Τη Υπερμάχω… στην αξέχαστη Πόλη

Τον ύμνο τον άκουσα στο Μπαλουκλί. Στην Πόλη. Στο ιερό Άγιασμα της Ζωοδόχου Πηγής. Η γλυκιά φωνή του ξεναγού μας, ταίριαζε πάρα πολύ με τον χώρο. Μερικοί τον συνόδεψαν δημιουργώντας μία άτυπη χορωδία, σαν φόρος τιμής στους προγόνους μας

Αλάτι ο θάνατος και τη ζωή πολύ τη νοστιμίζει
(Νίκος Καζαντζάκης)

της Ευγενίας Ηλιοπούλου

Τον ύμνο τον άκουσα στο Μπαλουκλί. Στην Πόλη. Στο ιερό Άγιασμα της Ζωοδόχου Πηγής. Η γλυκιά φωνή του ξεναγού μας, ταίριαζε πάρα πολύ με τον χώρο...

Μερικοί τον συνόδεψαν δημιουργώντας μία άτυπη χορωδία, σαν φόρος τιμής στους προγόνους μας. Μερικοί άλλοι προτίμησαν την σιωπή και να περιφέρονται διαβάζοντας τις επιγραφές, από τις ταφόπλακες που χρησιμοποιήθηκαν σαν λιθόστρωτο στο προαύλιο και από του τάφους των Πατριαρχών.

Στα ελληνικά και στα καραμανλικά (μία ιδιαίτερη διάλεκτο που μιλούσανε οι Καραμανλήδες) με ελληνικά γράμματα αλλά με παλιές τούρκικες και οθωμανικές λέξεις. Έλληνες που τουρκέψανε επιφανειακά αλλά κατά βάθος μείνανε έλληνες. Στην ψυχή, στην θρησκεία και στο μυαλό.

Στα παιδικά του χρόνια ο ξεναγός έψελνε το Υπερμάχω Στρατηγώ μαζί με τα λιγοστά παιδιά των Ελλήνων της Πόλης. Ο Ακάθιστος Ύμνος θεωρείται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας. Είναι γραμμένος πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και εν μέρει της ομοιοκαταληξίας. Η γλώσσα του είναι σοβαρή και ποιητική και πλουτίζεται από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου (αντιθέσεις, μεταφορές, κλπ). Το θέμα του είναι η εξύμνηση της ενανθρώπισης του Θεού μέσω της Θεοτόκου, πράγμα που γίνεται με πολλές εκφράσεις χαράς και αγαλλίασης, οι οποίες του προσδίδουν θριαμβευτικό τόνο.

Το ιερό της Ζωοδόχου Πηγής έχει χτιστεί πάνω σε αρχαίο ιερό της Αρτέμιδος. Είναι η διασημότερη ιερή πηγή της Κωνσταντινούπολης και πολλοί λένε ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες. Τα μεγάλα κόκκινα και κίτρινα ψάρια που κολυμπάνε τώρα εκεί είναι οι απόγονοι των ψαριών του 1453. Ενώ βρίσκονταν στο τηγάνι, ενός μοναχού έτοιμα για τηγάνισμα, (που αμφισβητούσε την εισβολή και την κατάκτηση) πήδηξαν στο νερό για να επιβεβαιώσουν την πικρή αλήθεια ότι η Πόλη θα πέσει στα χέρια των Οθωμανών.

Βγαίνοντας από το ιερό αντικρίσαμε, στο πάρκινγκ, έναν νεαρό που έπλενε με αφρό το όμορφο και καινούργιο αμάξι του. Ήθελε να το κάνει γκιουζέλ αραμπά. Κρίμα που δεν σεβάστηκε τόσο τους νεκρούς προγόνους του όσο και τους δικούς μας. Η ζωή συνεχίζεται!

Στο Μπαλουκλί (μπαλίκ σημαίνει ψάρι στα τούρκικα) βρίσκονται αντικριστά δύο μεγάλα νεκροταφεία. Το μουσουλμανικό και το χριστιανικό. Από την μία με τις ταφόπλακες με τα τουρμπάνια και τις ταφόπλακες με τους σταυρούς και τους δικέφαλους αετούς από την άλλη.

«Αλάτι ο θάνατος και τη ζωή πολύ τη νοστιμίζει» είπε ο Νίκος Καζαντζάκης. Είναι έτσι πράγματι; Η μοίρα παίζει πολλά παιχνίδια στην ζωή των ανθρώπων. Εδώ στο Μπαλουκλί είδαμε μία άτυπη συμφιλίωση απέναντι στο θάνατο. Η ζωή μου ο θάνατός σου ή καλύτερα εχθροί εν ζωή γείτονες εν θανάτω;