Στη Νέα Χηλή συζητάμε για τους δικούς μας γκασταρμπάιτερ και διασκεδάζουμε με ζωντανή μουσική

Μια εκδήλωση για τους δικούς μας γκασταρμπάιτερ, τους φιλοξενούμενους εργάτες της Γερμανίας τη δεκαετία του 1960, οι οποίοι επιστρέφοντας επέλεξαν τη Νέα Χηλή για να ζήσουν και διαμόρφωσαν την εικόνα της. Ένα αντάμωμα για συζήτηση με αφορμή την παρουσίαση ενός βιβλίου και διασκέδαση με ζωντανή μουσική.

“Την λέξη «γκασταρμπάιτερ» την άκουσα για πρώτη φορά πριν μερικά χρόνια παρακολουθώντας μια εκπομπή της ΕΤ3 αφιερωμένη στον απόδημο ελληνισμό. Ανέτρεξα σε πηγές για να πληροφορηθώ ότι «γκασταρμπάιτερ» λέγονται οι προσκεκλημένοι - φιλοξενούμενοι εργάτες. Αυτοί που έφυγαν από την Ελλάδα στο πλαίσιο της «Σύμβασης Περί Επιλογής και Τοποθετήσεως Ελλήνων εργατών εις γερμανικάς επιχειρήσεις» που υπεγράφη στις 30 Μαρτίου του 1960.

Έτσι αυτοί οι γκασταρμπάιτερ έφυγαν επισήμως να δουλέψουν στην τότε Δυτική Γερμανία σε αυτοκινητοβιομηχανίες, χυτήρια, εργοστάσια πορσελάνης και φαρμάκων. Δηλαδή στη βαριά βιομηχανία. Η συμφωνία αυτή κράτησε για δεκαπέντε κυρίως χρόνια, μέχρι το 1975. Αυτό ήταν το ξεκίνημα της πιο έντονης μετανάστευσης των Ελλήνων, που βιώθηκε όσο καμία άλλη.

Η Ελλάδα δεν μπορούσε να θρέψει τα παιδιά της.

Έτσι, η υπογραφή της Ελληνογερμανικής Σύμβασης, αποτέλεσε μία «μεγάλη ευκαιρία» για χιλιάδες Έλληνες. Τότε, το 90% των Ελλήνων από τη Βόρειο Ελλάδα έφευγε για να δουλέψει στις φάμπρικες της Γερμανίας. Έπαιρνε το δρόμο της ξενιτιάς κυνηγώντας το όνειρο μιας καλύτερης ζωής.

Η λέξη «Γκασταρμπάιτερ» ακόμη και σήμερα πληγώνει ως λέξη υποτιμητική που παραπέμπει σε σκηνές από το σκλαβοπάζαρο στην Αφρική, όπου στέκονται οι σκλάβοι στη σειρά και έρχονται τα αφεντικά, τους εξετάζουν και λένε: «Θα πάρω αυτόν και αυτόν».

Δανείζομαι από την εκπομπή του Στέλιου Κούλογλου «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» την αφιερωμένη στους Γκασταρμπάιτερ, το ρεπορτάζ που καταγράφει ότι τότε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είχε δηλώσει ότι «Η μετανάστευση είναι ευλογία Θεού δια τον τόπο». Έτσι άρχισε η μεγάλη έξοδος με 400.000 «τεμάχια» εργάτες όπως τους χαρακτήριζαν οι Γερμανοί εργοδότες…” (Λίτσα Χαραλάμπους, δημοσιογράφος).

Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης, οι δικοί μας Γκασταρμπάιτερ

Όταν το Σεπτέμβριο του 2012, στη Σύρο όπου ζούσα, παραβρέθηκα στην παρουσίαση του βιβλίου της Έλενας Αρτζανίδου «Γκασταρμπάιτερ, η οδυνηρή φυγή» και άκουγα τη δημοσιογράφο κ. Λίτσα Χαραλάμπους να κάνει την εισήγηση, δε φανταζόμουν ποτέ ότι υπήρχε στο νομό Έβρου τόση μεγάλη έκταση του κοινωνικού αυτού φαινομένου.

Από την παρουσίαση του βιβλίου στη Σύρο

Στα παιδικά μου χρόνια γνώριζα ελάχιστες οικογένειες που ζούσαν στη Γερμανία. Εκείνοι οι άνθρωποι δούλευαν σε εργοστάσια της ξένης χώρας και τα παιδιά τους μεγάλωναν με τη γιαγιά. Οι πιο χαρακτηριστικές εικόνες για μένα τότε ήταν όταν έρχονταν οι γονείς από τη Γερμανία, κουβαλώντας για τις οικογένειές τους διάφορα παιχνίδια, σοκολάτες, ρούχα κ.λ.π., που πολλές φορές εμείς απλά τα ονειρευόμασταν ή και τα ζηλεύαμε…

Χαρακτηριστική είναι η φράση που άκουσα πρόσφατα «Ήμουν παιδί κάποτε και έπαιζα με τα παιδιά της τάδε. Μόλις είχε έρθει από τη Γερμανία και είχε φέρει διάφορα ωραία πράγματα για τα παιδιά της. Κάποια στιγμή τα φώναξε και τους έδωσε από μια φέτα ψωμί με μερέντα που είχε φέρει από τη Γερμανία, χωρίς να προσφέρει και σε μένα. Ζήλεψα τόσο…».

Ζώντας τον τελευταίο χρόνο στη Νέα Χηλή κατάλαβα το τεράστιο αυτό κοινωνικό φαινόμενο και για το πώς ερήμωσαν τα χωριά του ευρύτερου νομού μας, από το 1960 κυρίως και μετά. Η σημερινή εικόνα της Νέας Χηλής, όπως έχω ξαναγράψει, διαμορφώθηκε από εκατοντάδες ανθρώπους του μόχθου και της ξενιτιάς, που επιστρέφοντας από τις φάμπρικες της Γερμανίας επέλεξαν να επενδύσουν τα χρήματά τους αγοράζοντας γη εδώ (η πλειονότητα αυτών των ανθρώπων είναι από τα χωριά του βόρειου Έβρου). Και μπορεί πολλοί να επέστρεψαν στην Ελλάδα, όμως πολλών τα παιδιά και τα εγγόνια εξακολουθούν να ζουν και να εργάζονται στη Γερμανία.

Καιρό τώρα, έχοντας στο μυαλό μου τους ανθρώπους αυτούς, ανέσυρα από τη βιβλιοθήκη μου το βιβλίο της Έλενας Αρτζανίδου. Η συγγραφέας, καταγόμενη από τη Μακεδονία, κατέγραψε στο βιβλίο μια αληθινή ιστορία. Η ίδια γεννήθηκε στη Γερμανία από γονείς γκασταρμπάιτερ. Ξαναδιαβάζοντάς το άρχισα να σκέπτομαι το πώς θα μπορούσαμε να έρθουμε πιο κοντά με αυτούς τους ανθρώπους της Νέας Χηλής, να μιλήσουμε, να γνωριστούμε. Τώρα πλέον είμαστε συγχωριανοί. Η αλήθεια είναι με προβλημάτιζε ένα τέτοιο εγχείρημα, εξ άλλου για το ταγκό χρειάζονται δυο…

Η πρώτη σκέψη ήταν να πραγματοποιήσουμε μια ομιλία με θέμα τους γκασταρμπάιτερ και τη μετανάστευση. Η δεύτερη σκέψη ήταν η παρουσίαση αυτή να συνδυαστεί και με διασκέδαση. Ένα ποτηράκι κρασί και ο χορός φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά.

Μοιράστηκα τη σκέψη μου με τη φιλόλογο κ. Μαρία Καβάζη - Δανιηλάκη, με την οποίαν συναντιόμαστε στη δανειστική βιβλιοθήκη της Νέας Χηλής. Κατά σύμπτωση η κ. Καβάζη υπήρξε παιδί γκασταρμπάιτερ αλλά και αργότερα, ως φιλόλογος δίδαξε σε σχολείο της Γερμανίας.

Από εκεί και μετά τα πράγματα πήραν το δρόμο τους. Έτσι οργανώσαμε μια βραδιά όπου θα μπορέσουμε να μιλήσουμε και γιατί όχι να ανταμώσουμε μαζί τους.

Η εκδήλωση για τους δικούς μας Γκασταρμπάιτερ

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 27 Απριλίου στην ταβέρνα ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ στη Νέα Χηλή στις 20:30.

Η παρουσίαση θα πλαισιωθεί και από τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη (με ζωντανή μουσική ) καθώς υπάρχει αναφορά του τραγουδιστή στο βιβλίο. Γνωρίζουμε το ρόλο που έπαιξαν τα τραγούδια του Καζαντζίδη στη ζωή του ξενιτεμένου (ποιος από αυτούς δεν τραγούδησε "στο σταθμό του Μονάχου", "στις φάμπρικες της Γερμανίας", "το ψωμί της ξενιτιάς" και τόσα άλλα).

Τη συζήτηση θα συντονίσει η κ. Μαρία Καβάζη - Δανιηλάκη ενώ κείμενα θα διαβάσει η κ. Ματίνα Καΐσα.

Μετά το πέρας της παρουσίασης θα ακολουθήσει το μουσικό πρόγραμμα που έχει η ταβέρνα, ώστε να μπορέσουμε να διασκεδάσουμε, όλοι μαζί μια παρέα.

Κόστος συμμετοχής 15 ευρώ.

Το μενού θα περιλαμβάνει: Επιλογή ανάμεσα από τρία πιάτα, φιλέτο κοτόπουλο ή μπριζολάκια χοιρινά λαιμού ή μπιφτέκια. Τα πιάτα θα συνοδεύονται από ρύζι ή πατάτες. Επίσης θα υπάρχουν ανά 4 άτομα: Μια μεγάλη πράσινη σαλάτα, μια πιατέλα με τζατζίκι/τυροκαυτερή, πατάτες ογκρατέν, κολοκυθοκεφτέδες. Το κρασί θα είναι απεριόριστο όπως και τα αναψυκτικά. Εμφιαλωμένα κρασιά, τσίπουρο, ούζο θα είναι έξτρα. Στο τέλος θα προσφερθεί και επιδόρπιο.

Το πρόγραμμα θα συνοδεύσουν οι μουσικοί: Ζέγος Νίκος, Αρβανιτίδου Σταυρούλα, Μαθιός Κώστας, Μάρκου Γιώργος.

Το σερβίρισμα θα πραγματοποιηθεί μετά την παρουσίαση/συζήτηση για τους γκασταρμπάιτερ.

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή η κράτηση θέσεων.

Για κρατήσεις τηλ. 2551039269 και 6978105157 κος Δάνης Πανταζής (www.san-paramythi.gr).

Η Έλενα Αρτζανίδου γεννήθηκε στη Δυτική Γερμανία. Τα παιδικά της χρόνια τα έζησε στο Μαυρονέρι του Νομού Κιλκίς και αργότερα στη Θεσσαλονίκη, όπου τελείωσε το Λύκειο της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Νηπιαγωγών Καρδίτσας καθώς και του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Α.Π.Θ. Από το 1996 ασχολείται με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων.

Το βιβλίο της Έλενας Αρτζανίδου «Γκασταρμπάιτερ, η οδυνηρή φυγή» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ σε πολύ προσιτές τιμές. Αναλυτική εργογραφία της μπορείτε να βρείτε στο προσωπικό ιστολόγιό της (blog): http://ardjanidou.psichogios.gr

Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος Π.Ν. (ε.α)
[post_ads]