Το 1922 καταφτάνουν στην περιοχή Ουτς Κουρναλί πρόσφυγες από τον Εύξεινο Πόντο. Το χωριό το είπαν Νέα Χηλή καθώς οι πρώτοι που έφτασαν εδώ ήταν οι Χηλήτες. Σ' ένα παλιό σπιτάκι έστησαν ένα σταυρό και το αφιέρωσαν στον Άγιο Γεώργιο.
Μόλις τρία χιλιόμετρα δυτικά του Δεδέαγατς απλωνόταν μια περιοχή, η οποία σε τίποτα δε διέφερε μορφολογικά από αυτήν. Η ίδια θρακική θάλασσα αλμύρωνε τις ακτές της και τον ίδιο ορίζοντα ατένιζες από εδώ, τη βουνοκορφή Σάος (Φεγγάρι) της Σαμοθράκης.
Το ότι η ευρύτερη περιοχή είχε πλούσια βλάστηση από δρυς ήταν γνωστό από την αρχαιότητα και ακόμη πιο μπροστά. Από τον Έβρο μέχρι την Μαρώνεια η περιοχή αποτελούσε τον χώρο όπου οι Έλληνες έκτιζαν αποικίες για να έχουν πρόσβαση στο Ιερό της νήσου Σαμοθράκης, τις επονομαζόμενες και ως «Σαμοθράκεια τείχη».
Λίγο πιο δυτικά απλωνόταν το Τσιναρλί (πλατανόρεμα). Η περιοχή αυτή ήταν γεμάτη με θάμνους και πλατάνια. Στα προπολεμικά χρόνια ήταν τόπος θηραμάτων. Αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λύκοι, τσακάλια κ.λ.π. επισκέπτονταν την περιοχή τις νύχτες. Επίσης ήταν κέντρο κυνηγητικών περασμάτων. Ορτύκια, τρυγόνια, μπεκάτσες, φασσοπερίστερα, υδρόβια και κύκνοι...
Σήμερα το ρέμα αυτό δεν υπάρχει. Στην ευρύτερη περιοχή ορθώνεται το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, το ξενοδοχείο Ramada Plaza Thraki (Θράκη Παλλάς) και σύγχρονες κατοικίες.
Ο Άγγελος Ποιμενίδης έγγραφε για την περιοχή «Προχθές ξεπάστρεψαν οι αξίνες και το τελευταίο παρόχθιο κομματάκι της ζούγκλας του και έτσι έσβησε η δόξα του. Εννοείται πως το ξεπάστρεμα των όχτων του Τσιανρλή γίνεται από χρόνια τώρα και η προκοπή είναι ότι, ενώ ο Τσιναρλής ήταν ποτάμι, που έτρεχεν ολοχρονίς και δροσιζόμασταν και στάλιαζαν τα πρόβατα και ποτίζονταν οι πέρδικες και φώλιαζαν στα πλατάνια του τα τρυγόνια, σήμερα δεν έχει στάλα νερό ούτε όταν βρέχει. Ξηράθηκεν όπως η Σαχάρα, από δύο-τρία χρόνια τώρα! Sic transit gloria mundi» (λατ. φράση = έτσι παρέρχεται η δόξα του κόσμου).
Η περιοχή την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων του 1912-1913 τελούσε υπό Οθωμανική κυριαρχία. Εδώ, εκτός από τα "αγατσλάρια" (δρυς) και τα έλη με τα σμήνη των κουνουπιών υπήρχαν και τούρκικοι στρατώνες (www.alexpolisonline.com/2017/08/blog-post_50.html). Στους Βαλκανικούς πολέμους όλη η περιοχή του Δεδέαγατς δέχτηκε ανελέητο βομβαρδισμό από τις δυνάμεις της Αντάντ. Γράφει σχετικά ο Αγγελος Ποιμενίδης: «Οι κανονιές που έριξαν τα Αγγλικά θωρηκτά, που είχαν ορμητήριο το Μούδρο της Λήμνου, για να χαλάσουν τον μεγάλο κυλινδρόμυλο του Πρωτόπαπα, το Σιδηροδρομικό σταθμό και τους τούρκικους στρατώνες του Ουτς Κουρναλί (της σημερινής Νέας Χηλής), δεν ήταν βροντές εκδικητικές θαρρώ, παρά χαιρετιστήριες του οργίου των κατακτητών και εωσφορική Νέμεσις θωπευτική των ανομολογήτων ξεσπερμευτών του ελληνισμού του Δεδέαγατς» (Π. Αλεπάκος).
➤ Διαβάστε επίσης: Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης: Ένας τόπος που επιφυλάσσει εκπλήξεις με τα κρυμμένα κι ανεξερεύνητα μυστικά του
Το Δεδέαγατς και η ευρύτερη περιοχή απελευθερώθηκε το Μάιο του 1920. Τον Ιούλιο του ιδίου έτους επισκέπτεται την πόλη ο Βασιλιάς Αλέξανδρος και οι τοπικοί άρχοντες με τη σύμφωνη γνώμη του τότε Μητροπολίτη αποφασίζουν να ονομάσουν τη νέα ελληνική πόλη Αλεξανδρούπολη.
Το 1922 καταφτάνουν στην περιοχή Ουτς Κουρναλί πρόσφυγες από τον Εύξεινο Πόντο (Χηλήτες στην αρχή και Πόντιοι στη συνέχεια).
Οι πρώτοι που έφτασαν ψαράδες και ναυτικοί - γνώριζαν τα τερτίπια της θάλασσας, γνώριζαν πώς να τη δαμάσουν. Μα τη γη δεν τη γνώριζαν. Και σε τούτο τον τόπο είχαν να παλέψουν με το χώμα και το νερό, τα έλη και τα κουνούπια. Την "ξένη" και το χτικιό. Είχαν να παλέψουν με την ελονοσία, τον τύφο και τη φυματίωση. Έπρεπε να φανούν δυνατοί. Να μη γονατίσουν. Δεν τα κατάφεραν όλοι. Οι αρρώστιες θέριζαν και όπως χαρακτηριστικά λέει παλιός κάτοικος της περιοχής «το πρωί αρρώσταινες και το μεσημέρι πέθαινες». Η ράτσα κινδύνευε να αφανιστεί. Πολλοί αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο σε αναζήτηση νέας γης, που θα ήταν πιο φιλική μαζί τους. Αρκετοί έφυγαν προς την πόλη. Άλλοι πήραν το δρόμο προς τη Μακεδονία και τον Πειραιά και σκόρπισαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Σαν κατέφτασαν οι Πόντιοι (οι περισσότεροι ήρθαν από τη Ρωσία το 1922 αλλά και τη Σαμψούντα κ.α.), μαθημένοι με την καλλιέργεια της γης, άρπαξαν τις αξίνες και τους κασμάδες και άνοιξαν δρόμους και έριξαν τα νερά στη θάλασσα. Και καθάρισαν και όργωσαν τα βαλτερά χωράφια. Και έσπειραν και θέρισαν τους καρπούς των κόπων και της επιμονής τους. Και ρίζωσαν εδώ, μαζί με τις λίγες οικογένειες των Χηλητών που είχαν παραμείνει.
Τις όποιες μεταξύ τους προστριβές τις απάλυνε ο πανδαμάτωρ χρόνος. Και έσβησε τα έχθρητα όταν πρώτος γάμος έγινε. Η Ολυμπία αγάπησε τον Κώστα και ο Νίκος έκλεψε τη Μαρίκα. Οι Χηλήτες δεν ήθελαν για γαμπρούς τους Πόντιους. Μα πώς να αντισταθεί η νέα Χηλήτισσα στην καντάδα του αετού του Πόντου. Το τραγούδι του γήτευε την καρδιά της κόρης στις νυχτερινές καντάδες. Και όπως λέει ο λαός "σαν θέλει η νύφη και ο γαμπρός...". Κι έτσι γάμοι γίνανε και συμπεθεριάσανε οι Μαυροθαλασσίτες.
Το χωριό το είπαν Νέα Χηλή καθώς οι πρώτοι που έφτασαν εδώ ήταν οι Χηλήτες. Η ίδια φιλόξενη θάλασσα (Εύξεινος Πόντος) τους έβρεχε εκεί, η ίδια θα τους έβρεχε και εδώ.
Σ' ένα παλιό σπιτάκι έστησαν ένα σταυρό και το αφιέρωσαν στον Άγιο Γεώργιο. Σ' εκείνο το εκκλησάκι έσμιγαν για τις χαρές μα και για τις λύπες τους οι κάτοικοι του νέου χωριού. Λίγο πιο πέρα ένα ξύλινο σπίτι είχε γίνει το πρώτο σχολείο για τα παιδιά των προσφύγων.
1924: Ένας νέος Δήμος γεννιέται και μικρόν χωρίον στα δυτικά του...
Η Αλεξανδρούπολη το 1924 γίνεται Δήμος και η Νέα Χηλή (η οποία συναντάται για πρώτη φορά καταγεγραμμένη σε επίσημα έγγραφα) ενσωματώνεται στο νέο Δήμο, σύμφωνα με το ΦΕΚ 194Α/14-8-1924.
Οι άνθρωποι βρήκαν το κουράγιο και έστησαν το νέο τους σπιτικό και ρίζωσαν στο μικρό χωριό. Και άρχισαν να παντρεύονται, να κάνουν παιδιά.
 |
| Θεμιστοκλής και Όλγα Σπυριδοπούλου |
Έτσι στην πρώτη απογραφή του 1928 η Νέα Χηλή εμφανίζεται να έχει 287 κατοίκους και είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό χωριό του Δήμου μετά την Άνθεια και τον Απαλό, ενώ ακολουθούσαν Αμφιτρίτη και Μαΐστρος.
Η απογραφή του πληθυσμού διενεργείται κάθε δέκα χρόνια, όμως η επόμενη καθυστέρησε κατά δύο και πλέον χρόνια. Έτσι στις 26 Οκτωβρίου 1940, στην τότε διενεργηθείσα απογραφή, το χωριό είχε 380 κατοίκους.
Το χωριό, όπως και όλη η περιοχή της Αλεξανδρούπολης γνώρισε τη βαρβαρότητα των Βουλγάρων στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόλις έφυγαν οι Βούλγαροι αλλά και αργότερα, στα πέτρινα χρόνια (εμφύλιος) κατέφτασαν στο χωριό και άλλοι Πόντιοι από τα γύρω χωριά του Έβρου, Πάταρα, Πεύκα, Μελία κ.α. Κάθε κάτοικος (όσοι έχουν απομείνει σήμερα από τους παλιούς) έχει να θυμηθεί τη δική του ιστορία από εκείνη τη μαύρη σελίδα της ιστορίας μας. Μιλούν και για τα περασμένα. Για τη λαγκάδα, όπου οι νοικοκυρές έπλεναν τα στρωσίδια τους και τα ζώα ξεδιψούσαν τη δίψα τους, για τους μπαξέδες για τις ελιές του Αποστόλου όπου έβρισκαν μεροκάματο οι κάτοικοι του χωριού, για τα λατομεία, για τους πρώτους Γκασταρμπάιτερ (μετανάστες στη Γερμανία), για τις πρωτομαγιάτικες εξορμήσεις στο Σιμσάρι, για τα ήθη και έθιμα που έφεραν οι δικοί τους άνθρωποι από τις αλησμόνητες πατρίδες και τόσα άλλα...
Η Νέα Χηλή πορεύτηκε όλα αυτά τα χρόνια και από ένα μικρό προσφυγοχώρι έγινε ένα προάστιο της Αλεξανδρούπολης που σε τίποτα δε θυμίζει τα παλιά. Μόνο η ίδια θάλασσα αλμυρώνει και σήμερα τις ακτές της και τον ίδιο ορίζοντα ατενίζεις, έως εκεί που φτάνει το μάτι, στης Νίκης το νησί, τη Σαμοθράκη.
Υ.Γ. Έτσι τα βρήκα, έτσι τα μεταφέρω, ελπίζοντας ότι δεν παραποιώ την ιστορία του τόπου μου... Θα μπορούσα να γράψω και άλλα - είναι τόσες πολλές οι μνήμες των ανθρώπων - ίσως μια άλλη φορά...
Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος Π.Ν. (ε.α)
Διαβάστε επίσης:
- Η καταγραφή της ιστορίας της Νέας Χηλής συνεχίζεται...
- Η Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης έχει τη δική της ιστορία...
- Νέα Χηλή: Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία...
- Σχολείο, Εκκλησία και Νερό ζητούσαν οι κάτοικοι της Νέας Χηλής, τότε...
- Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης: Ένας τόπος που επιφυλάσσει εκπλήξεις με τα κρυμμένα κι ανεξερεύνητα μυστικά του
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω