Ο Δήμος Αλεξανδρούπολης το Φεβρουάριο του 1946, με την υπογραφή του τότε Δημάρχου Αλτιναλμάζη, μεταξύ άλλων περιοχών του Δήμου, καταγράφει στην έκθεσή του και τις ανάγκες του χωριού: «Η Νέα Χηλή στερείται σχολείου, εκκλησίας και υδρεύσεως».
Βρισκόμαστε στο 1946, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έχει πλέον τελειώσει και οι κατοχικές δυνάμεις γερμανών και βουλγάρων έχουν αποχωρήσει από την περιοχή μας, αφήνοντας πίσω τους τα αποτελέσματα μιας τετράχρονης καταστροφικής κατοχής.
Η χώρα μας προσπαθεί να βρει την κανονικότητά της. Οι δημόσιες υπηρεσίες αποστέλλουν στην κεντρική εξουσία έκθεση με τις καταστροφές και τις ζημιές που υπέστη ο κάθε Νομός.
Ο Δήμος της Αλεξανδρούπολης το Φεβρουάριο του 1946, με την υπογραφή του τότε Δημάρχου Αλτιναλμάζη, μεταξύ άλλων περιοχών του Δήμου, καταγράφει στην έκθεσή του και τις ανάγκες του χωριού μας: «Η Νέα Χηλή στερείται σχολείου, εκκλησίας και υδρεύσεως. Έχει πηγάς αφθόνων υδάτων εις μικράν απόστασιν από του χωρίου, δέον όμως κατασκευαστεί υδραγωγείο».
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και στα επόμενα 70 περίπου χρόνια πολλά έγιναν στο χωριό μας και πολλά παραπάνω θα μπορούσαν να γίνουν. Ας δούμε την εξέλιξη των έργων που αναφέρονται στην έκθεση του 1946…
ΥΔΡΕΥΣΗ
Το παλιό δίκτυο ύδρευσης της Αλεξανδρούπολης, η μελέτη του οποίου άρχισε το 1926 (αφ΄ ότου η περιοχή μας πλημμύρισε από τους πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας και δημιουργήθηκαν τα χωριά Νέα Χηλή και Μαΐστρος) εθεωρείτο ότι πλέον δεν κάλυπτε την αυξημένη ζήτηση. Το κόστος εκείνου του έργου που κόστισε 10.800 λίρες Αγγλίας, περιελάμβανε την κατασκευή δύο υδρομαστεύσεων, μία στη περιοχή του Ποτάμου και μία στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης, περιοχή που αποκαλείται "Μάνα Νερού"…
 |
| «Μάνα Νερού» (από Γραφική Παλιά Αλεξανδρούπολη) |
Μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τον τερματισμό του εμφυλίου οι κάτοικοι της Αλεξανδρούπολης και όλοι όσοι είχαν αναγκαστεί να φύγουν από την πόλη, επιστρέφουν στα σπίτια τους. Η αύξηση του πληθυσμού όπως ήταν αναμενόμενο δημιούργησε την ανάγκη εξεύρεσης νέων υδάτινων πόρων.
Έτσι το 1952 πραγματοποιήθηκε η πρώτη γεώτρηση στην περιοχή (κτήμα Λεονταρίδη), βορειοδυτικά της πόλης με παροχή νερού 100 m3/h και βάθος γεώτρησης 42 μέτρα. Στα επόμενα χρόνια ακολούθησαν και άλλα σημαντικά έργα καθώς είχε διαπιστωθεί ότι οι υπόγειοι υδάτινοι πόροι, χρόνο με το χρόνο εξαντλούνταν.
Σήμερα η Νέα Χηλή υδροδοτείται από το φράγμα της Αισύμης στην περιοχή Διπόταμος του χειμάρρου Λουτρού, το οποίο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της Αλεξανδρούπολης και των όμορων περιοχών για τα επόμενα 30-40 χρόνια. (www.deyaalex.gr/idreush-menou/istorikh-exelixh-tou-diktiou-menou.html)
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Πριν την καταχνιά του ελληνοϊταλικού πολέμου, στις 23 Απριλίου 1940, ο τότε επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης, επισκεπτόμενος για επιθεώρηση το σχολείο, μας δίνει την εικόνα του μονοτάξιου σχολείου της Νέας Χηλής: «Το Διδακτήριον είναι εξ ωμό πλίνθων κεκαλυμμένων εξωτερικώς δια σανιδώματος, αποτελούμενο από μικρή αίθουσα και γραφείο. Το σχολείο ανεγέρθη από την ΕΑΠ (= Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων) το 1925 (ή 1926 όπως καταγράφεται από σχολική επιτροπή αργότερα), με δαπάνες του κράτους και προσωπική εργασία των κατοίκων. Έχει αυλή, αφοδευτήρια και βρίσκεται σε κατάσταση κάπως ικανοποιητική. Άλλα ακίνητα σχολικός αγρός 24 στρεμμάτων αποφέρων ετήσιο εισόδημα 3.000 δραχμών».
 |
| Το πρώτο σχολείο της Νέας Χηλής (στη θέση του σήμερα βρίσκεται το νηπιαγωγείο) |
Στη συνέχεια ο επιθεωρητής αφού περιγράφει τα έπιπλα και τα διάφορα αντικείμενα του σχολείου, όπως θρανία, εικόνες, τραπέζια, καθίσματα, ερμάρια, βιβλιοθήκη με κάποια ελάχιστα βιβλία κ.λ.π. κάνει ειδική μνεία για τον σχολικό κήπο που δημιούργησε ο δάσκαλος Κυριάκος Ιωαννίδης, αποσπασμένος "εκ σχολείου Τυχίου" (Τυχερού). Επίσης ο επιθεωρητής στην έκθεσή του αναφέρεται στους μαθητές τους οποίους χαρακτηρίζει καθαρούς και υγιείς αλλά με ελλιπή σίτιση… Επιπρόσθετα αναφέρει ότι το σχολείο από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 1940 δε λειτουργούσε κανονικά λόγω αναρρωτικής άδειας της δασκάλας Κυριακούλας Κρασοδιανίδου από το Σουφλί, πτυχιούχου του Αρσάκειου Αθηνών…
Τα χρόνια πέρασαν και το 1952 η Νέα Χηλή ευτύχησε να δει να δημιουργείται για τα παιδιά της ένα καινούριο σχολείο. Τα χρήματα προήλθαν από τον έρανο της Πρόνοιας Βορείων Επαρχιών Ελλάδος (η Πρόνοια ιδρύθηκε από τη βασίλισσα Φρειδερίκη στις 11 Ιουλίου 1947. Από το πρόγραμμα αυτό μας είναι γνωστές οι Παιδοπόλεις της Φρειδερίκης).
Η αναθηματική πλάκα έγραφε, θεμελίωση 1952
Σύμφωνα με καταγραφές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στις 31 Μαρτίου 1952, από την τότε σχολική εφορεία την οποία προσυπογράφει ο Γ. Κουσίδης, αποστέλλεται έγγραφο προς το Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης. αναφέροντας τα εξής:
«Προ τριακονταετίας εγκατασταθήκαμε στο χωριό Νέα Χηλή και μέχρι σήμερα δεν μας ανεγέρθη σχολείο. Τα 30 αυτά χρόνια τα παιδιά μας φοιτούν σε ένα παλιό σπίτι, ανεπαρκή και ανθυγιεινό για τους 85 μαθητές. Έτσι αναγκάζονται να πηγαίνουν στο σχολείο τα μισά το πρωί και τα άλλα μισά το απόγευμα, ενώ τις άλλες ώρες περιφέρονται στους δρόμους.
Εφέτος η Πρόνοια συμμοριόπληκτων, υπό την υψηλή προστασία της Α.Μ. Βασιλέως χορήγησε κονδύλιο για την ανέγερση τύπου μονοταξίου διδακτηρίου. Μας υποχρεώνουν δια προσωπική εργασία για την εξόρυξη και μεταφορά της πέτρας καθώς και τη μεταφορά αμμοχάλικου και την εκσκαφή των θεμελίων. Οι κάτοικοι βέβαια είναι πρόθυμοι για κάθε προσωπική εργασία πλην όμως λόγω εποχής τα ζώα είναι αδύνατον - ειδικά φέτος - να χρησιμοποιηθούν, καθ΄ όσον η είσπραξη όλων των χρεών ακόμη και των προηγουμένων ετών, δε άφησε τίποτα για τη διατροφή των ζώων…».
Στο τέλος της επιστολής η σχολική επιτροπή παρακαλούσε το Δήμο Αλεξανδρουπόλεως να μεριμνήσει για τη μεταφορά της πέτρας για να μη χαθεί η ευκαιρία να ανεγερθεί το σχολείο.
Η ίδια επιτροπή επανερχόμενη την 15η Μαΐου 1952 με έγγραφό της ζητούσε από το Δήμο 3.000 δρχ. για την ενίσχυση του ταμείου της: «Από τον έρανο του βασιλέως ανεγείρεται στο χωριό μας σχολείο. Οι κάτοικοι υποχρεούνται να μεταφέρουν 170 κυβικά πέτρας , 70 κυβικά άμμου, 20 κυβικά χαλικιού και νερό. Οι κάτοικοι με προθυμία προσφέρονται να μεταφέρουν τα παραπάνω υλικά όμως οι γεωργικές εργασίες του θέρους τους απασχολούν στα χωράφια τους. Επίσης εδώ ανεγείρεται και εκκλησία και οι κάτοικοι βρίσκονται σε δίλημμα που να προσφέρουν την προσωπική τους εργασία…».
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Η θεμελίωση του ιστορικού για τη Νέα Χηλή ναού, πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με την αναθηματική πλάκα το 1953 από τον Μακαριστό Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως Ιωακείμ Καβύρη - Δαπάναις των Ευσεβών Χριστιανών.
Οι κάτοικοι - μικροί και μεγάλοι - βοηθούσαν με κάθε τρόπο το ναό (ακόμη και εάν κάποιες φορές ήταν υποχρεωμένοι). Όταν π.χ. έβγαιναν στο βουνό για να μαζέψουν τα ξύλα του χειμώνα υπολόγιζαν και τα ξύλα της εκκλησίας και του σχολείου. «Έπρεπε να κουβαλάμε κάθε Κυριακή το ξύλο της εκκλησίας για τη θέρμανση της. Τότε ο εκκλησιασμός ήταν υποχρεωτικός. Όποιο παιδί δεν πήγαινε με το κούτσουρό του στην εκκλησία, χωρίς κάποια σοβαρή δικαιολογία, έπαιρνε απουσία και η τιμωρία ήταν να γράψει 100 φορές τη φράση "Θα πάω στην εκκλησία". Το ίδιο συνέβαινε και με το σχολείο. Κάθε πρωί ο μαθητής έπρεπε, μαζί με τη σάκα του να κουβαλά και ένα κούτσουρο».
 |
| Ο Άγιος Γεώργιος, με την εθελοντική προσφορά των κατοίκων της Νέας Χηλής |
Επίσης την ημέρα της γιορτής του αγίου Γεωργίου βοηθούσαν οι κάτοικοι με διάφορους τρόπους ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα για την εκκλησία, όπως με τη λοταρία των ζώων (κατσικάκια και αρνάκια) τα οποία προσέφεραν οι κάτοικοι σε ένδειξη της πίστης τους στον άγιο. Παράλληλα ο αγώνας πάλης που διεξάγονταν στον αύλειο χώρο της εκκλησίας, ανάμεσα σε παλικάρια της Νέας Χηλής και φίλους από άλλα γειτονικά χωριά, προσέλκυε πολύ κόσμο… Οι πιστοί προσέφεραν το δώρο τους για την ενίσχυση της εκκλησίας και ως αντίδωρο εισέπρατταν ένα λευκό χαρτάκι με τη σφραγίδα της εκκλησίας καρφιτσωμένο στο πέτο τους.
Επίσης γνωστό ήταν και το έθιμο με το ιπτάμενο αερόστατο… Γέμιζαν ένα τεράστιο μπαλόνι με καπνό και το άφηναν να πετάξει στον ουρανό. Και έτρεχαν τα παιδιά και οι νέοι για να δουν που θα πέσει…
Στον κεντρικό δρόμο, απέναντι από το πάρκο, έστηναν οι πραματευτάδες τους πάγκους τους με διάφορα παιχνίδια και καλούδια. Εκείνη την ημέρα ήταν μια ευκαιρία να ανταμώσουν και οι συγγενείς μεταξύ τους που έρχονταν είτε από την πόλη είτε από τα γύρω χωριά. Για τη Νέα Χηλή ήταν ημέρα γιορτής.
Δυστυχώς σήμερα αυτά ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Και έχουν απομείνει μόνο οι αναμνήσεις των παλαιοτέρων, που τις μεταφέρουν στους νεότερους ως ακόμη ένα παραμύθι, μια φορά κι έναν καιρό…
Υ.Γ. Οι πληροφορίες για τα δύο σχολεία βρέθηκαν κατά την έρευνά μου στα ΓΑΚ Έβρου. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την αρχειονόμο Βλισίδου Εύα και την εκπαιδευτικό Παπαδοπούλου Φανή που για μέρες με εξυπηρέτησαν με πολύ ευγένεια.
Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος Π.Ν. (ε.α)
[post_ads]
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω