Ισραήλ - Τουρκία: Γεωπολιτικά παιχνίδια υψηλού ρίσκου

Ισραήλ και Τουρκία, ένα περίπου μήνα μετά την κατάρριψη του Ρωσικού αεροσκάφους (24 Νοεμβρίου 2015), έκαναν γνωστή μια γεωπολιτική «επαναπροσέγγιση» η οποία είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα και παράλληλα με την κάθετη σύγκρουση

του Λεωνίδα Κουμάκη

Ισραήλ και Τουρκία, ένα περίπου μήνα μετά την κατάρριψη του Ρωσικού αεροσκάφους (24/11/2015), έκαναν γνωστή μια γεωπολιτική «επαναπροσέγγιση» η οποία είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα και παράλληλα με την κάθετη σύγκρουση των νέο-οθωμανικών φαντασιώσεων της σημερινής Τουρκίας με την Ρωσία. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά:

Από το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, η Τουρκία και το Ισραήλ υπήρξανε παραδοσιακοί και πιστοί σύμμαχοι με πολύ ισχυρούς οικονομικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς δεσμούς.

Η κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει σταδιακά μετά την άνοδο των ισλαμιστών στην εξουσία (2003). Το επίσημο, «εναρκτήριο λάκτισμα» δόθηκε στο Νταβός της Ελβετίας όταν ο Ερντογάν επιτέθηκε με πρωτοφανή σφοδρότητα στον Πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρεζ κραυγάζοντας «σκοτώνετε ανθρώπους» (29/1/2009). Ακολούθησαν οι απειλές ότι το Ισραήλ «θα πνιγεί στο αίμα του», οι προπαγανδιστικές εκστρατείες «βοήθειας στην Γάζα με συνοδεία πολεμικών πλοίων», οι κατηγορίες εναντίον του Ισραήλ ότι αποτελεί «τρομοκράτη» (19/12/2012) κ.α.π.

Τυπικά, η σύγκρουση επήλθε στις 31 Μαΐου 2010 όταν οι Ισραηλινές δυνάμεις, μετά από πολλές προειδοποιήσεις, επιτέθηκαν στο πλοίο Mavi Marmara από την νηοπομπή που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στην λωρίδα της Γάζας στοχεύοντας στο σπάσιμο του αποκλεισμού των Ισραηλινών στην περιοχή. Κατά την συμπλοκή σκοτώθηκαν 10 ακτιβιστές και τραυματίστηκαν εξήντα έξη ακόμα άνθρωποι μεταξύ των οποίων και 6 Ισραηλινοί στρατιωτικοί.

Η Τουρκία με την διάσημη πλέον υποκρισία της άρχισε, με μεγάλη οξύτητα, να κατηγορεί το Ισραήλ για την πολιτική του στο Παλαιστινιακό «ξεχνώντας» ότι έκανε ή εξακολουθεί να κάνει πολύ χειρότερα στην κατεχόμενη Κύπρο (εισβολή, μαζικούς εποικισμούς, δολοφονίες, στρατιωτική κατοχή, καταστροφή εκκλησιών, περιφρόνηση αποφάσεων ΟΗΕ)!

Η Τουρκία, χωρίς την παραμικρή διάθεση να εφαρμόσει η ίδια αυτά για τα οποία με μεγάλη θρασύτητα κατηγορεί όλους τους άλλους, «ξέχασε» επίσης, χωρίς ενδοιασμούς, την καταλυτική βοήθεια που της παρείχε το Ισραήλ όχι μόνο κατά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 αλλά και το πολύτιμο «δώρο» της παράδοσης του αρχηγού του Κουρδικού P.K.K. Αμπτουλλάχ Οτσαλάν, από την Ισραηλινή Μοσσάντ!

Σε παλιότερο άρθρο μας με τον γενικό τίτλο «Το Τρίγωνο των Βερμούδων βρίσκεται ακριβώς δίπλα μας!» είχαμε αναφερθεί αναλυτικά στο Ισραήλ, στην Τουρκία και σε Ελλάδα - Κύπρο σε σχέση με τα πολυεπίπεδα και πολύπλοκα γεωπολιτικά δεδομένα της περιοχής μας.

Η ρήξη των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ φάνηκε να αναδεικνύει τις τεράστιες δυνατότητες Ελλάδος και Κύπρου να αξιοποιήσουν την ανεκτίμητη γεωπολιτική τους αξία. Η πολιτική της Τουρκίας να υποστηρίζει «με το αζημίωτο» της σουλτανικής οικογένειας και με την απλόχερη ενίσχυση των σουνιτικών κρατών του Περσικού κόλπου τους πιο ακραίους ισλαμιστές (ISIS), η σύνδεση της με την Χαμάς, η νέο-οθωμανική συμπεριφορά της απέναντι σε όλους σχεδόν τους γείτονες (Ρωσία, Περσία, Ιράκ, Αρμενία, Συρία, Κύπρο, Ελλάδα, Βουλγαρία) αλλά και απέναντι σε άλλες χώρες της Βόρειας Αφρικής όπως η Αίγυπτος ή η Λυβύη, η λυσσαλέα αντίδραση της απέναντι στους Κούρδους εντός και εκτός Τουρκίας – όλα αυτά και άλλα πολλά την οδήγησαν σε αδιέξοδα που κορυφώθηκαν με την κατάρριψη του Ρωσικού αεροσκάφους.

Είχε μεσολαβήσει, στις 21 Μαρτίου 2013, η «συγνώμη» του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου προς τον Τούρκο «σουλτάνο» για το αιματηρό επεισόδιο στο πλοίο Μαβί Μαρμαρά, με την μεσολάβηση του Προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα. Το γεγονός αυτό διαφημίζεται συνεχώς στην Τουρκία προκειμένου να ενισχυθεί η εικόνα του Τούρκου «σουλτάνου» απέναντι σε Παλαιστίνιους, Άραβες και πολίτες εντός της Τουρκίας.

Η κατάρριψη του Ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους στις 24 Νοεμβρίου 2015 δίνει την εντύπωση μιας άχρηστης επίδειξης αλαζονείας αλλά και ανύπαρκτης δύναμης του Τούρκου «σουλτάνου». Η σκληρή αντίδραση της Ρωσίας που δεν υπολογίζει κανένα κόστος προκειμένου να προσγειώσει στην πραγματικότητα τις νεο-οθωμανικές φαντασιώσεις της Τουρκίας, υποχρέωσε τον «σουλτάνο» σε κατεπείγουσα εφαρμογή «εναλλακτικών λύσεων» για προστασία και αντιμετώπιση της κυρίαρχης ενεργειακής εξάρτησης της Τουρκίας από την Ρωσία.

Στα πλαίσια αυτά, η Τουρκία έσπευσε να κρυφτεί αμέσως κάτω από την ομπρέλα προστασίας του ΝΑΤΟ σαν το παλαιόπαιδο που κάνει μια σοβαρή ζαβολιά και άρχισε να διαφοροποιεί την πολιτική της απέναντι στο Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Έτσι, σύμφωνα με ειδικό αφιέρωμα της Wall Street Journal στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Τουρκίας - Ισραήλ στην Ελβετία, οι Τούρκοι προσφέρουν πλήρη αποκατάσταση των διπλωματικών τους σχέσεων με το Ισραήλ, «κλείσιμο» της υπόθεσης Mavi Marmara (με αποζημιώσεις 20 εκατ. δολαρίων στους συγγενείς των 10 θυμάτων από το Ισραήλ), τερματισμό των δραστηριοτήτων της Χαμάς στην Τουρκία (ήδη ο σουλτάνος συζητάει με τον ηγέτη της Χαμάς Khaled Meshaal που έχει την βάση του στην Τουρκία) καθώς και την δημιουργία ενός νέου αγωγού Ισραηλινού φυσικού αερίου που από το 2020 θα διασχίζει την Τουρκία, μεταφέροντας το 40% της ετήσιας παραγωγής του κοιτάσματος Leviathan προς την Ευρώπη.

Ενδεχόμενη υλοποίηση της επένδυσης αυτής (κόστος 6 δισ.) σε συνδυασμό με τον αζερικών συμφερόντων αγωγό TAP ο οποίος θα τροφοδοτεί την Ευρώπη (μέσω Β. Ελλάδος - Αλβανίας - Αδριατικής - Ιταλίας), υποκαθιστά την Τουρκία σε ρυθμιστή της Ευρωπαϊκής ενέργειας στην θέση της Ρωσίας! (Σχετικό με το θέμα είναι το άρθρο μας της 4ης Δεκεμβρίου 2015 με τίτλο «Τουρκία εναντίον Ρωσίας και στο βάθος... Γερμανία!»). Ήδη ο Τούρκος πρωθυπουργός υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία πως «η Τουρκία δεν χρειάζεται την Ε.Ε αλλά η Ένωση χρειάζεται την Τουρκία!» φυσικά για τις φθηνές λύσεις μεταφοράς φυσικού αερίου.

Εδώ όμως μπαίνει ο πολύ σημαντικός και απαραίτητος παράγοντας που λέγεται «Κύπρος». Χωρίς την συνεργασία της Κύπρου, η Τουρκία δεν μπορεί να μεταφέρει ούτε Ισραηλινό, ούτε Αιγυπτιακό φυσικό αέριο. Επί πλέον, υπάρχουν οι (πανάκριβες) εναλλακτικές λύσεις μεταφοράς Κυπριακού, Ισραηλινού και Αιγυπτιακού αερίου είτε μέσω κατασκευής ενός υποθαλάσσιου αγωγού Κύπρου - Κρήτης - Πελοποννήσου - Ιταλίας είτε μέσω δημιουργίας ενός τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο και την μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη με πλοία.

Το γεγονός αυτό αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο αλλά και χρυσή ευκαιρία τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα. Η βιασύνη για «κλείσιμο» του Κυπριακού με οποιοδήποτε τρόπο και σε βάρος των συμφερόντων του Ελληνισμού, αποσκοπεί στην απρόσκοπτη ενεργοποίηση των παραπάνω σχεδίων που εξυπηρετούν πρωτίστως τα συμφέροντα της Τουρκίας και της Γερμανίας.

Τα σημερινά όμως γεωπολιτικά δεδομένα της περιοχής μας είναι εξαιρετικά πολύπλοκα και βασικοί τους παράμετροι έχουν αλλάξει σημαντικά:

• Το Κουρδικό κίνημα υποστηρίζεται πλέον ανοιχτά από το Ισραήλ και την Δύση.
• Ελλάδα και Κύπρος, μέλη της ΕΕ, έχουν αναπτύξει ισχυρές σχέσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο εγγυώμενες μακροπρόθεσμη «γεωπολιτική ηρεμία».
• Το Ισραήλ έχει καλλιεργήσει ισχυρές σχέσεις και με την Ρωσία παρά τα αντίθετα, σε αρκετές περιπτώσεις, συμφέροντα τους.
• Η Τουρκία μεταμορφώθηκε στον πιο επικίνδυνο προστάτη και υποστηρικτή της τρομοκρατίας του Ισλαμικού χαλιφάτου και των ποικίλων σουνιτικών ή μισθοφορικών παραφυάδων του. Επί πλέον έχει αποδείξει κατ' επανάληψη ότι μεταβάλλει την εξωτερική της πολιτική με την μεγαλύτερη ευκολία... αρκεί να εξυπηρετούνται τα δικά της και μόνο συμφέροντα!

Γιγαντιαίες αφίσες προπαγάνδας στην Τουρκία: “Το Ισραήλ ζήτησε συγνώμη από την Τουρκία”...

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:

Η σημερινή Τουρκία δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα, να ισχυρίζεται ότι κατέρριψε Ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος «επειδή παραβίασε τον εναέριο χώρο της για 17 δευτερόλεπτα» την ίδια ακριβώς στιγμή που η ίδια παραβιάζει συνεχώς τον εναέριο χώρο της Ελλάδος στο Αιγαίο με 2.244 παραβιάσεις - μόνο το 2014!

Το γεγονός αυτό από μόνο του, θα αρκούσε να αναδείξει την πλήρη αναξιοπιστία της νέο-οθωμανικής Τουρκίας που οραματίζεται το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου.

Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ, έχοντας υποστεί τεράστια ζημιά από την εμπρηστική ρητορική του Ερντογάν (στην Παλαιστίνη πολλά νεογέννητα βαφτίζονται ακόμα Ερντογάν), επιδιώκει να έχει όσο το δυνατόν καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία - όπως ακριβώς και με τους Άραβες γείτονες του.

Αυτό όμως θα είναι αρκετό για να «εμπιστευτεί» μια αναξιόπιστη χώρα που δεν διστάζει να ισοπεδώνει μεγάλες, μακροπρόθεσμες και πολυεπίπεδες σχέσεις όπως έκανε με τους Ρώσους αλλά και με τους ίδιους τους Ισραηλινούς πριν από μια και πλέον δεκαετία; Μιας χώρας που θέλει να εφαρμόζει σε όλες τις συμφωνίες που υπογράφει μόνο τα σημεία που εξυπηρετούν τα δικά της συμφέροντα, περιφρονώντας προκλητικά τις υποχρεώσεις της;

Θα διακινδυνεύσει το Ισραήλ την συνήθη μεταχείριση των υποτακτικών μιας ανύπαρκτης αυτοκρατορίας που εφαρμόζει η Τουρκία σε όσους δημιουργούν σχέσεις μαζί της - πολύ περισσότερο μετά την «συγνώμη» του Β. Νετανιάχου στον μεγάλο «σουλτάνο» της Τουρκίας;

Μπορεί, κάτω από τις προϋποθέσεις αυτές, να κάνει επενδύσεις δισεκατομμυρίων και να εμπιστευτεί την σημερινή Τουρκία σαν σταθερό και ασφαλή μεταφορέα του φυσικού του αερίου;

Η λογική απάντηση στα ερωτήματα αυτά, είναι σίγουρα ένα μεγάλο ΟΧΙ.

Εκτός εάν, όλα όσα παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια στην πολύπαθη Μέση Ανατολή αποτελούν μια καλοστημένη παράσταση με συγκεκριμένους, κρυφούς στόχους τους οποίους οι «κοινοί θνητοί» θα αντιληφθούν μερικές δεκαετίες αργότερα...

koumakis.analyst.gr