Το νέο «Νομαρχείο» Έβρου

Παραδόθηκε για χρήση το νέο κτίριο της παλιάς Νομαρχίας Έβρου, μετά τα επίσημα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν το βράδυ της 27ης Ιουλίου 2014 από την Αντιπεριφερειάρχη Έβρου κ. Γεωργία Νικολάου. Ανεξάρτητα για το αν κάποιος συμφωνεί

του Θεόδωρου Ορδουμπόζάνη (www.ordteo.gr)

Παραδόθηκε για χρήση το νέο κτίριο της παλιάς Νομαρχίας Έβρου, μετά τα επίσημα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν το βράδυ της 27ης Ιουλίου 2014 από την Αντιπεριφερειάρχη Έβρου κ. Γεωργία Νικολάου.

Ανεξάρτητα για το αν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί με τη νέα αρχιτεκτονική μορφή που έχει, δίνει μια άλλη νότα με τη παρουσία του στη παραλία της Αλεξανδρούπολης. Μαζί με τα κτίριο του Ταχυδρομείου, του Δικαστηρίου και του Α' Παιδικού Σταθμού, καθώς και τον Φάρο, λίγο πιο πέρα, δίνουν ένα δείγμα της παλιάς κτιριακής αισθητικής που επικρατούσε κάποτε στη πόλη!

Το κτίριο της Νομαρχίας, όταν χρησιμοποιείτο στις αρχές του 19ου αιώνα, ως κατοικία

Το κτίριο αυτό, που ανεγέρθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, ήταν ιδιοκτησία του γιατρού Αλεξάνδρου Κρήτη, το οποίο το 1905 με το υπ’ αριθμόν 1090 από 27 Ιουλίου 1905 Συμβόλαιο Δωρεάς, αιτίας θανάτου, του Συμβολαιογράφου Αθηνών Ξενοφώντος Κυριαζή, δωρίθηκε από τον ιδιοκτήτη του ιατρό Αλέξανδρο Κρήτη, κάτοικο Δεδέαγατς, «…προς το Δημόσιον της Ελλάδος υπό τον όρον όπως, μετά τον θάνατόν του το Δημόσιον της Ελλάδος καταβάλλη προς την σύζυγον εκείνου κ. Καλλιόπην Αλεξ. Κρήτη, το γένος Μ. Βερνάδου δέκα (αριθμ. 10) λίρας οθωμανικάς μηνιαίως εφ’ όρου ζωής αυτής και ότι μετά τον θάνατον του Αλεξάνδρου Κρήτη το Δημόσιον χαίρει το δικαίωμα να νέμεται, κατέχει και διαθέτει την οικίαν ταύτην ως βούλεται και κατά πλήρες ιδιοκτησίας δικαίωμα…».

Η διαθήκη - δωρεά του Αλέξανδρου Κρήτη προς το Ελληνικό Δημόσιο στις 27 Ιουλίου 1905

Μάλιστα από το συμβόλαιο δωρεάς προκύπτει ότι «…υπελογίσθη δε παρ’ αμφοτέρων των συμβαλλομένων ότι η αξία της δωρουμένης οικίας δια την μεταγραφήν δεν υπερβαίνει τας δραχμάς ένδεκα χιλιάδας διακοσίας» και ότι εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου τη δωρεά αποδέχθηκε ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας Δημήτριος Ράλλης, υπό τον όρο ότι η δωρεά αυτή θα εγκριθεί από την Ελληνική Βουλή, όπως και εγένετο.

Τέλη του 18ου αιώνα, το κτίριο της μετέπειτα Νομαρχίας χρησιμοποιήθηκε ως Προξενείο της Ρωσίας

Το κτίριο αυτό προς το τέλος του 19ου αιώνα είχε εκμισθωθεί από τον ιδιοκτήτη του στη Ρωσία και χρησιμοποιήθηκε για αρκετά χρόνια ως Προξενείο της Ρωσίας. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1920 απετέλεσε έδρα της Νομαρχίας Έβρου. Στη συνέχεια υπέστη αρκετές αλλοιώσεις στην αρχική αρχιτεκτονική του μορφή με την επέκτασή του Ανατολικά (οδός Σουλίου) και Δυτικά (οδός Ψαρών) στο υπόλοιπο οικόπεδό του.

Οκτώβριος 1920. Συγκέντρωση οπαδών του κόμματος των Φιλελευθέρων μπροστά στο κτίριο της Νομαρχίας, για να παρακολουθήσουν ομιλία πολιτευτών από τον εξώστη της Νομαρχίας, των εκλογών της 1/11/1920.

Όπως ανέφερε ο Μητροπολίτης Αλεξανδρούπολης κ. Άνθιμος στην ομιλία του μετά τον Αγιασμό, στο υπόγειο του κτιρίου αυτού, στις αρχές του 19ου αιώνα, φύλαξαν οι Αινίτες τις εικόνες που «έφεραν» από την πατρίδα. Σε 11 κιβώτια, τα πολύτιμα κειμήλια, καταγεγραμμένα και αριθμημένα περίμεναν να αποφασισθεί η μοίρα του τόπου και η δική τους. Κάποια από αυτά «έφυγαν» για το Μουσείο Μπενάκη, χωρίς να γνωρίζουμε έκτοτε τη τύχη τους. Όσες εικόνες έμειναν εδώ, φιλοξενούνται ήδη στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητρόπολης (πρώην Λεονταρίδειο Σχολή Αρρένων), όπου «αφηγούνται» και «εμπλουτίζουν» την ιστορία του τόπου. Και για αυτό το λόγο χαρακτήρισε τον τόπο του Νομαρχείου, Ευλογημένο και Ιερό.

Δεκαετία του 1960. Ο κινηματογράφος "ΕΒΡΟΣ", το κτίριο της Νομαρχίας, το Ταχυδρομείο,
το Δικαστήριο, η έδρα της Διοίκησης Χωροφυλακής Έβρου, το Πασαλίκι και η Ακαδημία,
στολίδια της παλιάς Αλεξανδρούπολης, μέσα σε μία καρτ ποστάλ.

Στον διάδρομο του 2ου ορόφου του κτιρίου, όπου εκτίθενται φωτογραφίες διαφόρων εποχών του κτιρίου, υπάρχει μία του 1930, όπου δείχνει τον Ελευθέριο Βενιζέλο στον εξώστη του κτιρίου, από όπου, ενόψει εκλογών, είχε μιλήσει προς τον λαό της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος σημειωτέον έδινε πάντα την απόλυτη πλειοψηφία στους Φιλελεύθερους. Λέγεται ότι κατά την διάρκεια της ομιλίας του αυτής είχε πει μεταξύ άλλων και το εξής χαρακτηριστικό: «Μπορεί να είμαι γέρος, αλλά είμαι γερός για να κυβερνήσω τη χώρα».

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, με την καθιέρωση της αιρετής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και της μεταστέγασης της σε κτίριο της οδού Καραολή και Δημητρίου, χρησιμοποιήθηκε για λίγα χρόνια από τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μέχρι που επί Νομαρχίας Ζαμπουνίδη κατεδαφίσθηκε και στη θέση του ανεγέρθη το σημερινό κτίριο.

Μέσα της δεκαετία του 1990, λίγο πριν την εγκατάλειψή του από την Νομαρχία

Το κτίριο αυτό κατά τη διάρκεια της πάνω από ένα αιώνα ζωής του υπέστη αρκετές μεταμορφώσεις και παρά τις εξαγγελίες ότι το νέο κτίριο θα προσομοιάζει με το αρχικό, αυτό δεν έχει τελικά καμία ομοιότητα.

Σεπτέμβριος του 2005. Ο τελευταίος αιρετός Νομάρχης Νίκος Ζαμπουνίδης, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, θεμελιώνει το νέο κτίριο της Νομαρχίας.

Η τελετή των εγκαινίων

Με έναν ιδιαίτερο αγιασμό με ευχές για το κτίριο και τη ζωή του γραμμένη από τον ίδιο τον Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως αποκλειστικά για τη συγκεκριμένη ημέρα, άρχισε η όλη εκδήλωση. «Ο των όλων Κύριος, Χριστός ο Θεός… ελθέ και ο σκήνωσον. Αγαθέ, τη εγκαινιαζομένη σήμερον ταύτην, ιστορικήν της πόλεως ημών υπεραιωνόβιον οικοδομήν και «Νομαρχείο» αυτήν εις το διηνεκές ονοματοδοτείν ευδόκησον. Οχήρωσον αυτήν εις τους αιώνας και διατήρησον αυτήν ασάλευτον, αραγή, ακλόνητον και ακατάλυτον δια παντός. Χαρίτωσον τους εμπνευστάς και την πρωτοβουλίαν αναλαβόντας, άπαντας τους προθύμως, άχρι τούδε φιλοτίμως συνδραμόντας την ανακατασκευήν και τον εξωραϊσμόν αυτής…».

Την κορδέλα των εγκαινίων έκοψε η Αντιπεριφερειάρχης Έβρου κ. Γεωργία Νικολάου - Μαυρανεζούλη, η οποία στη συνέχεια συνόδευε τους προσκεκλημένους σε όλους τους χώρους του Νομαρχείου, στους οποίους και πραγματοποιήθηκε η τελετή ονοματοδοσίας των διαφόρων αιθουσών.

Συγκεκριμένα το όνομα της αίθουσας του ισογείου αποκάλυψε ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Άκης Γεροντόπουλος «ΑΡΜΟΝΙΑ», όπως η κόρη που γεννήθηκε στη Σαμοθράκη\. Αρμονία της μουσικής και αρμονία του κόσμου όπως το όνομα του άνδρα που παντρεύτηκε, του Κάδμου, που σημαίνει, κόσμος.

Το όνομα της αίθουσας του πρώτου ορόφου αποκάλυψε ο Βουλευτής Έβρου κ. Μαρίνος Ουζουνίδης, «ΚΑΛΛΙΕΠΟΥΣΑ», όπως η Καλλιόπη, η πρώτη από τις εννέα μούσες και κατά τον Ησίοδο η μεγαλύτερη και ευγενέστερη, προστάτης της επικής ποίησης και της ρητορικής, καθώς και όλων των καλών τεχνών. Καλιέπουσα, ακόμη, όπως η σύζυγος του δωρητή, η Καλλιόπη Κρήτη.

Το όνομα της αίθουσας του δευτέρου ορόφου, που προορίζεται για τις συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου και άλλων συλλογικών οργάνων, αποκάλυψε ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Γεώργιος Ντόλιος, εκπροσωπώντας, ως ο πρώτος αιρετός Νομάρχης, το θεσμό της Αυτοδιοίκησης. Αίθουσα «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΡΗΤΗΣ», προς τιμή του μεγάλου δωρητή, απόσπασμα της διαθήκης του οποίου φιλοξενείται στο χώρο της.

Στο διάδρομο του δευτέρου ορόφου υπάρχει μόνιμη έκθεση φωτογραφιών, η οποία «ανιστορεί» την πορεία του κτιρίου, ξεκινώντας από το πρώτο οικοδόμημα, τη «Βίλα Ιατρού Αλεξάνδρου Κρήτη», περνώντας στη χρήση του ως Ρωσικού Προξενείου, στη συνέχεια ως Ελληνικού Προξενείου και μετά την απελευθέρωση μέχρι την κατεδάφισή του ως «Νομαρχίας Έβρου», για να φθάσει στη σημερινή του μορφή. Στον ίδιο όροφο έχουν τοποθετηθεί και δύο μαρμάρινες στήλες με τα ονόματα όλων των διορισμένων και αιρετών αρχόντων της Αυτοδιοίκησης από το 1940 μέχρι σήμερα.

Το φωτογραφικό υλικό της έκθεσης παραχώρησαν οι συλλέκτες της πόλης μας Γιώργος Αλεπάκος, Θόδωρος Ορδουμπόζάνης, Μιχάλης Πατέλης και το Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης.

Στη συνέχεια αναγνώσθηκε η διαθήκη του δωρητή Αλεξάνδρου Κρήτη και η κ. Νικολάου αναφέρθηκε στα 110 χρόνια ιστορικής παρουσίας του κτιρίου το οποίο πλέον ονομάζεται «ΝΟΜΑΡΧΕΙΟ», για να υπενθυμίζει σε όλους τον προηγούμενο θεσμό της αυτοδιοίκησης, το γεγονός ότι στέγασε από το 1920 μέχρι το 1995 τις υπηρεσίες της Νομαρχίας Έβρου και ακόμη να δηλώνει τη συνέχεια στη χρήση του κτιρίου, που εξακολουθεί να είναι χώρος διοίκησης.

Με την ευκαιρία των εγκαινίων αυτών η κ. Νικολάου αναφέρθηκε και στην επετειακή έκδοση τρίπτυχου αφιερωμένου στο «Νομαρχείο» και στην έκδοση αριθμημένης συλλεκτικής κάρτας, η οποία κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό, ακολουθώντας την «παράδοση», σύμφωνα με την οποία η ιστορία των κτιρίων καταγράφεται σε καρτ ποστάλ της κάθε εποχής. Τις κάρτες αυτές «χάρισε» στους ανθρώπους πολιτικούς, υπηρεσιακούς παράγοντες, πολίτες και φορείς που με διαφορετικούς τρόπους συμμετείχαν στο «χτίσιμο» του νέου κτιρίου και στη διαμόρφωση της ταυτότητάς του. Η κάρτα με το Νο 1 «κατακυρώθηκε» στο Νομάρχη Έβρου κ. Νικόλαο Ζαμπουνίδη, ενώ με τους αμέσως επόμενους αριθμούς στον σχεδιαστή του κτιρίου, πολιτικό μηχανικό Παύλο Μιχαηλίδη και στους συλλέκτες που παρεχώρησαν τις παλιές φωτογραφίες του κτιρίου.

Το κτίριο της παλιάς "Νομαρχίας" μετά από τις πολλές παρεμβάσεις, κατά τον εκατοντάχρονο και πλέον βίο της ζωής του, έντονα χαραγμένες στο κορμί του, λίγο πριν μας αποχαιρετήσει, γερασμένο και καταπονημένο.

Κάπως έτσι θα το θυμούμαστε καθώς θα ξεφυλλίζουμε λευκώματα με παλιές φωτογραφίες! Σήμερα στη θέση του έχει αναγερθεί ένα νέο και σύγχρονο κτίριο, το "Νομαρχείο". Μέσα του όμως το κτίριο αυτό θα κουβαλά, την ψυχή και την ιστορία μιας ολόκληρης πόλης καθώς και μνήμες των κατοίκων της, μνήμες που διατρέχουν περισσότερα από εκατό χρόνια. Μνήμες που θα αποτελούν παρακαταθήκη των παλαιών που ξεριζωμένοι από άλλα μέρη της Θράκης, έφτασαν σ’ αυτό το σταυροδρόμι και όχι μόνο έφτιαξαν αλλά και γιγάντωσαν αυτή τη πόλη, προς όλους τους νέους κατοίκους της. Τους επιγόνους τους.

Πηγή: www.ordteo.gr