Δηλητηριασμένο καλωσόρισμα στους Ασπροπάρηδες

Νεκροί από δηλητηριασμένο δόλωμα εντοπίστηκαν την Τρίτη δύο Ασπροπάρηδες στην Αμφίπολη του Νομού Σερρών από ερευνητές της Ορνιθολογικής Εταιρείας. Οι δύο παγκοσμίως απειλούμενοι

Νεκροί από δηλητηριασμένο δόλωμα εντοπίστηκαν την Τρίτη δύο Ασπροπάρηδες στην Αμφίπολη του Νομού Σερρών από ερευνητές της Ορνιθολογικής Εταιρείας. Οι δύο παγκοσμίως απειλούμενοι με εξαφάνιση γύπες είχαν μόλις φτάσει στην Ελλάδα από το Τσαντ της Αφρικής προκειμένου να φωλιάσουν στα Μετέωρα.

Ο εντοπισμός των δηλητηριασμένων πουλιών έγινε χάρη στον δορυφορικό πομπό που έφερε στην πλάτη του ο «Λάζαρος», ο ένας από τους δύο Ασπροπάρηδες. Ο πομπός τοποθετήθηκε τον περασμένο Απρίλιο στα... Μετέωρα στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE+ για τη διάσωση του είδους. Το πουλί κατά τραγική ειρωνεία είχε μόλις την περασμένη χρονιά σωθεί από δηλητηρίαση, χάρη στην έγκαιρη επέμβαση κτηνοτρόφου και αφού είχε λάβει την κατάλληλη θεραπεία, απελευθερώθηκε και πάλι στη φύση. Μέσω του δορυφορικού του πομπού γινόταν η παρακολούθηση της μεταναστευτικής του διαδρομής από την Ελλάδα προς την Αφρική, όταν στα μέσα Μαρτίου ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής του και πάλι στη χώρα μας.

Ο Λάζαρος και το περσινό του ταίρι
στα Μετέωρα τον περασμένο Απρίλιο

Μια επιστροφή όμως που έληξε άδοξα… Παρά το γεγονός ότι ο Λάζαρος διέσχισε την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τη Συρία και την Τουρκία, η πλέον επικίνδυνη περιοχή αποδείχτηκε η Ελλάδα, αφού δύο ημέρες παραμονής ήταν αρκετές για να διακόψουν θανάσιμα τη διαδρομή του προς τον τελικό του προορισμό. Μαζί του βρέθηκε νεκρός άλλος ένας Ασπροπάρης, πιθανά το μελλοντικό του ταίρι, αφού ο προηγούμενος σύντροφός του δηλητηριάστηκε επίσης κατά την περσινή χρονιά στα Μετέωρα.

Η περίπτωση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων δεν είναι καινούρια, ούτε σπάνια. Όμως τα τελευταία χρόνια έχει πάρει ξανά τεράστιες διαστάσεις στην ελληνική ύπαιθρο και παρότι έχει οδηγήσει στο παρελθόν σε εξαφανίσεις προστατευόμενων αρπακτικών πουλιών από πολλές περιοχές της Ελλάδας, συνεχίζει να περιορίζει δραστικά και τους εναπομείναντες πληθυσμούς που με πολλές προσπάθειες και κατανάλωση πόρων κατάφεραν να προστατευθούν, δείχνοντας ότι τόσο οι πολίτες μεμονωμένα όσο και η συντεταγμένη πολιτεία αδιαφορούν για το πρόβλημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι πέρσι εξαφανίστηκε η μεγαλύτερη αποικία Όρνιων στην ηπειρωτική Ελλάδα ύστερα από μαζική δηλητηρίαση στα Στενά του Νέστου, ενώ εντοπίστηκε δηλητηριασμένος μαυρόγυπας στα Λουτρά Έβρου.

Από τις αρχές της φετινής χρονιάς έχουν ήδη εντοπιστεί τέσσερα σοβαρά περιστατικά δηλητηρίασης προστατευόμενων ειδών: δύο Στικταετοί στο Δέλτα του Νέστου, ένας λύκος στον Όλυμπο, μια αρκούδα με το μικρό της στα Γρεβενά, με αποκορύφωμα τους δύο παγκοσμίως απειλούμενους Ασπροπάρηδες πρόσφατα στις Σέρρες.

Για την αντιμετώπιση των δηλητηριασμένων δολωμάτων το ελληνικό κράτος δεν διαθέτει καν εργαστήριο για τοξικολογικές εξετάσεις, στοιχείο απαραίτητο για την πιστοποίηση της αιτίας θανάτου, ενώ η ανακριτική διαδικασία, σε δεκάδες περιστατικά δηλητηρίασης που καταγράφουν τα τελευταία χρόνια οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Η δε φύλαξη της υπαίθρου στη χειρότερη περίοδο της ελληνικής πραγματικότητας, καθίσταται πιο ελλιπής από ποτέ. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν τεκμηριώσει το πρόβλημα και καταθέσει τις προτάσεις τους στις αρμόδιες αρχές, χωρίς μέχρι στιγμής αποτέλεσμα.

«Με λιγότερα από 20 ζευγάρια στη χώρα, κάθε απώλεια φέρνει τον Ασπροπάρη όλο και πιο κοντά στην οριστική του εξαφάνιση από την Ελλάδα. Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων εκθέτει τη χώρα διεθνώς, γιατί ακυρώνει τις προσπάθειες για τη διάσωση του απειλούμενου αυτού είδους, αλλά και πετά στο καλάθι των αχρήστων όλα τα χρήματα που επενδύονται εδώ και χρόνια από την Ε.Ε. και άλλους φορείς για την προστασία της βιοποικιλότητας. Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων συνεχίζει να αποτελεί πάγια πρακτική για την ελληνική ύπαιθρο μιας και οι δράστες γνωρίζουν ότι δεν θα υποστούν καμία συνέπεια. Επομένως, δεν μπορεί να γίνεται πια ανεκτή καμία υπεκφυγή ή δικαιολογία από πλευράς της Πολιτείας για τον μη εντοπισμό και την τιμωρία τους», δήλωσε ο Θάνος Καστρίτης, Επιστημονικός Συντονιστής του Τομέα Διατήρησης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.

Ο Ασπροπάρης

Μικρότερος από τους άλλους γύπες, ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus) έχει υποστεί μείωση μεγαλύτερη από 80% στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια, αριθμώντας πλέον λιγότερα από 20 ζευγάρια. Πρόκειται για ένα είδος που ενώ πριν λίγες δεκαετίες ήταν κοινό στην ελληνική ύπαιθρο, σήμερα βρίσκεται στο χείλος της εξαφάνισης. Η μείωση του πληθυσμού του είναι ραγδαία σε παγκόσμιο επίπεδο και γι’ αυτό αποτελεί είδος παγκοσμίως απειλούμενο με εξαφάνιση.

Είχε πάντα στενή σχέση με τον άνθρωπο και ιδιαίτερα με την κτηνοτροφία, γι’ αυτό και εμφανίζεται σε πολλούς μύθους, θρύλους και παραδόσεις στις ορεινές κοινότητες της χώρας μας, αλλά και σε λαϊκές παραδόσεις πολλών άλλων χωρών.

Είναι ο μοναδικός γύπας της Ευρώπης που μεταναστεύει και κάθε χρόνο διανύει περισσότερα από 4.000 χιλιόμετρα για να φτάσει στους τόπους διαχείμασής του στην Αφρική, επιστρέφοντας και πάλι στην Ελλάδα την άνοιξη, κυρίως στην περιοχή των Μετεώρων αλλά και στις περιοχές της Κόνιτσας, του Πίνοβου και στο προστατευόμενο δάσος της Δαδιάς.

Στο Πρόγραμμα LIFE+ «Η επιστροφή του Ασπροπάρη» ενώνουν τις δυνάμεις τους τέσσερις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις από τρεις χώρες με σκοπό τη διάσωση των τελευταίων ζευγαριών Ασπροπάρη στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Το Πρόγραμμα υλοποιείται από τη Βουλγαρική Ορνιθολογική Εταιρεία (BSPB), την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, το WWF Ελλάς και τη Βρετανική Ορνιθολογική Εταιρεία (RSPB) με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη.
Περισσότερες πληροφορίες για το Πρόγραμμα μπορείτε να βρείτε στο: www.LifeNeophron.eu

Διαβάστε επίσης:

• Στα ίχνη του γύπα Ασπροπάρη
• Δύσκολοι καιροί για ασπροπάρηδες…
• «Ο Μεγάλος Αδερφός» βλέπει τον Ασπροπάρη στη Δαδιά
• Ο "χήρος" ασπροπάρης
• Ο Λεύκιππος σε μακρινές πτήσεις…
• Ζώντας στα βουνά της Ροδόπης υπό το βλέμμα του Άκμπαμπα…

Η μεταναστευτική διαδρομή του Λάζαρου: με πορτοκαλί χρώμα φαίνονται τα σημεία της πορείας του προς το Τσαντ και με μπλε τα σημεία της επιστροφής του στην Ελλάδα

Φωτογραφίες: Ορνιθολογική Εταιρεία / Λαυρ. Σιδηρόπουλος, Δημ. Βαβύλης, Franz C. Robiller