Η Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης έχει τη δική της ιστορία...

Έχει η Νέα Χηλή δική της ιστορία; Καιρό τώρα αναζητώ πληροφορίες για την ιστορία της Νέας Χηλής Αλεξανδρούπολης, ταξιδεύοντας στο χώρο και τον χρόνο.

της Ουρανίας Πανταζίδου

Το ότι η περιοχή της Θράκης από τον Ίσμαρο Ροδόπης έως τον Έβρο ποταμό ήταν η Περαία της Σαμοθράκης ή τα "Σαμοθρηΐκια τείχεα", κατά τον Ηρόδοτο είναι γνωστό. Είναι οι αποικίες οι οποίες εξυπηρετούσαν τη μητρόπολη με το ιερό των Μεγάλων Θεών (Σαμοθράκη).

Ζώνη, Σάλη, Τέμπυρα, Χαράκωμα, πόλεις-φρούρια που ήκμασαν από την αρχαιότητα έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Καιρό τώρα, αναζητώντας πληροφορίες για τη Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης, ακούω κάποιες φωνές να μου λένε:

– Γιατί ασχολείσαι... Από το τίποτα, ψάχνεις να φτιάξεις μια ιστορία για το χωριό...

Ναι, να συμφωνήσω, η Νέα Χηλή υπήρξε ένας μικρός προσφυγικός οικισμός των νεοτέρων χρόνων. Εγώ όμως δεν αναζητώ μόνον την ιστορία του μικρού προσφυγικού οικισμού, με τα στενά του όρια, που δημιούργησαν πριν 94 περίπου χρόνια οι πρόσφυγες από τον Εύξεινο Πόντο. Για μένα σημασία έχει η αναζήτηση πληροφοριών και πέραν των στενών ορίων του τότε χωριού, ταξιδεύοντας στο χώρο και τον χρόνο.

Μου λένε παλιοί κάτοικοι, πως βόρεια του οικισμού έχουν εντοπίσει τάφους... Θρύλος, μύθος, ποιος ξέρει; Πάντα όμως ένας θρύλος κάτι κρύβει... Ίσως οι τάφοι αυτοί (ή ερείπια) να ήταν των βλάχων ή τσιφλικάδων που πέρασαν από την περιοχή μας. Ή να είναι ερείπια κάποιων παλαιών, ακατοίκητων σήμερα οικισμών. Ας πούμε ο οικισμός της Αμφιθέας, που βρίσκεται μόλις λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Νέας Χηλής και η οποία έγινε γνωστή σε μένα από τη φωτιά που έπιασε εκεί τον Ιούνιο.

Εδώ θέλω να κάνω μια μικρή παρένθεση. Στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας η Αμφιθέα υπήρξε οικισμός με το όνομα Ντελί-κιοϊ (ή Ντελέσκιοϊ). Μετά την απελευθέρωση το 1920 πήρε το σημερινό της όνομα.

Ντελής είναι ο τρελός, ο παράτολμος... Όμως Ντελί (Deli) οι Οθωμανοί ονόμαζαν το σώμα ιππέων που είχε αναπτυχθεί στα Βαλκάνια περί τα τέλη του 15ου αιώνα. Το σώμα εκείνο έφερε πανοπλία, λόγχη, ρόπαλο και στολή φτιαγμένη από δέρματα άγριων ζώων.

Το 1924 με το ΦΕΚ 194Α'/1924 ο οικισμός της Αμφιθέας προσαρτήθηκε στη νέα κοινότητα της Ιάνας (το όνομα της Ιάνας πριν το 1920 ήταν Γενίκιοϊ) . Ο οικισμός της Αμφιθέας επέζησε μόλις λίγα χρόνια, αφού με το ΦΕΚ 16/5/1928 καταργήθηκε οριστικά.

Ας πάμε όμως ακόμη πιο πίσω...

Αρτώ θυγάτηρ... ΧΑΙΡΕ ΚΑΙ ΣΥ ΠΑΡΟΔΙΤΑ

Η παραπάνω μαρμάρινη στήλη βρέθηκε το 1924 στην περιοχή της Νέας Χηλής, στο βάθος του Τσιναρλί Ντερέ (αγρός Μαυρόπουλου, περιοχή του παλαιού τσιφλικιού του Σιμσάρη). Μεταφέρθηκε στο Μουσείο Κομοτηνής το 1965.

Η πληροφορία για την μαρμάρινη στήλη μας δίνει ακόμη μια σημαντική πληροφορία. Ο αγαπημένος τόπος των Πρωτομαγιάτικων εξορμήσεών μας (Σιμσάρη) έφερε το όνομα ενός τσιφλικά.

Στο πόνημά του "Η Αλεξανδρούπολη στην αρχαιότητα" ο Θανάσης Κούγκουλος γράφει:

«Ο συμπολίτης μας Άγγελος Ποιμενίδης τοποθετεί την αρχαία Σάλη στην περιοχή της Νέας Χηλής. Την προτίμησή του αυτή τεκμηριώνει με μια σειρά ευρημάτων:

1. Επιτύμβια στήλη προχριστιανικής εποχής με κείμενο "ΑΡΤΩ ΘΥΓΑΤΗΡ... ΧΑΙΡΕ ΚΑΙ ΣΥ ΠΑΡΟΔΙΤΑ".
2. Τρεις τάφους συλημένους με ημικατεστραμμένα κτερίσματα προρωμαϊκών χρόνων.
3. Απότμημα μαρμάρινου κίονα.
4. Θεμέλια κτισμάτων ιδιωτικής χρήσης...»!

Σύμφωνα με τον Άγγελο Ποιμενίδη θα πρέπει οπωσδήποτε να ερευνηθεί ο τόπος, οπότε θα φανερωθεί και ο πατέρας της δύστυχης Αρτούς και ο παππούς και τα παλικάρια και οι άρχοντες και τα ψηφίσματά τους και οι ναοί και τ΄ αφιερώματα, όσο φτωχά και να ναι...

Και ας πάμε στα νεότερα χρόνια. Η περιοχή από το Δέλτα του Έβρου έως τη Μάκρη ήταν διάσημος κυνηγότοπος και κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Εδώ κυνηγούσαν οι αυτοκράτορες. (Αχιλλέας Σαμοθράκης).

Τόπο θηραμάτων επίσης ονομάζει την περιοχή ο Άγγελος Ποιμενίδης, ενώ ο περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή την χαρακτηρίζει ως σουλτανικό πάρκο.

➤ Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας: Νέα Χηλή, ο πάλαι ποτέ κυνηγότοπος

Σήμερα βόρεια της Νέας Χηλής, κοντά στο "Σιμσάρη" των παιδικών μας χρόνων περνά η Εγνατία οδός. Τα περισσότερα σωζόμενα τμήματα της αρχαίας Εγνατίας εντοπίστηκαν στο Νομό Έβρου (odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=21706).

Και μια και αναφέραμε το Τσιναρλί και το Σιμσάρη ας κάνουμε ένα άλμα στη μεταπολεμική Νέα Χηλή.

• Τσιναρλί ή Τσιναρλίντερε (περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο Ramada Plaza Thraki).

Μεγάλη Εβδομάδα, θυμάμαι, μου έλεγε η μάνα να πάω να φέρω αχιβάδες. Έτρεχα αμέσως, γέμιζα ένα κουβαδάκι και επέστρεφα γρήγορα για να μη χάσω το παιχνίδι. Δυο χιλιόμετρα δρόμος, πήγαινε - έλα.

• Σιμσάρη, με τις κουμαριές, τα βατόμουρα, τις άγριες γκορτσιές (= μικρά αχλαδάκια τα οποία ωρίμαζαν μέσα στο πίτουρο) και τα λογής - λογής δέντρα με φρούτα κάθε εποχής.

• Αγελαδαριά, ο τόπος όπου οι κάτοικοι πήγαιναν τα ζώα τους για να τα παραλάβει ο βοσκός, ο οποίος τα οδηγούσε για βοσκή πέρα από το λατομείο. Το σούρουπο τα επέστρεφε πάλι στο ίδιο σημείο για να τα παραλάβουν οι ιδιοκτήτες τους. Η τότε αγελαδαριά βρίσκεται εκεί όπου σήμερα υπάρχει ένα ξενοδοχείο, ανηφορίζοντας το δρόμο του πεδίου βολής (οδός Σμύρνης).

1956, Βοσκοτόπια πάνω από τη Νέα Χηλή

«Μια μέρα μαζί με μια παρέα φιλενάδων πήγαμε φαγητό στον Τάκη Περιστερόπουλο, που έβοσκε τα πρόβατα στο πεδίο βολής», μας μεταφέρει τις θύμισές της η Σοφία Σουρμαΐδου. «Εκεί ο Τάκης είχε ανάψει μια φωτιά. Αρχίσαμε τότε να χορεύουμε γύρω από τη φωτιά, μέχρι που νύχτωσε. Δεν καταλάβαμε πως είχε περάσει η ώρα. Όμως τώρα, μέσα στη νύχτα φοβόμασταν να γυρίσουμε στο χωριό».

– Μη φοβάστε, μας είπε ο Τάκης, θα σας πάω εγώ.

«Πιαστήκαμε όλες μαζί από τη γκλίτσα του Τάκη και αρχίσαμε να κατηφορίζουμε το δρόμο. Εν τω μεταξύ οι γονείς μας είχαν ανησυχήσει και μας έψαχναν στο χωριό. Όταν μας είδαν χάρηκαν και μας έσφιξαν στην αγκαλιά τους. Αφού βεβαιώθηκαν ότι ήμασταν καλά μας έδωσαν και ένα χέρι ξύλο. Το ξύλο δεν έλειπε από τη ζωή μας».

Και γιατί να μην πάμε και ως τη «Βίγλα», όπως ονομάζει ο Γ. Χατζηανδρέου στο περιοδικό "ΦΑΡΟΣ" την κορυφή των Κόκκινων Βράχων, με την ανεμπόδιστη θέα που εκμεταλλεύθηκε ο ΟΤΕ και έστησε εκεί επάνω τη σύγχρονη ηλεκτρονική «Φρυκτωρία» του (Ραντάρ) με την κατευθυνόμενη δέσμη συγκεντρωμένης ακτινοβολίας των υψησύχνων του προς την αντίστοιχη της Θάσου, εξασφαλίζοντας έτσι ασύρματη τηλεφωνική σύνδεση της περιοχής μας με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Από τη θέση αυτή, κάποια ξημερώματα ή ηλιοβασιλέματα μπορεί να σαρώσει κάποιος ως απέναντι στη Σαμοθράκη, όπου οι μεγάλοι θεοί με τα Καβείρια Μυστήρια, όπου ο Φίλιππος Β΄ συναντά τη Μυρτάλη - Ολυμπιάδα (359 π.Χ.), όπου ο Σκόπας φιλοτεχνεί την ασύγκριτη Νίκη (4ος αι. π.Χ.), όπου ο Αρίσταρχος (216-144 π.Χ.) τελειοποιεί τη γραπτή έκφραση της γλώσσας μας με τόνους και πνεύματα, όπου...

Τώρα θα μου πείτε ότι δεν έχει ιστορία η Νέα Χηλή; Και παλιά και νέα;

Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος Π.Ν. (ε.α)

➤ Διαβάστε επίσης: Η καταγραφή της ιστορίας της Νέας Χηλής συνεχίζεται...
[post_ads]