Η εγκατάλειψη των ελληνικών δασικών οικοσυστημάτων και η απαξίωση των δασικών υπηρεσιών και του ρόλου της δασοπονίας στην οικονομία και την περιβαλλοντική προστασία έχει πολλές φορές διαπιστωθεί, αναλυθεί και προβληματίσει
Πρόγραμμα Inform: Πιλοτική εφαρμογή σε Κ. Νευροκόπι και Θάσο
Η εγκατάλειψη των ελληνικών δασικών οικοσυστημάτων και η απαξίωση των δασικών υπηρεσιών και του ρόλου της δασοπονίας στην οικονομία και την περιβαλλοντική προστασία έχει πολλές φορές διαπιστωθεί, αναλυθεί και προβληματίσει, χωρίς αποτέλεσμα. Τόσο οι εκπρόσωποι του δασικού χώρου όσο και φορέων έξω από αυτόν επισημαίνουν συχνά ότι η κατάσταση αυτή, πέραν της ελληνικής της διάστασης, έχει και ευρωπαϊκές προεκτάσεις, καθώς αντιτίθεται στις οδηγίες της ΕΕ για την προστασία του φυσικού πλούτου και της βιοποικιλότητας, αλλά και την προστασία από την κλιματική αλλαγή.
Κόντρα σε αυτή τη δυσάρεστη ελληνική πραγματικότητα, ένα καινοτόμο έργο έρχεται να θέσει νέες βάσεις στην ελληνική δασοπονία. Πρόκειται για το «Πρόγραμμα INFORM – Οικοδόμηση ενός δομημένου γνωστικού συστήματος για αειφόρο δασική πολιτική και διαχείριση», που υλοποιεί το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής του Τμήματος Δασοπονίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης με συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Το πρόγραμμα έχει περιοχή εφαρμογής του όλη τη χώρα για αποτελέσματα σε εθνική κλίμακα, ενώ για αποτελέσματα τοπικής κλίμακας έχουν επιλεχθεί το Δασικό Σύμπλεγμα Κάτω Νευροκοπίου και η Θάσος.
Βασικός στόχος του έργου είναι να αποκτήσει επιτέλους και η χώρα μας τα κατάλληλα εργαλεία (δείκτες αειφορίας) που είναι απαραίτητα στη διαμόρφωση και εφαρμογή σύγχρονης εθνικής δασικής πολιτικής, όσο και να εκσυγχρονιστούν τα δασικά διαχειριστικά σχέδια και να αναπτυχθούν στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με ταυτόχρονη προστασία της βιοποικιλότητας. Άλλωστε, η Ελλάδα – όπως και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ – έχουν δεσμευτεί στη χρήση παγκόσμιων δεικτών αειφορικής διαχείρισης των δασών (MCPFE – Υπουργική Διάσκεψη για την Προστασία των Δασών, Αυστρία, 07.10.2002) προκειμένου να καθορίσουν τις εθνικές τους πολιτικές για τα δασικά οικοσυστήματα και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη συνολικής στρατηγικής της ΕΕ μετά το 2012 για την εκτίμηση και άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα δάση και τη βιοποικιλότητα.
Για την εξυπηρέτηση του παραπάνω σκοπού συστάθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα Εθνικό Διακυβερνητικό Συμβούλιο Δασών (ΕΔΣΔ), μία ανοιχτή δομή, η οποία απαρτίζεται από τους Δασάρχες των Δασαρχείων όλης της χώρας, από ειδικούς επιστήμονες - εμπειρογνώμονες σε ειδικά δασικά θέματα και ομάδα συντονισμού του Συμβουλίου. Στο Συμβούλιο συνεισφέρουν και εκπρόσωποι φορέων που έχουν ειδικά ενδιαφέροντα σχετικά με τα δασικά οικοσυστήματα. Ο ρόλος του ΕΔΣΔ είναι η ανάπτυξη πλαισίου εθνικής πολιτικής για αειφόρο διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων με τη δημιουργία μίας εθνικής βάσης δασικών δεδομένων με εκτιμήσεις δεικτών αειφορίας, με σκοπό να εξαχθούν οι απαραίτητες πληροφορίες για τη διαμόρφωση και αξιολόγηση των πλέον πρόσφορων εναλλακτικών πολιτικών αειφορικής διαχείρισής τους. Για αυτό οργανώνονται προγραμματισμένες συναντήσεις εργασίας και εφαρμόζεται ειδική επιστημονική μεθοδολογία, ενώ υπάρχει και συνεχής επαφή της ομάδας συντονισμού του ΕΔΣΔ με τα μέλη του. Μέχρι στιγμής έχουν ήδη πραγματοποιηθεί δύο τέτοιες συναντήσεις εργασίας, μία το Μάρτιο του 2012 στη Δράμα και μια τον Οκτώβριο του 2012 στη Θάσο.
Η ανάγκη για πιλοτική εφαρμογή σε μεγαλύτερη κλίμακα λεπτομέρειας των εργασιών του Εθνικού Διακυβερνητικού Συμβουλίου Δασών, κυρίως στο κομμάτι της προτεινόμενης από το πρόγραμμα INFORM βελτίωσης της διαδικασίας σύνταξης διαχειριστικής μελέτης δασικού οικοσυστήματος με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, οδήγησε στη δημιουργία δύο Τοπικών Διακυβερνητικών Συμβουλίων, ένα για το Δημόσιο Δάσος Δ. και ΝΔ λεκάνης Κάτω Νευροκοπίου κι ένα για το Δημοτικό Δάσος Θάσου. Και σε αυτά συμμετέχουν στελέχη των δασικών υπηρεσιών, εκπρόσωποι Δήμων και δημοτικών διαμερισμάτων, εκπρόσωποι φορέων με ειδικά ενδιαφέροντα γύρω από τα δασικά οικοσυστήματα (πχ δασικοί συνεταιρισμοί, κυνηγοί, επαγγελματικές ενώσεις τουρισμού, κ.ά.), Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ειδικοί επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και η ομάδα συντονισμού του Συμβουλίου. Οι πρώτες συναντήσεις εργασίας τους πραγματοποιήθηκαν το Μάιο και τον Ιούλιο του 2013 αντίστοιχα και το περιεχόμενό τους βασίστηκε σημαντικά στην κατάθεση απόψεων των συμμετεχόντων για τους στόχους και τις επιδιώξεις που θέτουν προς υλοποίηση μέσα από τη δασική διαχείριση, κάτι που επίσης αποτελεί καινοτομία στα δασικά δεδομένα μέχρι σήμερα.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι το πρόγραμμα Inform έρχεται να καλύψει ένα τεράστιο κενό στην περιβαλλοντική πληροφορία, που όσο υφίσταται αποτρέπει την εναρμόνιση οποιασδήποτε δασικής πολιτικής με τις σύγχρονες ελληνικές ανάγκες και τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις. Ταυτόχρονα, προκάλεσε και πέτυχε τη συνεργασία του μεγαλύτερου μέρους των Δασαρχών (περισσότερο του 80%) και άλλων στελεχών της Δασικής Υπηρεσίας σε ένα έργο πανελλαδικής εμβέλειας και ιδιαίτερης αξίας σε ελληνική και ευρωπαϊκή κλίμακα, επαναφέροντας στη Δασική Υπηρεσία τη δυνατότητα να παίξει ξανά μέρος του επιστημονικού της ρόλου, αλλά και τη συνεργασία τους με τις τοπικές κοινωνίες που δικαιούνται να έχουν λόγο στη διαχείριση των τοπικών φυσικών πόρων, όπως τα δάση.
Μεγάλο μέρος του έργου έχει ήδη ολοκληρωθεί και τα στοιχεία θα είναι σύντομα διαθέσιμα στη δημοσιότητα.
Περισσότερα στοιχεία για το Πρόγραμμα INFORM στην ιστοσελίδα www.inform-life.gr.
Η Ομάδα Έργου
Κόντρα σε αυτή τη δυσάρεστη ελληνική πραγματικότητα, ένα καινοτόμο έργο έρχεται να θέσει νέες βάσεις στην ελληνική δασοπονία. Πρόκειται για το «Πρόγραμμα INFORM – Οικοδόμηση ενός δομημένου γνωστικού συστήματος για αειφόρο δασική πολιτική και διαχείριση», που υλοποιεί το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής του Τμήματος Δασοπονίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης με συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Το πρόγραμμα έχει περιοχή εφαρμογής του όλη τη χώρα για αποτελέσματα σε εθνική κλίμακα, ενώ για αποτελέσματα τοπικής κλίμακας έχουν επιλεχθεί το Δασικό Σύμπλεγμα Κάτω Νευροκοπίου και η Θάσος.
Βασικός στόχος του έργου είναι να αποκτήσει επιτέλους και η χώρα μας τα κατάλληλα εργαλεία (δείκτες αειφορίας) που είναι απαραίτητα στη διαμόρφωση και εφαρμογή σύγχρονης εθνικής δασικής πολιτικής, όσο και να εκσυγχρονιστούν τα δασικά διαχειριστικά σχέδια και να αναπτυχθούν στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με ταυτόχρονη προστασία της βιοποικιλότητας. Άλλωστε, η Ελλάδα – όπως και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ – έχουν δεσμευτεί στη χρήση παγκόσμιων δεικτών αειφορικής διαχείρισης των δασών (MCPFE – Υπουργική Διάσκεψη για την Προστασία των Δασών, Αυστρία, 07.10.2002) προκειμένου να καθορίσουν τις εθνικές τους πολιτικές για τα δασικά οικοσυστήματα και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη συνολικής στρατηγικής της ΕΕ μετά το 2012 για την εκτίμηση και άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα δάση και τη βιοποικιλότητα.
Για την εξυπηρέτηση του παραπάνω σκοπού συστάθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα Εθνικό Διακυβερνητικό Συμβούλιο Δασών (ΕΔΣΔ), μία ανοιχτή δομή, η οποία απαρτίζεται από τους Δασάρχες των Δασαρχείων όλης της χώρας, από ειδικούς επιστήμονες - εμπειρογνώμονες σε ειδικά δασικά θέματα και ομάδα συντονισμού του Συμβουλίου. Στο Συμβούλιο συνεισφέρουν και εκπρόσωποι φορέων που έχουν ειδικά ενδιαφέροντα σχετικά με τα δασικά οικοσυστήματα. Ο ρόλος του ΕΔΣΔ είναι η ανάπτυξη πλαισίου εθνικής πολιτικής για αειφόρο διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων με τη δημιουργία μίας εθνικής βάσης δασικών δεδομένων με εκτιμήσεις δεικτών αειφορίας, με σκοπό να εξαχθούν οι απαραίτητες πληροφορίες για τη διαμόρφωση και αξιολόγηση των πλέον πρόσφορων εναλλακτικών πολιτικών αειφορικής διαχείρισής τους. Για αυτό οργανώνονται προγραμματισμένες συναντήσεις εργασίας και εφαρμόζεται ειδική επιστημονική μεθοδολογία, ενώ υπάρχει και συνεχής επαφή της ομάδας συντονισμού του ΕΔΣΔ με τα μέλη του. Μέχρι στιγμής έχουν ήδη πραγματοποιηθεί δύο τέτοιες συναντήσεις εργασίας, μία το Μάρτιο του 2012 στη Δράμα και μια τον Οκτώβριο του 2012 στη Θάσο.
Η ανάγκη για πιλοτική εφαρμογή σε μεγαλύτερη κλίμακα λεπτομέρειας των εργασιών του Εθνικού Διακυβερνητικού Συμβουλίου Δασών, κυρίως στο κομμάτι της προτεινόμενης από το πρόγραμμα INFORM βελτίωσης της διαδικασίας σύνταξης διαχειριστικής μελέτης δασικού οικοσυστήματος με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, οδήγησε στη δημιουργία δύο Τοπικών Διακυβερνητικών Συμβουλίων, ένα για το Δημόσιο Δάσος Δ. και ΝΔ λεκάνης Κάτω Νευροκοπίου κι ένα για το Δημοτικό Δάσος Θάσου. Και σε αυτά συμμετέχουν στελέχη των δασικών υπηρεσιών, εκπρόσωποι Δήμων και δημοτικών διαμερισμάτων, εκπρόσωποι φορέων με ειδικά ενδιαφέροντα γύρω από τα δασικά οικοσυστήματα (πχ δασικοί συνεταιρισμοί, κυνηγοί, επαγγελματικές ενώσεις τουρισμού, κ.ά.), Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ειδικοί επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και η ομάδα συντονισμού του Συμβουλίου. Οι πρώτες συναντήσεις εργασίας τους πραγματοποιήθηκαν το Μάιο και τον Ιούλιο του 2013 αντίστοιχα και το περιεχόμενό τους βασίστηκε σημαντικά στην κατάθεση απόψεων των συμμετεχόντων για τους στόχους και τις επιδιώξεις που θέτουν προς υλοποίηση μέσα από τη δασική διαχείριση, κάτι που επίσης αποτελεί καινοτομία στα δασικά δεδομένα μέχρι σήμερα.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι το πρόγραμμα Inform έρχεται να καλύψει ένα τεράστιο κενό στην περιβαλλοντική πληροφορία, που όσο υφίσταται αποτρέπει την εναρμόνιση οποιασδήποτε δασικής πολιτικής με τις σύγχρονες ελληνικές ανάγκες και τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις. Ταυτόχρονα, προκάλεσε και πέτυχε τη συνεργασία του μεγαλύτερου μέρους των Δασαρχών (περισσότερο του 80%) και άλλων στελεχών της Δασικής Υπηρεσίας σε ένα έργο πανελλαδικής εμβέλειας και ιδιαίτερης αξίας σε ελληνική και ευρωπαϊκή κλίμακα, επαναφέροντας στη Δασική Υπηρεσία τη δυνατότητα να παίξει ξανά μέρος του επιστημονικού της ρόλου, αλλά και τη συνεργασία τους με τις τοπικές κοινωνίες που δικαιούνται να έχουν λόγο στη διαχείριση των τοπικών φυσικών πόρων, όπως τα δάση.
Μεγάλο μέρος του έργου έχει ήδη ολοκληρωθεί και τα στοιχεία θα είναι σύντομα διαθέσιμα στη δημοσιότητα.
Περισσότερα στοιχεία για το Πρόγραμμα INFORM στην ιστοσελίδα www.inform-life.gr.
Η Ομάδα Έργου
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω