Η Τουρκία σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Χωρίς δόση υπερβολής, η Τουρκία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, τη στιγμή, μάλιστα, που διακατέχεται από σύγχυση στρατηγικής. Το γιατί θα προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε παρακάτω.Η τουρκική κυβέρνηση κατέστρωσε μια στρατηγική

του Σάββα Καλεντερίδη

Χωρίς δόση υπερβολής, η Τουρκία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, τη στιγμή, μάλιστα, που διακατέχεται από σύγχυση στρατηγικής. Το γιατί θα προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε παρακάτω. Η τουρκική κυβέρνηση κατέστρωσε μια στρατηγική, η οποία, αν υλοποιηθεί, με βάση τον σχεδιασμό, το 2023 η Τουρκία θα είναι έκτη ή έβδομη οικονομική δύναμη στον κόσμο και θα έχει τέτοια γεωπολιτική βαρύτητα, που δεν θα λαμβάνεται καμία απόφαση παγκοσμίως χωρίς τη... συναίνεσή της.

Οι επιτελείς και τα στρατηγικά μυαλά της Άγκυρας κατέληξαν στον συγκεκριμένο σχεδιασμό, στηριζόμενοι στο στρατηγικό βάθος που -θεωρούν ότι- έχει η Τουρκία, ως βασική κληρονόμος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην υπόθεση ότι η Τουρκία θα καταφέρει να γίνει και πάλι ηγέτιδα δύναμη στον μουσουλμανικό κόσμο και στην κρίσιμης σημασίας γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση της χώρας.

Όμως όλοι αυτοί και κυρίως το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου έκαναν ένα λάθος που κάνουν κλασικά όσοι νομίζουν ότι είναι περισσότερο μεγάλοι και δυνατοί από όσο είναι στην πραγματικότητα.

Ποιο είναι το λάθος;

Υπολόγισαν μόνο τα δυνατά χαρτιά που -θεωρούν ότι- έχει η Τουρκία και δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους καθόλου τις σοβαρότατες αδυναμίες της, οι οποίες τόσα χρόνια δεν έπαιρναν τις διαστάσεις που μπορούν να αποκτήσουν αντικειμενικά, λόγω της συνεχούς στήριξης που είχαν από τη Δύση και τις ΗΠΑ όλες οι τουρκικές κυβερνήσεις από το 1950 και εντεύθεν, στήριξη που έγινε ακόμα πιο ισχυρή μετά την επικράτηση της ισλαμικής επανάστασης στο Ιράν, το 1979.

Αυτή η στήριξη ήταν που έκανε την Τουρκία να νομίσει ότι μπορεί να κάνει σχέδια για να καταστεί παγκόσμια δύναμη και μάλιστα χωρίς κόστος.

Αυτή η εντύπωση, σε συνδυασμό με την τύφλωση του ισλαμικού και σοβινιστικού φανατισμού από τον οποίο διακατέχονται αμφότεροι, ήταν που έκανε το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου να κάνει σοβαρότατα λάθη σε μια σειρά από τομείς της εξωτερικής της πολιτικής, αρχίζοντας από τις σχέσεις με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και φθάνοντας ως την απροκάλυπτη στήριξη που συνεχίζουν να παρέχουν, ως τις στιγμές που γράφονται αυτές οι γραμμές, στους ομοϊδεάτες και φυσικούς τους συμμάχους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, ακόμα και σε εκείνους που πολιορκούν την Κομπάνι.

Όμως, όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με μια σειρά από παραμέτρους που εμφανίστηκαν στην περιοχή της Μεσοποταμίας, κυρίως λόγω της ηρωικής άμυνας των υπερασπιστών της πόλης Κομπάνι και του κακοφορμισμού του Ι.Κ., οδήγησαν τις ΗΠΑ σε δραματική αλλαγή της πολιτικής τους στο Κουρδικό, με την Ουάσινγκτον να παίρνει επισήμως θέση υπέρ των Κούρδων της Τουρκίας και να έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική που ακολουθεί η Άγκυρα.

Αυτά που συνέβησαν τις προηγούμενες ημέρες είναι πρωτάκουστα. Ο Ερντογάν καταδικάζει την αποστολή όπλων και πολεμοφοδίων από πλευράς των ΗΠΑ στο Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) του Δυτικού Κουρδιστάν, το οποίο καταγγέλλει ως τρομοκρατική οργάνωση - παράρτημα του ΡΚΚ, και οι ΗΠΑ ανακοινώνουν ότι αποτελούν επίσημη κρατική πολιτική η υποστήριξη στο PYD και η συνεργασία μαζί του εναντίον του Ι.Κ.

Στην ουσία η Τουρκία νιώθει για πρώτη φορά τα τελευταία 40 χρόνια την πικρή γεύση και πώς είναι να θεωρείς ότι έχεις δίκιο -που δεν έχει- και να βλέπεις να σε «αδειάζει» η Ουάσινγκτον.

Περίπου ίδια είναι η στάση της Ουάσινγκτον και στο ζήτημα της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων της ΑΟΖ από τη νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία και στο ζήτημα αυτό νιώθει απολύτως μόνη, γι’ αυτό και οι προκλητικές, πειρατικές της ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου, αποστερούμενη για πρώτη φορά τη στήριξη που είχε επί δεκαετίες από την Ουάσινγκτον. Εμείς οι Έλληνες της Κύπρου και της Ελλάδας ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει αυτό και από την καλή και -κυρίως- από την ανάποδη.

Η δήλωση των ΗΠΑ ότι η Κύπρος έχει κάθε δικαίωμα να εκμεταλλεύεται την ΑΟΖ της είναι σημαντική. Η θέση της Ουάσινγκτον ότι τα έσοδα πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια μπορεί να γίνει ο κύριος μοχλός για δίκαιη λύση του Κυπριακού, ακυρώνοντας στην ουσία το πλεονέκτημα που έχει η Τουρκία, που κατέχει το 37% της Κύπρου. Απλά χρειάζεται πολιτική οξυδέρκεια από πλευράς Λευκωσίας και Αθήνας.

Γενικώς ζούμε ιστορικές στιγμές στην περιοχή και είμαστε υποχρεωμένοι να παρακολουθούμε με προσοχή τα τεκταινόμενα. Όμως αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να τα ερμηνεύουμε και, το κυριότερο, να τα μεταφράζουμε σε εθνωφελείς πολιτικές.

Δημοσιεύθηκε στην "κυριακάτικη δημοκρατία"