Ο Έβρος είναι ένα ποτάμι που ξέρει πολλές ιστορίες. Η ατελεύτητη ροή στον χρόνο τού έμαθε τερτίπια και μαλαγανιές. Έχει να ανιστορήσει κατακτήσεις, πολέμους, προσφυγιές, έρωτες και πάθη.
Το στρατιωτικό-πολιτικό επεισόδιο είναι γνωστό. Στην αρχή με τον φράχτη που ανεγέρθηκε και πρόσφατα με το σημείο όπου έγινε η σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών οι συν-Έλληνες ανακαλύπτουν την ελληνική γεωγραφία των ανατολικών συνόρων. Μαθαίνουν την κούρμπα που δημιουργείται εκεί από τον παιχνιδιάρη Έβρο, που κάνει μια παράκαμψη προσφέροντας τη δροσιά του στην Αδριανούπολη, λίγο πριν ισιώσει και αποτελέσει την ελληνοτουρκική οριογραμμή για αρκετά χρόνια.
Ο Έβρος, το ποτάμι αλλά και η ευρύτερη περιοχή, εισέρχεται στον δημόσιο λόγο ως πηγή κινδύνων, εθνικών ή φυσικών καταστροφών. Η απειλή «θα σε στείλω στον Έβρο» που εκτοξευόταν σ’ όσους δεν ήταν πολιτικά αρεστοί στη δημόσια διοίκηση αποτελούσε μέσο καταστολής της πρόθεσης για αμφισβήτηση.
Ο Έβρος, ως περιοχή, λειτουργούσε ως πολιτική και κοινωνική - διοικητική χωματερή, στην οποία οι κυβερνώντες απέθεταν τους ανεπιθύμητους. Ο Έβρος μετεξελίχθηκε για το ελληνικό κράτος σε περιοχή μιαρότητας. Όσοι εξέφραζαν έναν διαφορετικό πολιτικό λόγο που αμφισβητούσε την πελατειακή αντίληψη της μεταπολεμικής περιόδου εξορίζονταν στον Έβρο.
Το ποτάμι, όμως, έγινε το σύμβολο για τη διαχείριση της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης με τις εισροές έντρομων προσφύγων που αναζητούσαν τρόπους να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τη φτώχεια. Η συζήτηση για τον φράχτη στα δώδεκα χιλιόμετρα των στεριανών συνόρων έγινε ο καμβάς για την εκδήλωση έντονα διαφορετικών απόψεων για το προσφυγικό. Για τον ανθρωπισμό σε τελική ανάλυση. Ο πολιτικός απόηχος αυτής της συζήτησης μεταφέρθηκε στις πλατείες της Αθήνας αλλά και στον πολιτικό ακτιβισμό, με την ανάδυση οργανωμένων ακροδεξιών πολιτικών ομάδων.
Ο Έβρος, εκτός αυτού, εμφανίζεται τους χειμώνες ως απειλή φυσικής καταστροφής. Ενίοτε και ως αδυναμία διασυνοριακής συνεννόησης για την επίλυση του ζητήματος των νερών του. Οι πλημμύρες του προκαλούσαν τον τρόμο για την ενδεχόμενη καταστροφή σ’ όσους είχαν τα χωράφια τους στις παρέβριες περιοχές. Άλλοτε οι πλημμύρες έφεραν κοντά τους ανθρώπους εκατέρωθεν των συνόρων. Είναι ο κοινός τους εχθρός.
Όμως, ο Έβρος στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του ήταν ένα ποτάμι που ένωνε. Το ένιωσαν στα χρόνια της Κατοχής όσοι Εβρίτες αναγκάστηκαν να περάσουν το ποτάμι και να βρεθούν στην ανατολική του πλευρά. Για τους κατοίκους ήταν ο θησαυρός τους. Αλλά και ο εφιάλτης τους. Άλλοτε ορμητικός παρασύροντας στο διάβα του τις σοδειές κι άλλοτε γητευτής με τα πανώρια τοπία του.
Με τη σαγηνευτική ηρεμία του. Είναι ένα ποτάμι που ξέρει πολλές ιστορίες. Η ατελεύτητη ροή στον χρόνο τού έμαθε τερτίπια και μαγαλανιές. Έχει να ανιστορήσει κατακτήσεις, πολέμους, προσφυγιές, έρωτες και πάθη.
Το ποτάμι, είτε ως Έβρος είτε ως Μαρίτσα, μπορεί να μας κάνει σοφότερους αν ακούσουμε τη φωνή του. Αν γίνει γέφυρα φιλίας. Αν το πάθος μας είναι η ειρήνη.
Ευάγγελος Αυδίκος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών
Φώτο: MotionTeam/Βασίλης Βερβερίδης
Πηγή: evangelosavdikos.blogspot.gr
[post_ads]
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω