ενοικίαση και χρήση κτηρίων κλπ. Εκατοντάδες κυνηγοί από όλη τα χώρα νοικιάζουν και μένουν επί μέρες και εβδομάδες στις καλύβες κυνηγώντας όταν και όπως θέλουν (απαγορευμένες περιοχές και εποχές, μη επιτρεπόμενα είδη, κόψιμο δένδρων για καυσόξυλα, ρύπανση κλπ)».

Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο «τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται στο Δέλτα του Έβρου, βρίσκονται υπό τον έλεγχο ακόμα και ανθρώπων του υποκόσμου με ό,τι αυτό συνεπάγεται (σ.σ. υπάρχουν και τα πολιτικά συμφέροντα που επιβάλλουν την μη αντιμετώπιση των προβλημάτων). Οι παράνομες αυτές δραστηριότητες σημαίνουν τεράστια διαφυγόντα έσοδα για το δημόσιο και για τις τοπικές κοινωνίες, σε σχέση με μια διαφορετική οργάνωση του τουρισμού και των κυνηγητικών δραστηριοτήτων».

Δεν συγκινήθηκε κανείς αρμόδιος

Δυστυχώς από τότε, όχι μόνο δεν πάρθηκε κανένα μέτρο για την ανατροπή αυτής της απαράδεκτης κατάστασης, αλλά προτάθηκε η κατάργηση του φορέα διαχείρισης, ο οποίος επισήμανε το πρόβλημα και η ανάθεση της ευθύνης του υγροβιότοπου στην Τουριστική Επιχείρηση του Δήμου Αλεξανδρούπολης, δηλαδή στους ανθρώπους που καλύπτουν με τη σιωπή τους ή με τα έργα τους, όλα όσα καταγγέλλει ο Φορέας διαχείρισης.

Έχοντας αυτά υπόψη μου, συνέταξα το παρακάτω σχέδιο για την αναβάθμιση του βιότοπου και τη διαχείριση του Δέλτα, με βάση τις αρχές του σεβασμού των θεσπισμένων κανόνων προστασίας του, της επιστήμης, της αειφόρου ανάπτυξης και της τουριστικής του αξιοποίησης.

Φορέας διαχείρισης

Παραμένει ο θεσμοθετημένος Φορέας Διαχείρισης, όπως αυτός συστήθηκε με τον Ν. 2742/99 ή αυτός που τελικά θα προκύψει από την συγχώνευση με τον αντίστοιχο Φορέα Διαχείρισης του (π.χ. Δάσος Δαδιάς).

Παράλληλα δημιουργείται και λειτουργεί υποστηρικτικά και η Εταιρεία Προστασίας του Δέλτα, κατά τα πρότυπα της αντίστοιχης εταιρείας στις Πρέσπες, με τη συμμετοχή οικολογικών οργανώσεων και επιστημονικών φορέων (WWF, Ορνιθολογική εταιρεία, κλπ). Η εταιρεία προστασίας του Δέλτα θα έχει δικούς της πόρους από ευρωπαϊκά προγράμματα και χορηγίες, τους οποίους θα αξιοποιεί για την προστασία και την ανάδειξη του βιότοπου, και θα βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου

Για τα έργα και τις δράσεις στον χώρο του Εθνικού Πάρκου αξιοποιούνται από τον Φορέα Διαχείρισης Ευρωπαϊκά κονδύλια πχ life, ΕΠΕΡΑΑ, και άλλα προγράμματα ή χρηματοδοτήσεις.

Για τα κονδύλια που διαθέτει για το Δέλτα ο Δήμος Αλεξανδρούπολης ή και άλλοι φορείς (π.χ. Περιφέρεια ΑΜΘ), θα συντάσσονται προγραμματικές συμβάσεις με τον φορέα διαχείρισης για το αντίστοιχο έργο ή δράση. Μ αυτόν τον τρόπο θα υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιούνται καλύτερα προς όφελος των πολιτών οι πόροι του Δήμου και του Φορέα Διαχείρισης, και ενδεχομένως να αυξάνονται οι πόροι που δαπανώνται για τους συγκεκριμένους σκοπούς.

Αυθαίρετες κατασκευές

Κατεδάφιση σταδιακά όλων των αυθαίρετων κατασκευών και αντί αυτών:

1. Κατασκευή μικρών συγκροτημάτων ψαροκαλυβών, με συνεργασία Δήμου και φορέα διαχείρισης, για τους κατ’ επάγγελμα αλιείς, ομοιόμορφες, σε επιλεγμένα σημεία, με οικολογικά υλικά, για την στέγαση ανά 3-4 ψαράδων σε κάθε μία, για αποθήκευση των εργαλείων τους και την προσωρινή διανυκτέρευση. Κατασκευή ξύλινης αποβάθρας σε κάθε συγκρότημα για την πρόσδεση των μπλάβων και την αποβίβαση. Δυνητικά μπορεί να υπάρχει ένα μικρό ετήσιο μίσθωμα.

2. Κατασκευή μικρών ομοιόμορφων κυνηγητικών ή δασικών καταφυγίων, για 15-20 άτομα στο καθένα, με κοιτώνες, κουζίνα και τραπεζαρία, σε 2-3 επιλεγμένα σημεία στην περιοχή Τοπσί, παράλληλα με τα σύνορα, στα οποία θα διαμένουν και θα διανυκτερεύουν οι κυνηγοί κατά την κυνηγητική περίοδο, έναντι ενοικίου. Στις περιόδους που το κυνήγι απαγορεύεται τα καταφύγια φιλοξενούν ομάδες οικοτουριστών ή επιστημόνων ερευνητών, έναντι αμοιβής. Η κατασκευή θα γίνει από την πολιτεία και την διαχείριση θα έχει ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου. Νέοι από τους γύρω οικισμούς αναμένεται να απασχοληθούν στην δραστηριότητα αυτή. Η δυναμικότητα των καταφυγίων θα εξαρτάται από την φέρουσα ικανότητα του κυνηγότοπου και τις εκδιδόμενες άδειες.

3. Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος (από γεννήτριες ή φωτοβολταϊκά), πόσιμου νερού (τοπικές υδροληψίες), αποχέτευσης και υπηρεσιών καθαριότητας, με δαπάνες του φορέα και ανταποδοτικά τέλη για τους χρήστες.

4. Συνεννόηση με τους κτηνοτρόφους για την μετατόπιση των μαντριών τους σε επιλεγμένα σημεία, όπου θα κατασκευαστούν υποδομές βόσκησης και ποτίσματος.

Προτάσεις για νέες δράσεις

1. Μετατροπή του φυλακίου Καραγώγου σε Κέντρο Πληροφόρησης και δημιουργία δύο διαδρομών, μιας σύντομης με είσοδο από Λουτρά και μιας μεγαλύτερης διάρκειας από το φυλάκιο Καραγώγου.

2. Οργάνωση των διαδρομών ξενάγησης με μικρά λεωφορεία και βάρκες, με εναλλακτικές διαδρομές ειδικού ενδιαφέροντος και με διαφορετικά τιμολόγια. Κατάλληλη αξιοποίηση του προσωπικού με πολλαπλά καθήκοντα. Δεκτή και η περιορισμένη συμμετοχή ιδιωτών, αφού πρώτα αδειοδοτηθούν από τον Φορέα Διαχείρισης όπως προβλέπεται άλλωστε και απόν τον Ν. 2742/99.

3. Πιστοποίηση τοπικών προϊόντων με ονομασία προέλευσης ΔΕΛΤΑ Έβρου και διάθεσή τους από επιλεγμένα σημεία ή από τα καταστήματα των γύρω περιοχών. (Κτηνοτροφικά είδη, Ψάρια, γεωργικά προϊόντα κλπ).

4. Ορθολογική διαχείριση του γλυκού νερού με δημιουργία ζώνης γλυκού νερού για μείωση της υφαλμύρηνσης των αγροτικών εκτάσεων.

5. Κίνητρα για την αναβάθμιση των ξενοδοχειακών μονάδων στις Φέρες και στη Τραϊανούπολη, για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.

6. Προβολή και διαφήμιση του υγροβιότοπου στην Ελλάδα και διεθνώς, ως έναν από τους σημαντικότερους του είδους του στην Ευρώπη. Στόχος να γίνει πόλος έλξης για τον οικολογικό τουρισμό και για εκπαιδευτικές εκδρομές μαθητών και εκπαίδευση φοιτητών. Συνεργασία με τις υπόλοιπες Προστατευμένες Περιοχές της Θράκης για κοινή καμπάνια. Συνεργασία με την Τουρκική Πλευρά για κοινή επιστημονική παρακολούθηση του Δέλτα και προσέλκυση επισκεπτών από τη γειτονική χώρα.

Με βάση τις παραπάνω ανάγκες και αφού καταλήξουμε τι θέλουμε για τον βιότοπο, συντάσσεται μελέτη για την τροποποίηση της ΚΥΑ, ενώ το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από τα κονδύλια της Ε.Ε. για τους φορείς διαχείρισης βιότοπων.

Οφέλη

Εκκαθάριση του βιότοπου από τα αντιαισθητικά αυθαίρετα κτίσματα, αναβάθμιση της αισθητικής και της καθαριότητας,
Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με νέες επενδύσεις στον οικολογικό τουρισμό,
Αύξηση του τοπικού εισοδήματος, με την προώθηση των πιστοποιημένων τοπικών προϊόντων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό,
Σύλληψη φορολογητέας ύλης που διαφεύγει με τις παράνομες μισθώσεις και τις αυθαίρετες κατασκευές,
Αύξηση του εισοδήματος για τους αγρότες κτηνοτρόφους και αλιείς της περιοχής,
Έλεγχος του παράνομου κυνηγιού και αλιείας και άλλων παραβάσεων του νόμου,
Διατήρηση της παρουσίας του ανθρώπου σε μια ευαίσθητη περιοχή,
Αρμονική συνύπαρξη Ανθρώπου και Φύσης στα πλαίσια της ήπιας και βιώσιμης ανάπτυξης και της ορθής διαχείρισης των φυσικών πόρων, με την προστασία απειλούμενων ειδών, καθώς και με την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

Τις παραπάνω προτάσεις καταθέτω στο Δημοτικό Συμβούλιο Αλεξανδρούπολης για λήψη σχετικών αποφάσεων.

Γιάννης Λασκαράκης
Ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος