Δεν θέλει διχοτόμηση ή δύο κράτη η Τουρκία

Τι δεν επιδιώκει η Τουρκία στην Κύπρο; Δεν επιδιώκει την "διχοτόμηση" αλλά ούτε και το λογικό της επακόλουθο που είναι τα "δυο κράτη". Ωστόσο στην Κύπρο κυριαρχεί η εντύπωση, ακόμη και η πίστη θα έλεγα, ότι αυτός είναι και παραμένει ο στρατηγικός στόχος

του Μάριου Λ. Ευρυβιάδη, Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων

Τι δεν επιδιώκει η Τουρκία στην Κύπρο; Δεν επιδιώκει την "διχοτόμηση" αλλά ούτε και το λογικό της επακόλουθο που είναι τα "δυο κράτη". Ωστόσο στην Κύπρο κυριαρχεί η εντύπωση, ακόμη και η πίστη θα έλεγα, ότι αυτός είναι και παραμένει ο στρατηγικός στόχος της Άγκυρας - μια "διχοτομημένη" Κύπρος που τελικά θα πάρει την μορφή των "δυο κρατών"...

Πώς αλλιώς να εξηγηθούν οι συνεχείς καταγγελίες κατά της "διχοτόμησης" και των "δυο κρατών", που είναι η καθημερινή επωδός των πολιτικών τοποθετήσεων των πολιτικών ταγών του τόπου, με το ΑΚΕΛ πάντοτε "μποστάρη" στις καταδίκες και τους εξορκισμούς; Και μάλιστα με το έωλο επιχείρημα ότι ο μόνος τρόπος να ακυρωθούν οι βουλιμικοί σχεδιασμοί της Άγκυρας είναι μέσω των υφιστάμενων διαπραγματεύσεων για την οικοδόμηση μιας "διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας";

Η Άγκυρα έχει εδώ και μια πεντηκονταετία, από το 1964, εγκαταλείψει την διχοτόμηση ως στρατηγικό στόχο και, κατ’ επέκταση έχει εγκαταλείψει και το λογικό της επακόλουθο που είναι αυτό των "δυο κρατών". Η στρατηγική αυτή δεν εξυπηρετούσε και δεν εξυπηρετεί τα τα συμφέροντά της και δη τις ηγεμονικές της φιλοδοξίες. Αντίθετα τα επιδεινώνει.

Πώς όμως να ερμηνευθεί η πρόσφατη απειλή του Πρωθυπουργού πλέον Αχμέτ (γνωστού επίσης και ως "Μηδενικά Προβλήματα") Νταβούτογλου ότι εφόσον οι Ελληνοκύπριοι συνεχίσουν να κωλυσιεργούν τότε η "λύση" των "δυο κρατών" θα καταστεί αναπόφευκτη; Η δήλωση Νταβούτογλου είναι κατ’ εμέ μια κατ’ εξοχή προσπάθεια ψυχολογικού πολέμου. Ο Νταβούτογλου και ο κάθε Νταβούτογλου γνωρίζει τι είναι αυτό που διαταράσσει τα μέγιστα τον ψυχισμό του κάθε Κύπριου πατριώτη. Είναι το φάντασμα της διχοτόμησης και η άλλη του όψη, τα "δυο κράτη". Διακηρύττει λοιπόν αυτός τα περί "διχοτόμησης" και "δυο κρατών", με χειροκροτητές του τα "iç oğlan" της Άγκυρας στις τουρκοκρατούμενες περιοχές, ακριβώς διότι γνωρίζει ότι η εξαγγελία και μόνο, αποσυντονίζει την πολιτική ηγεσία αλλά και τους πολίτες. Επί του προκειμένου, χαρακτηριστική υπήρξε η αντίδραση του δημοσιογράφου Σενέρ Λεβέντ σε ένα πολυδιαβασμένο κείμενο του. Απευθυνόμενος στον κύριο "Μηδενικά Προβλήματα", του είπε να πάρει τα "δυο κράτη" και να τα βάλει εκεί που ξέρει.

Ούτε η "διχοτόμηση" αλλά ούτε τα "δυο κράτη" εξυπηρετούν τα άμεσα και μακροπρόθεσμα στρατηγικά σχέδια της Άγκυρας για την Κύπρο και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η άμεση επιδίωξη της Άγκυρας, που θα την ήθελε εφαρμοσμένη "χθες" και που έχει καθυστερήσει 40 τουλάχιστον χρόνια, είναι η κατάλυση του υφιστάμενου κράτους, της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αγαπημένη μέθοδος της Άγκυρας, ο πόλεμος, απέτυχε παταγωδώς το 1974. Και η Άγκυρα (μαζί με όλους τους καλοθελητές μέσα και έξω) είναι πεπεισμένη αλλά έχει και διαβεβαιώσεις από τους δυτικούς πάτρωνες της, ότι αυτό θα επιτευχθεί μόνο μέσω των υπό την αιγίδα του ΟΗΕ δομημένων συνομιλιών. Εδώ η Άγκυρα έχει απόλυτο δίκιο. Οι συνομιλίες έχουν προ πολλού εκφυλιστεί επί σκοπώ από την ενεργούμενη Γραμματεία του ΟΗΕ. Ταυτόχρονα η διαδικασία αυτή έχει εγκλωβίσει την ελληνοκυπριακή πλευρά και την έκανε να πιστεύει ότι αυτή και κυρίως η δομή της, αποτελούν μια μοναδική και "άνευ εξόδου" διαδικασία. Αυτός κατέληξε να είναι και ο ανομολόγητος λόγος λειτουργίας τους. Όταν και εάν αυτές ολοκληρωθούν, το κυπριακό κράτος θα παύσει να υφίσταται, νομοτελειακά. Τα περί "συνέχειας" και "μετεξέλιξης" που ακούγονται είναι υποκρισίες και λαϊκισμοί.

Μακροχρόνιος στόχος της Άγκυρας είναι να υπάρχει στην Κύπρο ένα πολιτικό μόρφωμα το οποίο δεν θα έχει κανένα από τα βασικά λειτουργικά γνωρίσματα κράτους. Δεν θα έχει εσωτερική συγκρότηση και αυτονομία αλλά ούτε και διεθνή υπόσταση που να περιορίζεται μόνο από το διεθνές δίκιο (εθιμικό και συμβατικό) και τους διεθνείς οργανισμούς και θεσμούς στους οποίους θα συμμετέχει. Εσωτερικά το μόρφωμα θα είναι ρατσιστικά (racialist) δομημένο. Ως προς τις προδιαγραφές Άγκυρας για την "διεθνή υπόσταση" του μορφώματος, υπομνύω μία μόνο από τις πολλές Ανανικές φιλοτουρκικές προδιαγραφές που είναι και άμεσα σχετική με τα σημερινά δρώμενα στην περιοχή μας: «Η Κύπρος δεν δικαιούται να διαθέσει το έδαφος της για διεθνείς στρατιωτικές επιχειρήσεις χωρίς την συναίνεση και των δυο συνιστώντων πολιτειών. Και μέχρι την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι απαραίτητη και η συναίνεση Ελλάδας και Τουρκίας» (“Cyprus shall not put its territory at the disposal of international military operations other than with the consent of both constituent states; until the accession of Turkey to the European Union, the consent of Greece and Turkey shall also be required.” Article 8.4 of the Main Articles).

Φαντασθείτε τη διεθνή αυτή δέσμευση σε λειτουργία σήμερα με το τζιχαντιστικό δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου στην εξουσία και τα όσα συμβαίνουν με την υποστήριξη της Άγκυρας προς τους τζιχαντιστές - αποκεφαλιστές του Ισλαμικού Κράτους. Πριν μόλις λίγες μέρες ο πολύς κ. Νταβούτογλου επανέλαβε ότι οι τζιχαντιστές αυτοί δεν είναι τρομοκράτες αλλά "παρεξηγημένοι" και "αδικημένοι" μουσουλμάνοι! Η Κύπρος, τουλάχιστον η μία από τις δυο "πολιτείες" της, θα λειτουργούσε όπως ακριβώς λειτουργεί σήμερα η Άγκυρα. Ως αρωγός της ισλαμικής τρομοκρατίας και του εξανδραποδισμού που λαμβάνει χώρα στην περιοχή.

Οι εξελίξεις την περίοδο αυτή και ιδίως αυτές στην Ανατολική Μεσόγειο, με καταλύτη την ενέργεια, ανοίγουν ένα στρατηγικό παράθυρο ευκαιρίας για την οικοδόμηση περιφερειακών συνεργασιών που θα είναι κατοχυρωμένες από το διεθνές δημόσιο, ιδιωτικό και επιχειρηματικό δίκαιο και οι οποίες θα ακυρώνουν τον θανάσιμο εγκλωβισμό που προσπαθεί να επιβάλει η Άγκυρα στην Λευκωσία.

Οι πολιτικοί ταγοί του τόπου δεν πρέπει να αφήσουν αυτή την ευκαιρία να περάσει διότι τους κατατρέχουν ψυχολογικά και άλλα σύνδρομα. Και δεν πρέπει να τρέξουν, κάτω από τις απειλές της τζιχαντιστικής Τουρκίας, να ξαναμπούν στο μαντρί των συνομιλιών, εκεί όπου τους αναμένουν "πολιτικοί τζιχαντιστές" για ένα συλλογικό αποκεφαλισμό και μάλιστα με τους ίδιους να προσφέρονται εθελοντικά στη "ιεροτελεστία" με την παραίσθηση ότι έτσι θα αποφευχθεί η "διχοτόμηση", μια παρωχημένη στρατηγική που η Άγκυρα υιοθέτησε πριν έξι δεκαετίες όταν δεν είχε κανένα έρεισμα στην Κύπρο.

Οι ηγεσίες των δυο μεγάλων, ειδικά, κομμάτων πρέπει να προβληματιστούν ως προς τις παραδοχές τους αναφορικά με την Τουρκία και τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδιώξεις της. Η μέχρι τώρα διάγνωση τους είναι λανθασμένη, τα πράγματα το αποδεικνύουν καθημερινά και οφείλουν να αναστοχαστούν. «Όταν τα δεδομένα αλλάζουν, αλλάζω τις απόψεις μου», φέρεται να δήλωσε κάποτε ο εμβληματικός οικονομολόγος John Maynard Keynes. Και απευθυνόμενος σε επικριτή του τον ρώτησε. «Εσύ, κύριε, τι κάνεις;». Τα δυο μεγάλα κόμματα παραμένουν προσκολλημένα σε παρωχημένες καταστάσεις. Είναι πολύ πιθανό να έχουν κάποιο άσο στο μανίκι τους.

Δημοσιεύθηκε στην Κυπριακή εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος