Δεν θέλω να αναφερθώ στην υπόθεση Κατρούγκαλου, ειπώθηκαν και γράφτηκαν τόσα πολλά, περισσότερα περιττεύουν. Άλλωστε, και ο ίδιος ο υπουργός συνεχίζει τις ραδιοτηλεοπτικές εμφανίσεις του δίνοντας εξηγήσεις και κάποιος αντίλογος σ' αυτές ακούγεται
Δεν θέλω να αναφερθώ στην υπόθεση Κατρούγκαλου, ειπώθηκαν και γράφτηκαν τόσα πολλά, περισσότερα περιττεύουν. Άλλωστε, και ο ίδιος ο υπουργός συνεχίζει τις ραδιοτηλεοπτικές εμφανίσεις του δίνοντας εξηγήσεις και κάποιος αντίλογος σ' αυτές ακούγεται, είτε από την εφημερίδα που έφερε το θέμα στη δημοσιότητα, είτε από άλλα μέσα, είτε από αντιπολιτευόμενα κόμματα.
Θέλω να αναφερθώ σ' ένα περίεργο και θολό κλίμα το οποίο δημιουργείται όταν ξεσπάσει ένα σημαντικό θέμα. Παρατηρείται σε πολλά από τα μέσα, παρατηρείται ιδιαίτερα στα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου επίσης μετέχουν και διαμορφώνουν απόψεις και δημοσιογράφοι… Ένα μέσο δύσκολα θα σταθεί στο γεγονός με μια σεβαστή απόσταση από αυτό, καταγράφοντας πραγματικά περιστατικά, ώστε να δώσει και στον αποδέκτη του τις πραγματικές διαστάσεις. Να περιγράψει, δηλαδή, αυτό που συμβαίνει, να παραθέσει στοιχεία, να ακούσει και τις δύο ή περισσότερες πλευρές και ν' αφήσει στον ακροατή, τηλεθεατή, αναγνώστη τη δυνατότητα να διαμορφώσει κρίση.
Τα μέσα, τα περισσότερα μέσα, επειδή ακριβώς έχουν ταυτιστεί με κόμματα και πολιτικές, επειδή η πλειονότητά τους έχει οικονομικές και όχι μόνο εξαρτήσεις, επειδή η επιβίωσή τους εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία, αφήνουν στην άκρη την έννοια «αντικειμενικότητα». Παίρνουν θέση από την αρχή, ανάλογα με τις προαναφερόμενες εξαρτήσεις και ταυτίσεις τους. Και επειδή αυτό το κάνουν με ιδιαίτερη μαεστρία (κάτι το οποίο οφείλεται στη μακροχρόνια λειτουργία τους με αυτόν τον τρόπο), είναι ικανά να ξεγελάσουν τον αποδέκτη τους.
Παράδειγμα. Ένας τίτλος, «Ο Κατρούγκαλος έπαιρνε μίζα 12% για κάθε διορισμό στο δημόσιο», περιγράφει κατά κάποιο τρόπο αυτό που συνέβη με τη συγκεκριμένη υπόθεση, αλλά επί της ουσίας είναι άκρως παραπλανητικός. Σαν να λέει ότι ο υπουργός υποσχόταν διορισμούς και μόλις τους έκανε θα έπαιρνε τη σχετική μίζα από τον εργαζόμενο. Δεν είναι έτσι. Ο υπουργός, με την ιδιότητα του δικηγόρου υπέγραφε συμβάσεις, βάσει των οποίων αν ο εργαζόμενος δικαιωνόταν στα δικαστήρια θα επαιρνε αυτή την αμοιβή. Δεν μιλάμε για τις συμβάσεις που υπογράφτηκαν μετά την υπουργοποίησή του, αλλά πολύ παλιότερα, σε ανύποπτο χρόνο. Αν είναι ηθικό ή όχι να υπογράφονται συμβάσεις με τέτοια ή άλλα ποσοστά, είναι μια άλλη ιστορία, την οποία τα μέσα θα όφειλαν να επισημαίνουν αλλά να μην την συνδέουν με την καταγραφή των γεγονότων. Ας την παραθέτουν δίπλα. Δεν το κάνουν. Με αποτέλεσμα, ο πολίτης που αναζητά ενημέρωση να τη βρίσκει όλο και σε μικρότερες πηγές αφού αυτή μπλέκεται έντεχνα με υποκειμενικές απόψεις.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου μετέχει όποιος πολίτης επιθυμεί, οι συζητήσεις ανάβουν κάθε φορά με πιο έντονο τρόπο. Αλλά και εκεί οι πολίτες έχουν μια πρωτογενή πληροφόρηση από πολλά αναξιόπιστα μέσα. Με αποτέλεσμα οι μικροί εμφύλιοι πόλεμοι του διαδικτύου, πολλές φορές, να ξεκινάνε από λάθος βάση. Παρατηρούσα χθες μια δημοσιογράφο που μετέχει σ' αυτές τις συζητήσεις, μόλις ξέσπασε το θέμα Κατρούγκαλου, άρα με ελλιπείς ακόμα γνώσεις για τη διάστασή του, να μιλάει για «μια προβοκάτσια που προκάλεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να πλήξει την κυβέρνηση». Έτσι, έσπευσε να προκαταλάβει τους αναγνώστες της ότι η υπόθεση είναι σχεδόν στημένη. Μπορεί πράγματι την ιστορία να τη διακίνησε ο Μητσοτάκης και να βρίσκεται πίσω από αυτήν. Άλλωστε, δεν διακρίνεται για τις καλές του προθέσεις γενικά. 'Ομως, ακόμα και αν έτσι είναι, σημασία έχουν τα γεγονότα και όχι ποιος τα προκάλεσε. Υπήρξαν και οι αντίστροφες λογικές. Αφού ένα δημοσίευμα καταγράφει ένα γεγονός χωρίς καν ν' ακουστεί ο αντίλογος, ο λόγος δηλαδή του θιγόμενου, έτσι είναι. Ο Κατρούγκαλος είναι «ένοχος», έχει ήδη κριθεί…
Δεν ξέρω αν υπάρχει λύση σ' αυτό το πρόβλημα πληροφόρησης, το οποίο αφορά την ίδια τη δημοκρατία αφού η ενημέρωση είναι κυρίαρχο στοιχείο της λειτουργίας της. Αυτό που ξέρω είναι πως πρέπει ν' αρχίσει να μπαίνει μια τάξη στα μέσα. Να περιοριστούν οι εξαρτήσεις τους από το κράτος και από πάσης μορφής συμφέροντα, είναι μια καλή αρχή. Την οποία πρέπει να κάνει και το ίδιο το κράτος (ώστε να μην τα χρησιμοποιεί ως ομήρους) αλλά και εμείς οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι. Κάποτε, πρέπει να κάνουμε κινητοποιήσεις για θέματα δεοντολογίας και λειτουργίας των μέσων και όχι μόνο για οικονομικά ή θεσμικά ζητήματα.
Photo: Nick Paleologos / SOOC
Πηγή: protagon.gr
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω