Σειρά λαθών της Ευρώπης στην αντιμετώπιση των κρίσεων της οικονομίας και του μεταναστευτικού έχουν πριμοδοτήσει το αντιευρωπαϊκό συναίσθημα το οποίο εκφράζεται και με ψήφο διαμαρτυρίας προς τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή η διάχυση ψευδών ειδήσεων δρα ενισχυτικά στις φυγόκεντρες δυνάμεις και υποσκάπτει την πολιτική σταθερότητα και τη γεωπολιτική ασφάλεια.
Με τη βεντάλια των εθνικών θεμάτων ανοιχτή, την κρίση να υποχωρεί καθώς η Ελλάδα οδηγείται στην έξοδο από το Μνημόνιο, τις πολιτικές δυνάμεις να βρίσκονται σε διαδικασία ανασύνθεσης και επαναπροσδιορισμού του πολιτικού τους χώρου και στίγματος, η κοινωνία δείχνει σαστισμένη, αδυνατώντας να παρακολουθήσει τις εξελίξεις στα ανοιχτά μέτωπα, τόσο εντός της χώρας όσο και διεθνώς, ενώ από σφυγμομετρήσεις της Διανέοσις προκύπτει άνοδος του αντιευρωπαϊκού αισθήματος και της Ρωσοφιλίας.
Την ίδια στιγμή όμως, οι Έλληνες, βλέπουν ως μείζον πρόβλημα τα fake news, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο.
Το σκηνικό που διαμορφώνεται στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα εύφλεκτο, καθώς η παρατεταμένη κρίση και η ρεβανσιστική αντιμετώπιση της Ελλάδας από τη Γερμανία και άλλες χώρες της ευρωπαϊκής οικογένειας, έχει οδηγήσει στην απαξίωση των ευρωπαϊκών ιδανικών και επιτευγμάτων, ενισχύοντας τον κοινωνικό-πολιτικό ανταγωνισμό. Η ευαισθησία, όμως, αυτή αποτελεί πρόσφορο έδαφος για παρεμβάσεις υπέρ άλλων σχηματισμών, όχι στη βάση της λογικής αλλά της αγανάκτησης.
Η τάση αυτή ενισχύεται όμως από την αδυναμία της ΕΕ να επιτύχει αποτελεσματική συνοχή και κοινή πορεία, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις εξωτερικές πιέσεις που ασκούνται και τις φυγόκεντρες δυνάμεις, τύπου Brexit, Ουγγαρίας και Πολωνίας, δημιουργεί αίσθηση επικείμενης αποσύνθεσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, καθιστώντας την ελληνική κοινωνία ιδανικό πεδίο για την άσκηση αποσταθεροποιητικών πιέσεων.
Η λογική του αδύναμου κρίκου που επέλεξε η ΕΕ για να αντιμετωπίσει την κρίση στην Ελλάδα, αποδεικνύεται μπούμερανγκ, όπως συμβαίνει στην Ουγγαρία, την Πολωνία, και εσχάτως και στην Ιταλία, αποδεικνύοντας ότι ούτε ο Νότος είναι ασφαλής απέναντι στο κοκτέιλ της ευρωπαϊκής επιβολής και της ρωσικής επιβουλής.
Το προσφυγικό και η μικροπολιτική εκμετάλλευσή του στην ελληνική πολιτική σκηνή, η αδυναμία και η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την αποτελεσματική αντιμετώπισή του από την Ευρώπη, δημιούργησαν μια νέα κρίση πάνω στην ήδη εξελισσόμενη οικονομική κρίση που βίωνε η Ελλάδα, όπως και η Ιταλία. Ο συνδυασμός των δύο κρίσεων και η ευρωπαϊκή ακαμψία ενίσχυσαν τις λαϊκιστικές δυνάμεις και τις φυγόκεντρες τάσεις.
Την ίδια στιγμή ανοίγουν με πίεση, σε τοπίο οξυμένου γεωπολιτικού ανταγωνισμού της Δύσης με τη Ρωσία, τα εθνικά θέματα, χωρίς όμως να έχει διασφαλιστεί επαρκώς η διαρραγείσα, από τις κρίσεις και την ευρωπαϊκή ακαμψία, κοινωνική συνοχή. Το Σκοπιανό έρχεται τη στιγμή που η κοινωνία αναζητά τόνωση και νίκες, ενώ τα ελληνοτουρκικά αποτελούν μια ακόμη αφορμή για επίδειξη δύναμης, η οποία ωστόσο επίσης βασίζεται στη δυνατότητα της ΕΕ να στηρίξει και να παίξει καταλυτικό ρόλο στα ελληνικά ζητήματα, κάτι που έχει κατ' επανάληψη αποδείξει ότι δεν μπορεί να πράξει.
Η Ευρώπη επιμένει διαρκώς για τη διείσδυση της ρωσικής προπαγάνδας και διαθέτει και ειδική μονάδα αντιμετώπισης. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, με αφορμή τα εθνικά θέματα, εκδηλώνεται ένα πρωτόγνωρο κρεσέντο παραπληροφόρησης μέσα από τα social media, ενώ αντιπολιτευόμενα media υιοθετούν με ευκολία θέσεις που έχει δημιουργήσει και εδραιώσει ο ρωσικός παράγοντας.
Η δυσαρέσκεια προς την ΕΕ, η προσπάθεια της αντιπολίτευσης να βρει κοινωνικές αναφορές και ερείσματα, η αναζήτηση ξένων υποστηρικτών από μικρότερα κόμματα και η άνοδος της ακροδεξιάς σε ολόκληρο το εύρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιουργούν έδαφος ευεπίφορο σε ρωσικές παρεμβάσεις, αυξάνοντας το πολιτικό και γεωπολιτικό ρίσκο και καθιστώντας την Ευρώπη αιχμάλωτη των fake news και της επιρροής των social media.
[post_ads_2]
Ο κίνδυνος των Fake News
Οι προσπάθειες της Ρωσίας να παρέμβει στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016 με τη διάδοση της παραπληροφόρησης μέσω των κοινωνικών μέσων δικτύωσης έχουν τεκμηριωθεί και συζητηθεί ευρέως. Ενώ η έρευνα για το κατά πόσον η ρωσική κυβέρνηση έχει συντονίσει τις προσπάθειές της με την εκστρατεία Τραμπ βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Η έκθεση Freedom House για το 2017 για την ελευθερία του διαδικτύου αποκαλύπτει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν η μόνη χώρα στην οποία έχουν διεξαχθεί επιχειρήσεις αλλοίωσης εκλογικού αποτελέσματος κατά το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με την εφημερίδα Freedom House, ο διαδικτυακός χειρισμός και η παραπληροφόρηση έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις εκλογές σε τουλάχιστον 18 χώρες μεταξύ 1 Ιουνίου 2016 και 31 Μαΐου 2017.
«Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αυξήσει δραματικά τις προσπάθειές τους για να χειραγωγήσουν πληροφορίες σχετικά με τα social media κατά το παρελθόν έτος», αναφέρει η έκθεση, καθώς η χρήση «ψεύτικων ειδήσεων», αυτοματοποιημένων bots και πληρωμένων σχολιαστών πολλαπλασιάστηκαν σε όλο τον κόσμο. Δεδομένου ότι τα κοινωνικά μέσα είναι τώρα η κύρια πηγή ειδήσεων για πολλούς ανθρώπους, έχει γίνει ολοένα και πιο ευεργετική η διάδοση ψευδών πληροφοριών μέσω Facebook, Twitter και άλλων δικτύων, όπου αυτές οι πληροφορίες (σε πολλές περιπτώσεις) μεταδίδονται άθελά από χρήστες που βλέπουν τις δικές τους απόψεις επικυρωμένες από τις φτιαγμένες ιστορίες.
Όπως δείχνει το γράφημα, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι κυβερνήσεις ή άλλοι πολιτικοί παράγοντες μπορούν να χειραγωγήσουν τις απόψεις και να διαδώσουν ψευδείς πληροφορίες στα κοινωνικά μέσα. Η αυξανόμενη επικράτηση τέτοιων τακτικών συνέβαλε στην έβδομη συνεχή μείωση της ελευθερίας του Διαδικτύου σύμφωνα με την εκτίμηση της Freedom House.
Οι Γερμανοί ανησυχούν λιγότερο για τα fake news, σύμφωνα με έρευνα του BBC, μόνο το 14% εκτιμά ότι το περιεχόμενο μπορεί να είναι πιθανώς ψεύτικο. Ένα άλλο 33% ανησυχεί κάπως. Έτσι, ενώ το 47% συνολικά ανησυχεί σε κάποιο βαθμό, αυτό είναι ένα χαμηλό ποσοστό σε σχέση με το πόσο ανησυχούν οι άνθρωποι σε άλλες χώρες. Στη Βραζιλία, το 92% βρίσκεται σε πραγματική σύγχυση για τις αληθείς και τις κατασκευασμένες ειδήσεις, όπως και στην Ελλάδα και τη Γαλλία το 87%.
Η μελέτη διαπιστώνει επίσης ότι περισσότεροι άνθρωποι το 2017 από ό,τι το 2010 λένε ότι το Διαδίκτυο δεν πρέπει ποτέ να ρυθμίζεται από τις κυβερνήσεις (58% το 2017 έναντι 51% το 2010). Ελαφρώς λιγότεροι άνθρωποι από ό,τι το 2010 πιστεύουν ότι το διαδίκτυο είναι ένα ασφαλές μέρος για να εκφράσουν τις απόψεις τους (46% έναντι 48%).
Στην έρευνα την οποία διεξήγαγε η GlobeScan συμμετείχαν 16.542 ενήλικες από 18 χώρες.
Τελευταία η Ελλάδα στην αξιοπιστία των ειδήσεων
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, τουλάχιστον επτά στους δέκα ερωτηθέντες και στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ αντιλαμβάνονται ότι τα fake news είναι πρόβλημα στη χώρα τους. Το ποσοστό ήταν υψηλότερο στην Κύπρο, με το 91% να λέει «ναι, είναι σίγουρα ένα πρόβλημα» ή «ναι, είναι ένα πρόβλημα σε κάποιο βαθμό». Η Ελλάδα ήταν δεύτερη, ακολουθούμενη από την Ιταλία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 84% των ανθρώπων είπε ότι τα ψεύτικα νέα είναι ένα πρόβλημα στη χώρα τους.
Με ανησυχίες για ψεύτικες ειδήσεις που φτάνουν στα ρεκόρ, ποιες χώρες έχουν στην πραγματικότητα την μεγαλύτερη πίστη στην ακρίβεια των ειδησεογραφικών τους μέσων; Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Pew Research Center σε 38 χώρες, ένα μέσο ποσοστό 62% των ανθρώπων λένε ότι τα ΜΜΕ τους κάνουν καλή δουλειά και αναφέρουν τις ειδήσεις με ακρίβεια, η Ελλάδα δεν είναι σε αυτές.
Το infographic δείχνει επιλεκτικά χώρες από την έρευνα Pew. Στην Ολλανδία τα media χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα αξιόπιστα από το 82% των ανθρώπων, το 80% των ερωτηθέντων στην Ινδία αισθάνονται επίσης ότι τα μέσα ενημέρωσης τους κάνουν καλή δουλειά με ακριβή αναφορά. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, που έχει βιώσει απότομες διαιρέσεις μετά την ψηφοφορία Brexit, το 63% των ανθρώπων πιστεύει ότι οι ειδήσεις είναι ακριβείς.
Τα fake news είναι μείζον θέμα στις ΗΠΑ, όπου μόνο το 56% των Αμερικανών αισθάνεται ότι τα media είναι αξιόπιστα.
Η Ελλάδα έχει το χειρότερο σκορ στη δημοσκόπηση, αφού μόνο το 22% των ερωτηθέντων λέει ότι η κάλυψη ειδήσεων είναι ακριβής.
Ο ρόλος των Social Media
Μέσα από τη συνεχιζόμενη συζήτηση σχετικά με το εάν ή όχι εταιρείες όπως το Facebook και το Twitter είναι υπεύθυνες για τη διάδοση παραπληροφόρησης ή «πλαστών ειδήσεων» στις πλατφόρμες τους, το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο στον κόσμο βρίσκεται στο επίκεντρο ενός ακόμη σκανδάλου σχετικά με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.
Η Cambridge Analytica εκμεταλλεύτηκε ένα κενό στο API του Facebook για να αποκτήσει τα προσωπικά δεδομένα 87 εκατομμυρίων χρηστών του Facebook και να δημιουργήσει στοχευμένες πολιτικές διαφημίσεις με στόχο την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, επτά στους δέκα ερωτηθέντες ανησυχούν ότι ψεύτικα νέα ή ψευδή στοιχεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως όπλο. Επίσης, 59% λένε ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αξιολογήσουν την αξιοπιστία των ειδήσεων.
Τα media χάνουν σταθερά την εμπιστοσύνη των χρηστών, ωστόσο, σύμφωνα με μια έκθεση της Goldman, η δημοσιογραφία (δηλαδή τα παραδοσιακά μέσα και τα μέσα ενημέρωσης μόνο σε απευθείας σύνδεση) ανακτά μέρος της εμπιστοσύνης σε σύγκριση με τις πλατφόρμες (Facebook, Twitter, Google, YouTube, Yahoo, κ.α.). Η εμπιστοσύνη στην παραδοσιακή δημοσιογραφία σημείωσε άνοδο 5 μονάδων σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, ενώ η εμπιστοσύνη στις πλατφόρμες μειώθηκε κατά δύο μονάδες.
Ωστόσο, ένα σημαντικό πρόβλημα είναι ότι τα όρια μεταξύ αυτών των μορφών μέσων είναι θολά. «Ορισμένοι θεωρούν ότι οι πλατφόρμες αποτελούν μέρος των μέσων μαζικής ενημέρωσης - συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης (48%) και των μηχανών αναζήτησης (25%) - παράλληλα με τη δημοσιογραφία (89%), η οποία περιλαμβάνει τους εκδότες και τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς.
Η εμπιστοσύνη στην κοινωνική και την έρευνα και η αξιοπιστία της επικοινωνίας από ομοτίμους συμβάλλουν στη γενικότερη πτώση της εμπιστοσύνης στα μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με τον Edelman.
Πηγή: crisismonitor.gr
[post_ads]
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω