Στα πλαίσια της διαβούλευσης για την κυκλοφοριακή μελέτη, θα ήθελα ως πολίτης και πρώην δημοτικός σύμβουλος, να εκφράσω μερικές σκέψεις μου σχετικά με την μελέτη που εκπονείται αυτήν την περίοδο, από την μελετητική ομάδα
«Οι πόλεις σχεδιάζονται για το μέλλον και οι χαμένες ευκαιρίες και οι κοντόφθαλμοι σχεδιασμοί, θα βαρύνουν την ζωή των επόμενων γενιών».
Στα πλαίσια της διαβούλευσης για την κυκλοφοριακή μελέτη, θα ήθελα ως πολίτης και πρώην δημοτικός σύμβουλος, να εκφράσω μερικές σκέψεις μου σχετικά με την μελέτη που εκπονείται αυτήν την περίοδο, από την... μελετητική ομάδα.
Ο ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Είναι μειονέκτημα το ότι συντάσσουμε την κυκλοφοριακή μελέτη χωρίς να έχουμε επικαιροποιημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ). Και αυτό διότι το ΓΠΣ καθορίζει τους στρατηγικούς στόχους της χωροταξικής ανάπτυξης του Δήμου, αλλά και τις βασικές λειτουργίες της πόλης που παράγουν κυκλοφοριακούς φόρτους, όπως οι ζώνες κατοικίας, αναψυχής, εμπορίου, τουρισμού, βιοτεχνίας κλπ, καθώς και τις πολεοδομικές και χωροταξικές προβλέψεις για δρόμους, πλατείες, επιβατικούς σταθμούς, βιοτεχνικά πάρκα, εμπορικά κέντρα κλπ. Οι πολεοδόμοι του Δήμου λοιπόν, σε συνεργασία με τους μελετητές, έχουν μια αυξημένη υποχρέωση: Να καλύψουν ως σε ένα βαθμό, αυτή την έλλειψη του ΓΠΣ, με τους ακόλουθους τρόπους:
1. Να εντοπίσουν και να αναλύσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Αλεξανδρούπολης σε σχέση με την γεωγραφική της θέση και την ένταξή της στα Διευρωπαϊκά δίκτυα, μια και διαθέτει το μοναδικό προνόμιο της ύπαρξης, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και των τεσσάρων μέσων μεταφοράς (αυτοκινητόδρομο, λιμάνι, σιδηρόδρομο, αεροδρόμιο). Επιπλέον η χερσαία σύνδεσή της με δύο χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βόρεια και η ύπαρξη μιας αγοράς 20 εκατομμυρίων σε απόσταση τριών μόνο ωρών, ανατολικά της, συμπληρώνει την δυναμική της πλέον ευνοημένης σήμερα, από γεωστρατηγική άποψη πόλης του Ελλαδικού χώρου.
2. Να εκτιμήσουν τις ευεργετικές για την ανάπτυξη της πόλης προοπτικές αυτού του πλεονεκτήματος, αλλά και τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες που θα προκύψουν από ευρωπαϊκά προγράμματα στον τομέα των δικτύων και των συνδυασμένων μεταφορών.
3. Να προτείνουν τολμηρές και ριζοσπαστικές ρυθμίσεις για τον κυκλοφοριακό σχεδιασμό της Αλεξανδρούπολης που να ικανοποιούν μεν το παρόν, αλλά και να αφήνουν ελεύθερο το πεδίο για τις προοπτικές του μέλλοντος, με βάση τις στρατηγικές ανάπτυξης της πόλης στον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο, ως τερματικού σταθμού και κόμβου συνδυασμένων μεταφορών.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Προτεραιότητα στην ρύθμιση των σημερινών κυκλοφοριακών αναγκών αποτελεί η αποσυμφόρηση της Λεωφόρου Δημοκρατίας και των άλλων κεντρικών δρόμων, δίδοντας περισσότερο χώρο στους πεζούς και διευκολύνοντας την λειτουργία της αγοράς.
2. Η κατασκευή της λεγόμενης «μικρής περιφερειακής» οδού, όπως επισημαίνουν και οι μελετητές, δεν θα συμβάλλει σημαντικά στην αποσυμφόρηση του κέντρου, διότι πρόκειται για έναν συλλεκτήριο αστικό δρόμο.
3. Ο μεγάλος περιφερειακός που χαράχτηκε εκτός του αστικού ιστού, σε συνδυασμό με την Εγνατία οδό, θα συμβάλλει στην ταχεία και ασφαλή παράκαμψη του κέντρου της Αλεξανδρούπολης.
4. Η δημιουργία σύνθετου τερματικού σταθμού (ΚΤΕΛ, ΟΣΕ, Αστικά) δίπλα στις αποθήκες της ΚΥΔΕΠ, με σύνδεση με τον Περιφερειακό, το λιμάνι και με το αεροδρόμιο, αποτελεί στρατηγική επιλογή που αξιοποιεί το συγκοινωνιακό πλεονέκτημα της πόλης, μετατρέποντάς την σε τερματικό σταθμό των διευρωπαϊκών δικτύων. Μας προκαλεί δυσάρεστη έκπληξη που η μελέτη δεν συμπεριλαμβάνει καν την γνωστή και πολυσυζητημένη αυτή πρόταση, ενώ προτείνει χώρους για μεταφορά του ΚΤΕΛ με σοβαρά μειονεκτήματα (αποθήκη του ΟΣΕ) ή και εκτός της ζώνης λειτουργίας της πόλης (ΚΕΓΕ, παλιά ιδιοκτησία ΚΤΕΛ απέναντι από το ΚΕΓΕ), που δεν ανταποκρίνονται στα κριτήρια που θέτει η ίδια η μελέτη για την χωροθέτηση του ΚΤΕΛ (σελίδα 39 της μελέτης).
5. Αυτά βέβαια προϋποθέτουν συνέργεια του Δήμου με τον ΟΛΑ και τον ΟΣΕ, την εφαρμογή του ρυμοτομικού του χώρου των αποθηκών της ΚΥΔΕΠ, με την δημιουργία χώρων εκ της εισφοράς σε γη και χρήμα και ανταλλαγών, την μεταφορά εκεί της λαϊκής και της δημοτικής αγοράς. Απαιτείται επίσης μια σύγχρονη μελέτη του παραλιακού μετώπου.
6. Οι πεζοδρομήσεις δημιουργούνται για την αναβάθμιση της αγοράς και του κέντρου, με την διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών αγορών, περιπάτου, ανάπαυσης, πρασίνου, ψυχαγωγίας για τους πολίτες.
7. Η πεζοδρόμηση της παραλιακής Λεωφόρου δεν συνδυάζει την ανάγκη αγορών και περιπάτου. Έχει μόνον την έννοια του περιπάτου (μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες), χωρίς να βοηθάει στην ανάπτυξη της αγοράς. Επιπλέον δυσχεραίνει την προσπέλαση του κέντρου, χωρίς να φέρει σε επαφή τον πολίτη με την θάλασσα.
8. Για να υπάρξει η δυνατότητα παράκαμψης του κέντρου και ολικής ή μερικής πεζοδρόμησης (woonerf) ορισμένων δρόμων και της Λ. Δημοκρατίας συμπεριλαμβανομένης, με στόχο να αναβαθμισθεί η αγορά, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η παραλιακή Λεωφόρος Μεγ. Αλεξάνδρου σε συνδυασμό με την συνέχειά της, την Καραολή και Δημητρίου. Η κυκλοφορία θα μπορούσε έτσι να διοχετευθεί κατά προτεραιότητα από έναν κόμβο στο Ξενοδοχείο Εγνατία - γήπεδο, προς την Περιφερειακό που θα καταλήγει πίσω από τις αποθήκες της ΚΥΔΕΠ. Ταυτόχρονα θα υπήρχε πρόσβαση στο σύνθετο τερματικό σταθμό, στο λιμάνι, στην παραλιακή ζώνη αναψυχής, στην μαρίνα κλπ. Για τον σκοπό αυτό θα χρειαστεί τροποποίηση της χάραξης του Ανατολικού Περιφερειακού, στο χώρο του λιμανιού, ώστε να συνδεθεί με την οδό Καραολή και Δημητρίου.
9. Η ζώνη περιπάτου και αναψυχής θα πρέπει να μεταφερθεί δίπλα στη θάλασσα, κάτω από τον Φάρο με ένα παραθαλάσσιο πεζόδρομο που θα συνδέει την Αργώ και το μικρό λιμάνι (στο τελωνείο) και θα συνεχίζει μέχρι τις αποθήκες της ΚΥΔΕΠ διά μέσου του πεζόδρομου που θα υποκαταστήσει τις σιδηροδρομικές γραμμές.
10. Ένα μέσο σταθερής τροχιάς (τραμ) θα πρέπει να συνδέει τα μέσα μεταφοράς (τερματικός σταθμός, ΟΣΕ, αεροδρόμιο, λιμάνι) και δεν πρέπει να αποκλεισθεί η δυνατότητα δημιουργίας του στο μέλλον. Η χρησιμότητά του είναι ανεξάρτητη από την βιωσιμότητά του, η οποία μπορεί να αντιμετωπισθεί με ευέλικτες μορφές διαχείρισης. Εξ άλλου με την αναμενόμενη αύξηση του πληθυσμού και τις τότε ανάγκες για μαζικά μέσα μεταφοράς, φιλικά προς το περιβάλλον, εκτιμάται ότι θα είναι βιώσιμο.
11. Η μελλοντική απομάκρυνση των γραμμών του ΟΣΕ από την οδό Κωνσταντινουπόλεως προσφέρει τη δυνατότητα να μετατραπεί σε σημαντικό δρόμο και να αποτελέσει μέρος του «συλλεκτικού δακτυλίου» που προτείνει η μελέτη για τη ανατολική πόλη, έχοντας μάλιστα το πλεονέκτημα να «εκβάλλει» στο εμπορικό χώρο των αποθηκών της ΚΥΔΕΠ, την λαϊκή αγορά, στον τερματικό σταθμό (ΚΤΕΛ, ΟΣΕ, αστικά) και στον Περιφερειακό.
12. Το πρόβλημα της στάθμευσης, εκτός από την ελεγχόμενη, θα πρέπει να ικανοποιηθεί και με ανοικτούς ή και κλειστούς χώρους επί πληρωμή, οι οποίοι εκτός από τους χώρους του ΟΛΑ, θα οργανωθούν στην περιοχή των αποθηκών της ΚΥΔΕΠ και στις εκτάσεις που θα απελευθερωθούν μελλοντικά από την μεταφορά των αθλητικών εγκαταστάσεων, στην Απολλωνιάδα. Εννοείται ότι στην μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου θα συμβάλει και η επέκταση των ποδηλατοδρόμων, η εγκατάσταση σημείων αυτόματης ενοικίασης ποδηλάτων, η βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα αντικίνητρα για την χρήση αυτοκινήτου, οι καμπάνιες για την κυκλοφοριακή αγωγή κλπ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Εάν δούμε την Αλεξανδρούπολη σε βάθος χρόνου, ο σχεδιασμός της κυκλοφορικής μελέτης θα πρέπει να είναι ευέλικτος και να συνδυάζει την σημερινή κατάσταση με την μελλοντική. Συμπερασματικά τα τέσσερα σενάρια που προτείνουν οι μελετητές δεν πρέπει να αποτελέσουν εναλλακτικές προτάσεις, αλλά συμπληρωματικές, αρχίζοντας από το «βασικό» σενάριο για τις σημερινές συνθήκες, το «δυναμικό» για μετά την οριστικοποίηση του χωροταξικού σχεδιασμού, και το «ανατρεπτικό - δραστικό», όταν ολοκληρωθούν όλες οι υποδομές (περιφερειακός, μεταφορά υπηρεσιών, χώροι στάθμευσης κλπ).
Θεωρώ ότι οι τοπικοί άρχοντες, με φαντασία και τόλμη, πρέπει να προσβλέπουν στην μελλοντική ανάπτυξη της πόλης τους και όχι στην ικανοποίηση πρόσκαιρων αναγκών και αποσπασματικών αιτημάτων. Θα πρέπει επίσης να πείσουν την κοινωνία, σε συνεργασία με τους επιστημονικούς φορείς (μελετητές, ΤΕΕ, σύλλογος αρχιτεκτόνων κλπ), ότι οι πόλεις σχεδιάζονται για το μέλλον και ότι οι χαμένες ευκαιρίες και οι κοντόφθαλμοι σχεδιασμοί, θα βαρύνουν την ζωή των επόμενων γενιών.
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω