Οι Εκλογές του 1946 στον Έβρο και ο Εμφύλιος. Οι κάτοικοι της Νέας Χηλής στις εκλογές

Μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 19 Ιανουαρίου 1946 υπογράφεται το Διάταγμα για την προκήρυξη των εκλογών την 31 Μαρτίου. Οι εκλογικοί κατάλογοι βγαίνουν από τα συρτάρια και οι κάτοικοι της Νέας Χηλής προσέρχονται για να ψηφίσουν. Οι εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 απέβησαν μοιραίες για την πατρίδα μας καθώς την παραμονή των εκλογών ξεσπά ο Εμφύλιος Πόλεμος.

της Ουρανίας Πανταζίδου

Εβδομήντα δύο χρόνια έχουν περάσει από τις πρώτες εκλογές (31 Μαρτίου 1946) μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 18 Απριλίου 1946 κατάφερε να ορκιστεί η Κυβέρνηση Τσαλδάρη. Με τις εκλογές εκείνες ξεκαθάριζε ο προσανατολισμός της χώρας προς την πλευρά της Αγγλίας και στη συνέχεια των ΗΠΑ, ενώ με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στις 1 Σεπτεμβρίου 1946, μέσα σε κλίμα βίας και νοθείας όπως καταγράφεται, επέστρεφε ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ στην Ελλάδα.

Οι εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 ήταν οι πρώτες ελληνικές εκλογές μετά το καθεστώς του Μεταξά της 4ης Αυγούστου 1936.

Συνταρακτικά ήταν τα γεγονότα που ακολούθησαν της δικτατορίας του Μεταξά. Το Έπος του 1940 και η Κατοχή, η αντίσταση και η απελευθέρωση καθώς και τα Δεκεμβριανά και η Συμφωνία της Βάρκιζας.

Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας εκδηλώθηκε η λεγόμενη Λευκή Τρομοκρατία, η οποία χαρακτηριζόταν από την τρομοκρατία που ασκούσαν οι διάφορες παρακρατικές συμμορίες, με τη συνδρομή κρατικών οργάνων εναντίον του λαού.

Οι εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 απέβησαν μοιραίες για την πατρίδα μας καθώς η έλλειψη συνεννοήσεως των πολιτικών δυνάμεων σηματοδότησε την έναρξη του εμφυλίου πολέμου. Ενός πολέμου όπου θα αυξηθούν τα πολιτικά μίση με συνέπεια η πατρίδα μας να σημαδευτεί για πολλές δεκαετίες από τον αδελφοκτόνο πόλεμο.

Οι εμφύλιες συγκρούσεις όμως είχαν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Ήδη από την άνοιξη του 1943 μαινόταν στα ελληνικά βουνά, ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και στις άλλες αντιστασιακές οργανώσεις και ενώ οι κατακτητές ήταν ακόμη στην πατρίδα μας και μαινόταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Οι συγκρούσεις μεταξύ Άγγλων και Γερμανών δίχασαν και το λαό μας και δημιούργησαν αντίστοιχα στρατόπεδα...

Η κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα μας αποδίδεται πολύ χαρακτηριστικά στην ομιλία του Γεωργίου Παπανδρέου στο συνέδριο του Λιβάνου: «Κόλασις είναι σήμερον η κατάστασις της πατρίδος μας. Σφάζουν οι Γερμανοί, σφάζουν τα Τάγματα Ασφαλείας, σφάζουν και αι αντάρται. Σφάζουν και καίουν. Τι θα απομείνη από την άτυχη αυτήν χώραν;» (www.kathimerini.gr/341921/article/epikairothta/politikh/htan-anapotreptos-o-emfylios-polemos).

Ίσως γι΄ αυτό το λόγο, με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο λαός δε βγήκε στους δρόμους για να πανηγυρίσει όσο και όπως θα έπρεπε.

Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές οι νεκροί του Εμφυλίου ανέρχονταν στις 40.000, αλλά ανεπίσημα έφταναν στις 158.000 ενώ 80.000 έως 100.000 άτομα πέρασαν τα σύνορα και εγκαταστάθηκαν σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Επίσης, αποτέλεσμα του Εμφυλίου ήταν 150.000 παιδιά να εκτοπιστούν από τα σπίτια τους. Από αυτά, ένα μέρος ακολούθησε τους γονείς στις πόλεις. Τα υπόλοιπα κλείστηκαν στις παιδοπόλεις της Φρειδερίκης, ενώ σημαντικός αριθμός βρέθηκε εκτός Ελλάδας, στις Λαϊκές Δημοκρατίες της Αν. Ευρώπης. ("Τα Βάσανα Μικρών Ανθρώπων. Από τον Έβρο στη Σύρο - Παιδοπόλεις", σελ. 15).

Εκλογές 1946 στο Νομό Έβρου

Ο χειμώνας του 1946 έκανε την εμφάνισή του στον Έβρο με αφόρητο κρύο και πολύ χιόνι. Η πατρίδα μας καλείται να αντιμετωπίσει τις μεγάλες καταστροφές που άφησε πίσω του ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής ήταν η πείνα, ιδίως στις μεγάλες πόλεις. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ακόμη και τα ζωντανά τα είχαν επιτάξει.

Μόλις το 1948 επέστρεψαν στους κατοίκους τα ζώα τους που είχαν επιτάξει.

Η πείνα όπως ήταν επόμενο είχε αγγίξει και το χωριό μας, τη Νέα Χηλή. Ίσως όχι στον ίδιο βαθμό με την πόλη. Όμως η παρακάτω σκηνή είναι χαρακτηριστική της εποχής. Μια φέτα ψωμί και μια ελιά μπορούσε να ξεγελάσει την πείνα των παιδιών.

– Αλείφαμε την ελιά επάνω στο ψωμί για να γίνει πιο νόστιμο. Με λίγη σάλτσα και λίγη αρωματική ρίγανη ξεγελούσαμε την πείνα μας. Όσο για γλυκό, βρέχαμε το ψωμί στο νερό, ρίχναμε επάνω λίγη ζάχαρη και απολαμβάναμε το… παντεσπάνι μας.

Ευτυχώς υπήρχε και η βοήθεια της UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration) των Ηνωμένων Εθνών που έστελνε τρόφιμα και ρούχα. Οι εκπρόσωποι της ΟΥΝΡΑ εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1945. (Από το 1948 τη θέση της ανέλαβε η λεγόμενη βοήθεια Μάρσαλ).

Τα τότε παιδιά της Νέας Χηλής μιλούν για τη σκόνη γάλα, για το κασέρι, αλλά και για τα ρούχα που τους έστελναν από την Αμερική.

– Σαν τσουβάλια ήταν εκείνα τα ρούχα και τα μεταποιούσαν οι γονείς μας.

Μέσα σ΄ αυτήν τη ζοφερή κατάσταση, εξελισσόταν ο αδελφοκτόνος πόλεμος. Ήδη στις 18 Ιανουαρίου 1946 οι σταθμοί Χωροφυλακής στο Θούριο και στα Λάβαρα είχαν δεχθεί επιθέσεις από τους αντάρτες (sitalkisking.blogspot.gr/2013/12/1946.html).

Την επομένη, 19 Ιανουαρίου υπογράφεται το Διάταγμα για την προκήρυξη των εκλογών, το οποίο όριζε ως ημερομηνία διεξαγωγής την 31η Μαρτίου 1946.

Μια ημέρα πριν τις εκλογές, στις 30 Μαρτίου 1946 εκδηλώθηκε οργανωμένη επίθεση των ανταρτών στο Λιτόχωρο Πιερίας, η οποία σηματοδότησε την επίσημη έναρξη του εμφυλίου πολέμου.

Εν τω μεταξύ σε όλη την επικράτεια στήνονταν έκτακτα στρατοδικεία που καταδίκαζαν ένοπλες αντάρτικες ομάδες. Το ίδιο γίνεται και στο Νομό Έβρου.

«ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΙΣ, 24 (του ανταποκριτού μας). - Το ενταύθα έκτακτο Στρατοδικείον κατεδίκασε του Δ. Χαμπίδην και Τρ. Θεοδωρίδην εις θάνατον, τους Κ. Κιρμίνην, Ι. Σαλιαρίδην και Θ. Τσολακίδην εις πρόσκαιρα δεσμά 17 ετών επί συμμετοχή εις ενόπλους ομάδας, τον δε Γ. Βασιλούλην εις 10 ετών πρόσκαιρα δεσμά επί παροχή συνδρομής εις αναρχικούς» (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, πηγή alepakos.blogspot.gr/2011/08/blog-post.html)

Οι εκλογικοί κατάλογοι βγαίνουν από τα συρτάρια και οι κάτοικοι της Νέας Χηλής προσέρχονται για να ψηφίσουν με τους νέους, αναθεωρημένους εκλογικούς καταλόγους. Στην παρακάτω λίστα με κόκκινο σημειώνονται οι διαγραφές από τους καταλόγους ενώ μέσα σε παρένθεση σημειώνεται η ημερομηνία γεννήσεως των εκλογέων.

ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΔΡΩΝ ΝΕΑΣ ΧΗΛΗΣ

1. Αραπίδης Σάββας του Δημητρίου (1880)
2. Αραπίδης Σταύρος του Σάββα (1910)
3. Ανεμίδης Δαμιανός του Ανέστη (1882)
4. Αγγελίδης Παναγιώτης του Αγγελου (1883)
5. Βέλκος Δημήτριος του Δήμου (1897)
6. Βουρβουλιός ή Μεταξάς Σταύρος του Χρήστου (1921)
7. Γραμματικόπουλος Παντελής του Γεωργίου (1900)
8. Γαλανός Δημοσθένης του Κωνσταντίνου (1907)
9. Γαλανός Αθανάσιος Κωνσταντίνου (1922)
10. Ελευθεριάδης Νικόλαος του Ιωάννη (1914)
11. Ελληνίδης Αλέξανδρος του Ευσταθίου (1911)
12. Ελληνίδης Νικόλαος του Ευσταθίου (1902)
13. Ελληνίδης Ευάγγελος του Ευσταθίου (1916)
14. Εξαρχίδης Ιωάννης του Κυριάκου (1907)
15. Ιγνατιάδης Παναγιώτης του Ιωάννη (1901)
16. Καρακατσάνης Γιώργος του Χρήστου (1915)
17. Καλένιας Παναγιώτης του Νικολάου (1907)
18. Καρβουνίδης Ιωάννης του Ευσταθίου (1898)
19. Κοτσίδης Κωνσταντίνος του Αναστασίου (1912)
20. Κοσοφίδης Ιωάννης του Θεοδώρου (1898)
21. Κωνσταντινίδης Ιωακείμ του Νικολάου (1892)
22. Κοτσαρίδης Κωνσταντίνος του Αβραάμ (1893)
23. Κυριακίδης Ιωάννης του Γεωργίου (1923)
24. Κοσμίδης Ιωάννης του Σάββα (1881)
25. Καπέλης Σταύρος του Σταύρου (1915)
26. Κοσαρίδης Βασίλης του Κυριάκου (1922)
27. Κοσαρίδης Αντώνης του Ιωάννη (1922)
28. Κωνσταντινίδης Γεώργιος του Ιωακείμ (1915)
29. Καραμανίδης Χρήστος του Θεοδώρου (1917)
30. Κεβόπουλος Τηλέμαχος του Βασιλείου (1907)
31. Καρακατσάνης ή Πρασσάς Κωνσταντίνος του Χρήστου (1910)
32. Κοσμίδης Στέφανος του Ιωάννη (1923)
33. Κοσμίδης Παντελής του Δαμιανού (1911)
34. Καρχαρίδης Νικόλαος του Κωνσταντίνου (1922)
35. Καραμανίδης Θεόδωρος του Παπακυριάκου (1884)
36. Κασάπης Γεώργιος του Ηλία (1876)
37. Λυμπέρης Ιωάννης του Αγγελου (1882)
38. Μαυρόπουλος Ιωάννης του Φωτίου (1914)
39. Μαυρόπουλος Φώτιος του Χαραλάμπους (1875)
40. Μουτάφης Γεώργιος του Βασιλείου (1907)
41. Μαυρόπουλος Παντελής του Φωτίου( 1908)
42. Μαυρόπουλος Χαράλαμπος του Φωτίου (1920)
43. Μπακιρτζής Νικόλαος του Παναγιώτη (1907)
44. Μπαιραμίδης Νικόλαος του Φωτίου (1886)
45. Μελίδης Γεώργιος του Αναστάσιου (1916)
46. Μελίδης Δαμιανός του Ιωάννη (1920)
47. Μελίδης Κοσμάς του Ιωάννη (1920)
48. Μπαϊραμίδης Χρήστος του Νικολάου (1924)
49. Μεταξάς Ευθύμιος του Χρήστου (1901)
50. Παπαδόπουλος Λεωνίδας του Γρηγορίου (1909)
51. Παράσχου Νέστωρ του Γερασίμου (1904)
52. Παπαδόπουλος Χαράλαμπος του Κυριάκου (1895)
53. Πεχλιβανίδης Νικόλαος του Ανέστη (1904)
54. Ραπτόπουλος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου (1897)
55. Σουρμαΐδης Αναστάσιος του Γεωργίου (1904)
56. Στάγκογλου Ανέστης του Σάββα (1925)
57. Τοροσιάδης Αθανάσιος του Σάββα (1899)
58. Φωτιάδης Φώτιος του Ευστάθιου (1915)
59. Χαραλαμπίδης Ευστάθιος του Κυριάκου (1910)
60. Χαριτόπουλος Ιωάννης του Λάζαρου (1915)
61. Χατζηγεωργίου Τριαντάφυλλος του Δημητρίου (1890)
62. Σαμλίδης Νικόλαος του Πολυχρόνη (1896)
63. Καλντουρμίδης Ελευθέριος του Αναστάσιου (1922)
64. Χατζηδημητρίου Ευστράτιος του Χαριλάου (1887)
65. Εμμανουηλίδης Γεώργιος του Χαραλάμπους (1889)
66. Ιωσηφίδης Σάββας του Χαραλάμπους (1894)
67. Κουσίδης Γεώργιος του Αναστάσιου (1910)
68. Κέπελης Παρασκευάς του Σταύρου (1911)
69. Κεβόπουλος Παναγιώτης του Βασιλείου (1903)
70. Μελίδης Γεώργιος του Ιωάννη (1911)
71. Παπαδόπουλος Αλέξανδρος του Κωνσταντίνου (1916)
72. Κασάπης Αρίσταρχος του Παναγιώτη (1913)

ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΑΣ ΧΗΛΗΣ
(αναγράφεται το όνομα του συζύγου και όχι το πατρώνυμο)

1. Αραπίδου Αναστασία του Σταύρου (1912)
2. Ανεμίδου Αναστασία του Δαμιανού (1905)
3. Αγγελίδου Μαρία του Παναγιώτη (1890)
4. Βέλκου Μαριάνθη του Δημητρίου (1892)
5. Αραπίδου Σοφία του Σάββα (1900)
6. Γκουργούνη Ειρήνη του Θεμιστοκλή (1921)
7. Ελληνίδου Παρασκευή του Ευσταθίου (1882)
8. Εμμανουηλίδου Μαρία του Γεωργίου (1897)
9. Εξαρχίσου Αθηνά του Ιωάννη (1907)
10. Ελληνίδου Όλγα του Ευάγγελου (1923)
11. Ελληνίδου Μαρία του Νικολάου (1913)
12. Κασάπη Κλεοπάτρα του Παναγιώτη (1890)
13. Τοροσιάδου Μαρία του Νικολάου (1912)
14. Φουντουκίδου Σοφία του Λάζαρου (1895)
15. Παπαδοπούλου Κατίνα του Αντώνη (1910)
16. Ραπτοπούλου Λουίζα του Θεοδώρου (1908)
17. Σαμλίδου Σοφία του Νικολάου (1890)
18. Σπυρίδου Ευθαλία του Σάββα (1894)
19. Σπυριδοπούλου Όλγα του Θεμιστοκλή (1916)
20. Μελίδου Συμέλα του Γεωργίου (1916)
21. Μιχαηλίδου Μαγδαληνή του Γεωργίου (1916)
22. Μπαϊραμίδου Σοφία του Νικολάου (1897)
23. Μπακιρτζή Κυριακή του Νικολάου (1919)
24. Μαυροπούλου Χαρίκλεια του Παντελή (1909)
25. Μελίδου Κλεονίκη του Γεωργίου (1917)
26. Μαυροπούλου Ελένη του Ιωάννη (1922)
27. Μαυροπούλου Συμέλα του Φωτίου (1890)
28. Μουτάφη Αναστασία του Γεωργίου (1912)
29. Μελίδου Ελένη του Ιωάννη (1892)
30. Μουτάφη Σαγίνη του Χριστόφορου (1890). Μάλλον εννοεί Γαλήνη
31. Μαυροπούλου Φωτεινή του Νικολάου (1904)
32. Μελίδου Χαρίκλεια του Κοσμά (1920)
33. Παπαδοπούλου Ελένη του Κωνσταντίνου (1894)
34. Παπαδοπούλου Σοφία του Κωνσταντίνου (1889)
35. Παπαδοπούλου Μαρία του Λεωνίδα (1913)
36. Πετκίδου Μαρία του Λουκά (1912)
37. Παπαδοπούλου Χαρίκλεια του Γρηγορίου (1880)
38. Παράσχου Μαρία του Νέστωρα (1915)
39. Κυραδιήδου Ευστρατεία του Ιωάννη (1902)
40. Κυριακίδου Ελένη του Ιωάννη (1909)
41. Κοσμίδου Πολυξένη του Χρήστου (1898)
42. Κέπελη Καλλιόπη του Σταύρου (1922)
43. Ιγνατιάδου Δέσποινα του Παναγιώτη (1908)
44. Κοσμίδου Μαρία του Ιωάννη (1900)
45. Καλτουρμίδου Κατίνα του Σάββα (1919)
46. Καλτουρμίδου Δέσποινα του Αλέξιου (1889)
47. Καλτουρμίδου Ελισσάβετ του Αθανασίου (1892)
48. Κοτσαρίδου Μαρία του Κυριάκου (1903)
49. Κωνσταντινίδου Όλγα του Ιωακείμ (1886)
50. Κωνσταντινίδου Αναστασία του Γεωργίου (1919)
51. Καραβίση Κρυσταλία του Χριστοδούλου (1880)
52. Καρβουνίδου Κυριακή του Ιωάννη (1903)
53. Καρακατσάνη Ευθυμία του Γιώργου (1922)
54. Κασάπη Ζαφειρώ του Γεωργίου (1883)
55. Κεβοπούλου Λεμονιά του Τηλέμαχου (1915)
56. Κεβοπούλου Ευδοκία του Παναγιώτη (1909)
57. Κοσίδου Σοφία του Γεωργίου (1914)
58. Κοσίδου Ολυμπία του Κωνσταντίνου (1918)
59. Ελευθεριάδου Δέσποινα του Ιωάννη (1880)
60. Ελευθεριάδου Σοφία του Νικολάου (1921)

Στις εκλογές εκείνες ο Νομός Έβρου εκλέγει τους βουλευτές του:

1. Μητσόπουλος Βασίλειος: Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων (Λαϊκό Κόμμα)
2. Παπανικολάου Δημήτρης: Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων (Λαϊκό Κόμμα)
3. Αναγνώστου Τηλέμαχος: Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων (Λαϊκό Κόμμα)
4. Κουγιουμτζόγλου Γεώργιος: Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων (Κ.Ε.Φ.)
5. Πεντίδης Δημήτριος: Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων (Λαϊκό Κόμμα)
6. Μανουηλίδης Φίλιππος: Εθνική Πολιτική Ένωση (Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα)
7. Χρυσοστόμου Γρηγόριος: Κόμμα Φιλελευθέρων
8. Τυρρής Ιωάννης: Κόμμα Φιλελευθέρων
(πηγή: Βικιπαίδεια)

Θύματα του Εμφυλίου

Όπως ήταν αναμενόμενο ο εμφύλιος εκείνος πόνεσε και τους κατοίκους της Νέας Χηλής. Όπως λέγεται, για χρόνια μετά οι άνθρωποι δεν ήθελαν να μιλούν γύρω από αυτό το θέμα, γιατί βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα ακόμη και μέλη της ίδιας οικογένειας.

Από τα λίγα που μπόρεσα να συλλέξω είναι:

• Αρίσταρχος Χασάπης, στρατιώτης του 38ου Τάγματος Εθνοφρουράς Αλεξανδρουπόλεως. Έπεσε εν ώρα καθήκοντος.

Στο νεκροταφείο της Νέας Χηλής εντόπισα τον τάφο του. Μια κιτρινισμένη φωτογραφία και ένας σταυρός δηλώνουν την ύπαρξή του.

Η πατρίδα, μετά θάνατον, το 1949, τον προήγαγε στο βαθμό του Εφέδρου Επιλοχία.

• Αλέξανδρος Ελληνίδης, πολίτης. Η έκρηξη νάρκης που είχαν τοποθετήσει οι αντάρτες στον κεντρικό δρόμο της Νέας Χηλής, είχε σαν αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του και να τραυματισθεί σοβαρά ο αδελφός του Ευάγγελος (έχασε το πόδι του). www.alexpolisonline.com/2017/03/blog-post_174.html

Υ.Γ. Το παρόν γράφτηκε σε μια προσπάθεια να καταγραφούν οι κάτοικοι της Νέας Χηλής εκείνη τη συγκεκριμένη περίοδο. Μέσα από αυτούς μπορούμε να έχουμε μια εικόνα (όχι πλήρη) για τους πρώτους κατοίκους του χωριού μας.

* Οι εκλογικοί κατάλογοι καθώς και το έγγραφο προαγωγής του Α. Χασάπη (ή και Κασάπη) προέρχονται από τα ΓΑΚ ΕΒΡΟΥ.

Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος ΠΝ (ε.α)
[post_ads]