Ο Διδυμοτειχίτης Γιάννης Γιαννόπουλος υπήρξε ένας παρασημοφορημένος στρατιωτικός καθώς και καθηγητής της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς, αφήνοντας το στίγμα του ως ένας πρωτοπόρος, ρηξικέλευθος αλλά και πολυγραφότατος επιστήμων.
Κείμενο του Ιωάννη Α. Σαρσάκη (Καστροπολίτη)
Το Διδυμότειχο στην ιστορική του διαχρονία, έχει να παρουσιάσει πολλά γεγονότα αλλά και πρόσωπα. Όταν βέβαια αναφέρουμε ιστορική διαχρονία, δεν θα πρέπει ο νους μας να ανατρέξει αναγκαστικά σε πολύ παλιές εποχές, καθώς στο Διδυμότειχο γεννήθηκαν και έδρασαν εντός αλλά και εκτός των τειχών, πρόσωπα που έζησαν και κατά την λεγόμενη νεότερη εποχή. Ένα από αυτά είναι και ο Γιάννης Γ. Γιαννόπουλος, ο οποίος υπήρξε ένας παρασημοφορημένος στρατιωτικός καθώς και καθηγητής της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς, αφήνοντας το στίγμα του ως ένας πρωτοπόρος, ρηξικέλευθος αλλά και πολυγραφότατος επιστήμων.
Γεννήθηκε στο Διδυμότειχο στις 15 Οκτωβρίου 1898, πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Γιαννόπουλος, αρχοντικής καταγωγής από την Κωνσταντινούπολη και η μητέρα του επίσης αρχοντοπούλα, καταγόταν από το Διδυμότειχο και ανήκε στην οικογένεια Αναγνωστοπούλου. Ο Γιάννης είχε και μία αδελφή, την Άννα, η οποία υπήρξε μια μεγάλη παιδαγωγός με σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επίσης η Άννα είχε παρουσιάσει και μια αξιόλογη εθνική δράση, ως διευθύνουσα στα παρθεναγωγεία της υπόδουλης τότε Θράκης. Τα επόμενα χρόνια κατέβηκε στην Αθήνα, όπου της ανατέθηκε η διεύθυνση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσάκεια - Τοσίτσεια Σχολεία) [1].
Ο μικρός Γιάννης έμαθε τα πρώτα γράμματα στο Διδυμότειχο, που την εποχή εκείνη βέβαια ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία, και ακολούθως μετέβη με την οικογένειά του στην Κωνσταντινούπολη, όπου περάτωσε τις γυμνασιακές σπουδές του το 1916. Τρία χρόνια αργότερα, το 1919, εισήλθε κατόπιν εξετάσεων στην Σχολή Ευελπίδων, απ΄ όπου απεφοίτησε αριστούχος το 1922 με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Λόγω της εμπόλεμης κατάστασης την εποχή εκείνη, όλη η τάξη του 22 κατετάγη στο Πεζικό, ανεξαρτήτως της προσωπικής επίδοσης και της επιλογής του κάθε Εύελπι. Ως Ανθλγός Πεζικού, απεστάλη στην Μικρά Ασία όπου ανέλαβε τα καθήκοντα του διμοιρίτη και του δκτη Λόχου σε Μονάδα του 30ου Συντάγματος Πεζικού της Χ Μεραρχία του Γ΄ Σώματος Στρατού (από το 1996 το 30ο ΣΠ ανασυγκροτήθηκε σε 30η Μ/Κ Ταξιαρχία Πεζικού, υπαγόμενη στην XVI Μ/Κ ΜΠ Διδυμοτείχου και εδρεύει στο χωριό Λαγός Διδυμοτείχου). Για τις υπηρεσίες που προσέφερε στο μικρασιατικό μέτωπο τιμήθηκε με το Μετάλλιο των Εξαιρέτων Πράξεων.
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή επέστρεψε στην Ελλάδα, και σύμφωνα με τους Γεώργιο Τολίδη και Παντελή Αθανασιάδη, τοποθετήθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του το Διδυμότειχο. Την εποχή εκείνη υπήρχαν μεγάλα διασυνοριακά προβλήματα, ιδιαίτερα με άτακτες οπλισμένες ομάδες ληστών από την Βουλγαρία. Στα καθήκοντα του Γιαννόπουλου ήταν η συλλογή πληροφοριών που αφορούσαν τις κινήσεις των Βουλγάρων. Στο πλαίσιο αυτό (όπως μας πληροφορεί ο κος Παντελής Αθανασιάδης), ήρθε σε επαφή με έναν επικίνδυνο Βούλγαρο λήσταρχο τον Στάικοφ (από πατέρα Βούλγαρο και μάνα Ελληνίδα). Ο Στάικοφ είχε επαφές και με άλλους Έλληνες αξιωματικούς, οι οποίοι όπως και ο Γιαννόπουλος αποσπούσαν πολύτιμες πληροφορίες.
Από το κείμενο του κου Παντελή Αθανασιάδη «Ας "ζήσουμε" στο Διδυμότειχο του 1925», αντλούμε και τις παρακάτω πληροφορίες που αφορούν την ζωή του Γιάννη Γιαννόπουλου κατά την παραμονή του στο Διδυμότειχο. Ο Γιαννόπουλος, είχε μια έντονη παρουσία στην πολιτιστική και θρησκευτική κίνηση της πόλης. Κατά τις μεγάλες εορτές όπως Θεοφάνια, 25η Μαρτίου κλπ, αναλάμβανε τα καθήκοντα του επικεφαλής αξιωματικού, για το τιμητικό άγημα μπροστά στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου. Στον χορό που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ισραηλίτιδων Κυριών, συγκαταλέχθηκε μεταξύ των διακριθέντων χορευτών. Επίσης συμμετείχε στην χοροεσπερίδα του νεοϊδρυθέντος Συλλόγου της πόλης «Πρόοδος», όπου στον υπόψη Σύλλογο είχε προσκληθεί και πραγματοποίησε μια επιμορφωτική διάλεξη με θέμα την δημοτική γλώσσα. Λάτρης των γραμμάτων έδωσε και το παρόν στις σχολικές γιορτές που αφορούσαν την λήξη των μαθημάτων του σχολικού έτους.
Το 1925 προήχθη στο βαθμό του Υπολοχαγού και μετατάχθηκε στο όπλο της αρχικής του επιλογής που ήταν το Μηχανικό, με βασική ειδικότητα τις τηλεπικοινωνίες (την εποχή εκείνη δεν υπήρχε το όπλο των Διαβιβάσεων, οι ειδικότητες των τηλεπικοινωνιών ανήκαν στο Μηχανικό). Υπηρέτησε αρχικά ως Διμοιρίτης στο Σύνταγμα τηλεφωνητών και στη συνέχεια ανέλαβε τα καθήκοντα της διοίκησης του Λόχου Ασυρματιστών, παράλληλα φοίτησε με μεγάλη επιτυχία και στο κέντρο Ασυρμάτου του Στρατού.
Η εξειδίκευση και η άριστη κατάρτισή του στους τομείς των επικοινωνιών τον κατέστησαν επί σειρά ετών, καθηγητή στις παρακάτω Στρατιωτικές Σχολές: Κέντρο Συνδέσμου και Διαβιβάσεων, Σχολή Εφαρμογής Μηχανικού, Σχολή Εφέδρων Αξκων Μηχανικού, Κέντρο Αντιαεροπορικής Βολής και Κέντρο Αρμάτων Μάχης.
Κατά το έτος 1930 απεστάλη στην Στοκχόλμη ως μέλος διμελούς επιτροπής για την παραλαβή ασυρμάτων. Μετά την παρέλευση δύο ετών το 1932 επέστρεψε στην Ελλάδα αφού είχε περατωθεί η διαδικασία παραλαβής. Επιστρέφοντας στην πατρίδα συνέχισε την υπηρεσία του ως Υπολοχαγός στην ειδικότητα του Ραδιοηλεκτρολόγου Αξιωματικού, όπου το 1934 προήχθη σε Λοχαγό.
Το 1935 τάχθηκε με το μέρος των Βενιζελικών αξιωματικών στο αποτυχημένο κίνημα εναντίον της τότε κυβέρνησης του Παναγή Τσαλδάρη, με αποτέλεσμα να αποταχθεί από τις τάξεις του στρατού.
Οι επιστημονικές του γνώσεις επάνω στα θέματα της ραδιοηλεκτρολογίας τον βοήθησαν ώστε το 1936 να προσληφθεί ως μηχανικός ασυρμάτων στην αντιπροσωπεία της Γερμανικής εταιρείας Telefunken του Αλέξανδρου Ζαχαρίου στην Αθήνα, στην οποία τα επόμενα χρόνια υπήρξε διάδοχη κατάσταση και μετονομάστηκε σε Siemens ελληνική.
Το 1937, αν και απότακτος του Βενιζελικού κινήματος του 1935, προσκλήθηκε από την Βασιλική Ελληνική Αεροπορία και την εταιρεία Telefunken στο Βερολίνο, για να βοηθήσει στην παραλαβή υλικού ασυρμάτων. Στη Γερμανία διέμεινε για 14 μήνες, και όταν περατώθηκε η παραλαβή των υλικών, επέστρεψε στην Αθήνα και στην εταιρεία Siemens ελληνική.
Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 ο Γιάννης Γιαννόπουλος επανέρχεται στις τάξεις του στρατού ως «έφεδρος εκ μονίμων» Λοχαγός του Μηχανικού, αναλαμβάνοντας την διοίκηση Διαβιβάσεων της XV Μεραρχίας. Για την πολεμική του δράση τιμήθηκε και πάλι, αυτή τη φορά με το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας».
Μετά το τέλος του Ελληνοϊταλικού πολέμου και την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, ο Γιαννόπουλος επανήλθε για εργασία στην εταιρεία Siemens ελληνική. Απ’ την υπόψη εταιρεία παραιτήθηκε τον Οκτώβριο του 1941, καθόσον του προτάθηκε και ανέλαβε τα καθήκοντα του αρχιμηχανικού της τότε ιδρυθείσης Ανωνύμου Ελληνικής Ραδιοφωνικής Εταιρείας (ΑΕΡΕ). Στη θέση αυτή έμεινε μέχρι τις αρχές του 1945, διότι για ακόμη μία φορά προσκλήθηκε στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού με το βαθμό του Ταγματάρχη των Διαβιβάσεων. Με το που έληξε η πολεμική περίοδος κατά τα τέλη του 1945 αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη. Κατά το μικρό αυτό διάστημα της στρατιωτικής του υπηρεσίας διετέλεσε διοικητής της Σχολή Διαβιβάσεων.
Επόμενη κίνηση του μετά και τη νέα του αποστρατεία ήταν να ιδρύσει σε συνεργασία με την εταιρεία «Ράδιο Καραγιάννη» το Κέντρο Ηλεκτρονικών Σπουδών, το οποίο κατήρτιζε ραδιοτεχνίτες.
Εν μέσω του εμφυλίου πολέμου το 1948 επιστρατεύθηκε εκ νέου και υπηρέτησε μέχρι το 1950 στην Σχολή Αξιωματικών Διαβιβάσεων (ΣΑΔ) του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Διαβιβάσεων (ΚΕΔ), όπου παρέδωσε μαθήματα ραδιοηλεκτρολογίας.
Μετά την αποστρατεία του προσλήφθηκε αμέσως στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ως τεχνικός διευθυντής. Στη θέση αυτή ο Γιάννης Γιαννόπουλος διέμεινε μέχρι το 1958, καθώς στις 3 Ιουνίου του ιδίου έτους υπέβαλε το βιογραφικό του σημείωμα στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (νυν Πανεπιστήμιο Πειραιώς), όπου προσλήφθηκε ως Ειδικός Καθηγητής Ραδιοηλεκτρολογίας. Η σχολή αυτή υπήρξε και ο τελευταίος επαγγελματικός σταθμός για τον αείμνηστο Διδυμοτειχίτη Γιάννη Γιαννόπουλο, ο οποίος λόγω της μεγάλης του αγάπης για την επιστήμη του, επέλεξε την θέση αυτή ώστε να μπορέσει να διδάξει και να καταρτίσει νέους επιστήμονες στον κλάδο της ραδιοηλεκτρολογίας και των τηλεπικοινωνιών.
Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι ο Γιάννης Γιαννόπουλος υπήρξε ένας πολυγραφότατος επιστήμονας και θεωρητικός καθώς άφησε ένα πλούσιο συγγραφικό έργο (μέρος του οποίου παραθέτουμε παρακάτω), μέσω του οποίου καταφαίνεται η επιστημοσύνη του, η πρωτοποριακή σκέψη του και το ευρύτατο πνεύμα του.
Έργα του Γιάννη Γιαννόπουλου (βιβλία - άρθρα) :
Όπως γράφει ο ίδιος στο κείμενο «Η δημοτική γλώσσα στην επιστήμη», το σύνολο του έργου του αποτελείται από 4.094 σελίδες επιστημονικού λόγου, γραμμένο στη δημοτική. Ο Γιαννόπουλος ήταν υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας (όπως είδαμε παραπάνω ήδη από το 1925 έκανε ομιλίες επι του θέματος), καθώς πίστευε ότι ειδικά για τις θετικές επιστήμες, στα συγγράμματα των οποίων υπάρχουν και πολλές ξενικές ορολογίες, θα έπρεπε να γράφονται και να διδάσκονται στη δημοτική, έτσι ώστε το μάθημα να είναι πιο κατανοητό στους διδασκόμενους και να πάψουν να παπαγαλίζουν.
Γεγονός είναι πάντως, κρίνοντας από τους τίτλους των συγγραμμάτων του, ότι υπήρξε ένας πρωτοποριακός επιστήμονας για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής του, καθώς με τις γνώσεις του αλλά και την διδασκαλία του συνέβαλε τα μέγιστα στο να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν στην πατρίδα μας οι ασύρματες τηλεπικοινωνίες (με τεράστια προσφορά στο στρατό), το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. Επίσης σε "ανύποπτους" θα λέγαμε καιρούς (αρχές δεκαετίας του 70) έγραψε για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τονίζοντας την μελλοντική ευρεία τους χρήση, γεγονός που ζούμε σήμερα. Επίσης από τα κείμενα "Η δημοτική στον επιστημονικό λόγο" και "Αλβέρτος Αϊνστάιν - Ο γίγαντας της επιστήμης", μπορούμε να διακρίνουμε την πλούσια και ευρεία σε πολλούς τομείς μόρφωσή του, καθώς βεβαίως και την ωραία και προσεγμένη δημοτική γλώσσα που χρησιμοποιεί, κατορθώνοντας να κάνει τα κείμενα του κατανοητά και εύληπτα στους αναγνώστες.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του λόγω και κάποιων προβλημάτων υγείας στα πόδια του, παρέμεινε στο σπίτι του (στην Αθήνα, στο Νέο Ψυχικό), όπου και πέθανε στις 20 Απριλίου 1984. Ο επίσης Διδυμοτειχίτης, επιθεωρητής μέσης εκπαίδευσης και ιστορικός ερευνητής Γιώργος Τολίδης, δίκην μνημοσύνου, έγραψε για τον καλό του φίλο Γιάννη Γιαννόπουλο, το ακόλουθο άρθρο το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του Συλλόγου Εβριτών Αθήνας "Παλμός του Έβρου" (Αρ. φύλλου 63 - Φλεβάρης 1985):
«Τον πρωτογνώρισα στο Διδυμότειχο ως Ανθυπολοχαγό τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς μου από την Ανατολική Θράκη. Τον ξαναείδα ύστερα από λίγα χρόνια στην Αλεξανδρούπολη. Έπειτα εκάναμε χρόνια ν’ ανταμώσουμε. Ο Γιάννης αργότερα παραιτηθείς του στρατεύματος εργάσθηκε πολλά χρόνια ως ειδικός καθηγητής στην Ανωτ. Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς. Στην Αθήνα συναντηθήκαμε ως συνταξιούχοι πλέον και οι δύο ασχολούμενοι με συγγραφή θεμάτων αρμοδιότητος του ο καθένας. Εν τω μεταξύ ο Γιάννης πιασμένος από τα πόδια του έπαψε να κυκλοφορεί στην Αθήνα. Τα λέγαμε όμως από τηλεφώνου. Συχνά με καλούσε σπίτι του. Κάποια μέρα, Μάιος του 1980, νομίζω πως ήταν, μαζί με τη γυναίκα μου και τη κοινή φίλη κ. Ελένη Παπαδοπούλου, επίσης Διδυμοτειχίτισσα πήγαμε στο Γιάννη, στο Νέο Ψυχικό, στο ωραίο ανθοστόλιστο σπίτι της οδού 28ης Οκτωβρίου. Θυμηθήκαμε πολλά από τη ζωή του Διδυμοτείχου. Και όταν οι τρεις κυρίες αφοσιώθηκαν σε ξεχωριστή παρέα ο Γιάννης με ξενάγησε στο ωραίο σπίτι τους και προπαντός στην πλούσια βιβλιοθήκη του. Ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα από την τεράστια βιβλιοθήκη και τον πλούτο των επιστημονικών συγγραμμάτων. Εκείνο που διέκρινε το Γιάννη Γιαννόπουλο από τους άλλους επιστήμονες ήταν η ωραία δημοτική γλώσσα, την οποία χρησιμοποιούσε στην εκλαΐκευση των επιστημονικών του γνώσεων. Και όταν ξανακαθίσαμε στο γραφείο του με χαρά και ικανοποίηση μου έδειξε φωτογραφίες από την εκδήλωση που έκαμε προς τιμήν του την 31-5-78 ο Μορφωτικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Νέου Ψυχικού, όπου για τη ζωή και το έργο του μίλησε ο διαπρεπείς φιλόλογος, ιστορικός, λογοτέχνης και κριτικός Γιώργος Βαλέτας. Αυτή υπήρξε η τελευταία προσωπική συνάντηση μου με τον αξέχαστο συμπατριώτη και φίλο Γιάννη. Ύστερα περιοριστήκαμε πάλι στο τηλέφωνο ώσπου ξαφνικά μια μέρα, την Μεγάλη Παρασκευή (20-4-84) μας έφυγε για τον άλλο κόσμο. Αγαπητέ και αλησμόνητε Γιάννη, συγχώρεσέ μας, αν λόγοι ανώτεροι δεν επέτρεψαν να βρεθούμε κοντά σου στην τελευταία στιγμή και να σε αποχαιρετήσουμε, όπως είχαμε υποχρέωση, ιδιαιτέρως εγώ φίλος και συμπατριώτης σου, αλλά και ως Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Θρακικών Μελετών της οποίας υπήρξες άλλοτε επίλεκτο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Όμως να είσαι βέβαιος ότι σε συνοδεύουν ολόθερμες δεήσεις και ευχές των πολυπληθών φίλων και συμπατριωτών σου∙ να είναι ελαφρό το χώμα της Αττικής γης που σε σκέπασε και αιωνία η μνήμη σου».
Κλείνοντας το παρόν κείμενο, ως επίλογο θα παραθέσουμε ένα αφιερωματικό ποίημα που έγραψε για τον Γιάννη Γιαννόπουλο (μετά τον θάνατο του), ο Διδυμοτειχίτης λογοτέχνης Βασίλης Σιναπίδης (περί του Β. Σιναπίδη βλέπε kastropolites.com), ο οποίος ήταν συγγενής του Γιαννόπουλου και από μικρό παιδί έτρεφε αισθήματα αγάπης και θαυμασμού για τον θείο του Γιάννη. Στο ποίημα αυτό ο υπερήφανος για τον θείο του Β. Σιναπίδης, συμπυκνώνει το βίο και τα έργα του Γιαννόπουλου, τονίζοντας τον ρηξικέλευθο χαρακτήρα του, την επιστημοσύνη του, αλλά βεβαίως και την Θρακιώτικη - Καστρινή του καταγωγή. Το υπόψη ποίημα δημοσιεύθηκε αρχικά στο περιοδικό «Αιολικά Γράμματα» τεύχος 83-84 και κατόπιν στην ποιητική συλλογή του Βασίλη Σιναπίδη ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1943-1986, Εκδόσεις Πηγής, Αθήνα 1987.
ΣΤΟ ΘΕΙΟ ΜΟΥ ΓΙΑΝΝΗ (ΩΔΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ)
Μοιρολόγια δεν πρέπουν τον τάφο σου,
μήτε θρηνητικές μελωδίες.
Εσένανε ηρωική σου ταιριάζει ελεγεία:
ενός Σιμωνίδη αθάνατο δίστιχο,
χρυσός του Πινδάρου ένας ύμνος !..
Καβαλάρη σε βλέπω σε φαρί πάνω κάτασπρο,
να ροβολάς στους θρακιώτικους κάμπους
απ’ της Ροδόπης τα δάση τα ολόσγουρα∙
μ’ ορθό το κοντάρι της γνώσης τ’ ολόχρυσο,
με το σπαθί της ρωμαίικιας λαλιάς τ’ ασημένιο,
να χαλάσεις το δράκο, που κράταγε
τη βρυσομάνα του λόγου φραγμένη.
Σαν τον Αη Γιώργη, λεβέντη του Κάστρου μας,
με το φλάμπουρο της Ρωμιοσύνης να κυματίζει ανάερα,
μπροστάρης χύθηκες στη Μικρασία και στην Πίνδο,
με τη λυτρωτική φλόγα στ’ αντρίκιο βλέμμα σου!..
Απ’ τις όχθες του Έβρου ξεκίνησες, σαν άγριος Θρακιάς,
να γκρεμίσεις ταμπού και βρυκόλακες∙
κι απ’ το Βόσπορο έφερες δροσερά μαϊστράλια.
Τα κάστρα του σκοταδιού και της αμάθειας κουρσεύοντας,
πελώριες άναψες στ’ αθάνατα βουνά φρυκτωρίες,
με το ραδιόφωνο, με τον ασύρματο, με την τηλεόραση
τη μεγάλη να διαλαλήσεις νίκη σου.
Και τώρα της φαμελιάς μας δυναμάρι αξετίμητο,
μας άφησες ορφανούς απ’ το γλυκό σου χαμόγελο,
κι απ’ της ανθρωπιάς σου τη ζεστή παρουσία!..
Στα παιδιά μας, ωστόσο, που ορέγονται και διψούν για τη μάθηση,
της βρυσομάνας σου χάρισες τ’ αθάνατα νάματα,
και της επιστήμης τ’ αξετίμητα δώρα.
Με το δάφνινο τώρα στεφάνι στα Ηλύσια,
σαν το Διαγόρα με τους άλλους αθανάτους,
τον Πυρρίχιο χορό πας να σύρεις!..
Αθήνα 6-10-1984
Υποσημείωση:
[1] Η Άννα Γιαννοπούλου, γεννήθηκε στον Βαθυρρύακο του Βοσπόρου, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών καθώς και στην Παιδαγωγική σχολή του πανεπιστημίου του Παρισίου. Ξεκινώντας την διδασκαλική της σταδιοδρομία, ανέλαβε από νεαρή ηλικία την διεύθυνση παρθεναγωγείων στην υπόδουλη τότε Θράκη. Λόγω της εθνικής της δράσης, απειλήθηκε από τους Βουλγάρους, με αποτέλεσμα να ανακληθεί εσπευσμένως να επιστρέψει στο Ζάππειο Εθνικό Παρθεναγωγείο της Κωνσταντινουπόλεως, όπου είχε μαθητεύσει κατά το παρελθόν. Τα επόμενα χρόνια διορίσθηκε διευθύνουσα στο Αρσάκειο της Λάρισας (1923-1924) και κατόπιν μετατέθηκε στο Αρσάκειο των Αθηνών, όπου το 1934 της ανατέθηκε η διεύθυνση της Σχολής και το 1935 η προεδρία του Συνδέσμου των αποφοίτων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσάκεια - Τοσίτσεια Σχολεία). Το 1925 έλαβε μέρος στο πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι, των Ελλήνων παιδαγωγών στην Ελβετία. Εκτός από την Ελβετία η Άννα Γιαννοπούλου επισκέφθηκε και σχολές στην Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Γερμανία και την Σουηδία, όπου μελέτησε τα παιδαγωγικά συστήματα τους. Για την εν γένει δράση της ως παιδαγωγού και διευθύνουσας, έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις και εντός αλλά και εκτός Ελλάδος.
Πηγές κειμένου:
Το Διδυμότειχο στην ιστορική του διαχρονία, έχει να παρουσιάσει πολλά γεγονότα αλλά και πρόσωπα. Όταν βέβαια αναφέρουμε ιστορική διαχρονία, δεν θα πρέπει ο νους μας να ανατρέξει αναγκαστικά σε πολύ παλιές εποχές, καθώς στο Διδυμότειχο γεννήθηκαν και έδρασαν εντός αλλά και εκτός των τειχών, πρόσωπα που έζησαν και κατά την λεγόμενη νεότερη εποχή. Ένα από αυτά είναι και ο Γιάννης Γ. Γιαννόπουλος, ο οποίος υπήρξε ένας παρασημοφορημένος στρατιωτικός καθώς και καθηγητής της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς, αφήνοντας το στίγμα του ως ένας πρωτοπόρος, ρηξικέλευθος αλλά και πολυγραφότατος επιστήμων.
Η αδελφή του Γ. Γιαννόπουλου και μεγάλη παιδαγωγός Άννα Γιαννοπούλου |
Ο μικρός Γιάννης έμαθε τα πρώτα γράμματα στο Διδυμότειχο, που την εποχή εκείνη βέβαια ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία, και ακολούθως μετέβη με την οικογένειά του στην Κωνσταντινούπολη, όπου περάτωσε τις γυμνασιακές σπουδές του το 1916. Τρία χρόνια αργότερα, το 1919, εισήλθε κατόπιν εξετάσεων στην Σχολή Ευελπίδων, απ΄ όπου απεφοίτησε αριστούχος το 1922 με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Λόγω της εμπόλεμης κατάστασης την εποχή εκείνη, όλη η τάξη του 22 κατετάγη στο Πεζικό, ανεξαρτήτως της προσωπικής επίδοσης και της επιλογής του κάθε Εύελπι. Ως Ανθλγός Πεζικού, απεστάλη στην Μικρά Ασία όπου ανέλαβε τα καθήκοντα του διμοιρίτη και του δκτη Λόχου σε Μονάδα του 30ου Συντάγματος Πεζικού της Χ Μεραρχία του Γ΄ Σώματος Στρατού (από το 1996 το 30ο ΣΠ ανασυγκροτήθηκε σε 30η Μ/Κ Ταξιαρχία Πεζικού, υπαγόμενη στην XVI Μ/Κ ΜΠ Διδυμοτείχου και εδρεύει στο χωριό Λαγός Διδυμοτείχου). Για τις υπηρεσίες που προσέφερε στο μικρασιατικό μέτωπο τιμήθηκε με το Μετάλλιο των Εξαιρέτων Πράξεων.
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή επέστρεψε στην Ελλάδα, και σύμφωνα με τους Γεώργιο Τολίδη και Παντελή Αθανασιάδη, τοποθετήθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του το Διδυμότειχο. Την εποχή εκείνη υπήρχαν μεγάλα διασυνοριακά προβλήματα, ιδιαίτερα με άτακτες οπλισμένες ομάδες ληστών από την Βουλγαρία. Στα καθήκοντα του Γιαννόπουλου ήταν η συλλογή πληροφοριών που αφορούσαν τις κινήσεις των Βουλγάρων. Στο πλαίσιο αυτό (όπως μας πληροφορεί ο κος Παντελής Αθανασιάδης), ήρθε σε επαφή με έναν επικίνδυνο Βούλγαρο λήσταρχο τον Στάικοφ (από πατέρα Βούλγαρο και μάνα Ελληνίδα). Ο Στάικοφ είχε επαφές και με άλλους Έλληνες αξιωματικούς, οι οποίοι όπως και ο Γιαννόπουλος αποσπούσαν πολύτιμες πληροφορίες.
Από το κείμενο του κου Παντελή Αθανασιάδη «Ας "ζήσουμε" στο Διδυμότειχο του 1925», αντλούμε και τις παρακάτω πληροφορίες που αφορούν την ζωή του Γιάννη Γιαννόπουλου κατά την παραμονή του στο Διδυμότειχο. Ο Γιαννόπουλος, είχε μια έντονη παρουσία στην πολιτιστική και θρησκευτική κίνηση της πόλης. Κατά τις μεγάλες εορτές όπως Θεοφάνια, 25η Μαρτίου κλπ, αναλάμβανε τα καθήκοντα του επικεφαλής αξιωματικού, για το τιμητικό άγημα μπροστά στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου. Στον χορό που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ισραηλίτιδων Κυριών, συγκαταλέχθηκε μεταξύ των διακριθέντων χορευτών. Επίσης συμμετείχε στην χοροεσπερίδα του νεοϊδρυθέντος Συλλόγου της πόλης «Πρόοδος», όπου στον υπόψη Σύλλογο είχε προσκληθεί και πραγματοποίησε μια επιμορφωτική διάλεξη με θέμα την δημοτική γλώσσα. Λάτρης των γραμμάτων έδωσε και το παρόν στις σχολικές γιορτές που αφορούσαν την λήξη των μαθημάτων του σχολικού έτους.
Το 1925 προήχθη στο βαθμό του Υπολοχαγού και μετατάχθηκε στο όπλο της αρχικής του επιλογής που ήταν το Μηχανικό, με βασική ειδικότητα τις τηλεπικοινωνίες (την εποχή εκείνη δεν υπήρχε το όπλο των Διαβιβάσεων, οι ειδικότητες των τηλεπικοινωνιών ανήκαν στο Μηχανικό). Υπηρέτησε αρχικά ως Διμοιρίτης στο Σύνταγμα τηλεφωνητών και στη συνέχεια ανέλαβε τα καθήκοντα της διοίκησης του Λόχου Ασυρματιστών, παράλληλα φοίτησε με μεγάλη επιτυχία και στο κέντρο Ασυρμάτου του Στρατού.
Από την εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΝΕΑ στις 27/8/1925 |
Η εξειδίκευση και η άριστη κατάρτισή του στους τομείς των επικοινωνιών τον κατέστησαν επί σειρά ετών, καθηγητή στις παρακάτω Στρατιωτικές Σχολές: Κέντρο Συνδέσμου και Διαβιβάσεων, Σχολή Εφαρμογής Μηχανικού, Σχολή Εφέδρων Αξκων Μηχανικού, Κέντρο Αντιαεροπορικής Βολής και Κέντρο Αρμάτων Μάχης.
Κατά το έτος 1930 απεστάλη στην Στοκχόλμη ως μέλος διμελούς επιτροπής για την παραλαβή ασυρμάτων. Μετά την παρέλευση δύο ετών το 1932 επέστρεψε στην Ελλάδα αφού είχε περατωθεί η διαδικασία παραλαβής. Επιστρέφοντας στην πατρίδα συνέχισε την υπηρεσία του ως Υπολοχαγός στην ειδικότητα του Ραδιοηλεκτρολόγου Αξιωματικού, όπου το 1934 προήχθη σε Λοχαγό.
Το 1935 τάχθηκε με το μέρος των Βενιζελικών αξιωματικών στο αποτυχημένο κίνημα εναντίον της τότε κυβέρνησης του Παναγή Τσαλδάρη, με αποτέλεσμα να αποταχθεί από τις τάξεις του στρατού.
Οι επιστημονικές του γνώσεις επάνω στα θέματα της ραδιοηλεκτρολογίας τον βοήθησαν ώστε το 1936 να προσληφθεί ως μηχανικός ασυρμάτων στην αντιπροσωπεία της Γερμανικής εταιρείας Telefunken του Αλέξανδρου Ζαχαρίου στην Αθήνα, στην οποία τα επόμενα χρόνια υπήρξε διάδοχη κατάσταση και μετονομάστηκε σε Siemens ελληνική.
Το 1937, αν και απότακτος του Βενιζελικού κινήματος του 1935, προσκλήθηκε από την Βασιλική Ελληνική Αεροπορία και την εταιρεία Telefunken στο Βερολίνο, για να βοηθήσει στην παραλαβή υλικού ασυρμάτων. Στη Γερμανία διέμεινε για 14 μήνες, και όταν περατώθηκε η παραλαβή των υλικών, επέστρεψε στην Αθήνα και στην εταιρεία Siemens ελληνική.
Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 ο Γιάννης Γιαννόπουλος επανέρχεται στις τάξεις του στρατού ως «έφεδρος εκ μονίμων» Λοχαγός του Μηχανικού, αναλαμβάνοντας την διοίκηση Διαβιβάσεων της XV Μεραρχίας. Για την πολεμική του δράση τιμήθηκε και πάλι, αυτή τη φορά με το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας».
Μετά το τέλος του Ελληνοϊταλικού πολέμου και την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, ο Γιαννόπουλος επανήλθε για εργασία στην εταιρεία Siemens ελληνική. Απ’ την υπόψη εταιρεία παραιτήθηκε τον Οκτώβριο του 1941, καθόσον του προτάθηκε και ανέλαβε τα καθήκοντα του αρχιμηχανικού της τότε ιδρυθείσης Ανωνύμου Ελληνικής Ραδιοφωνικής Εταιρείας (ΑΕΡΕ). Στη θέση αυτή έμεινε μέχρι τις αρχές του 1945, διότι για ακόμη μία φορά προσκλήθηκε στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού με το βαθμό του Ταγματάρχη των Διαβιβάσεων. Με το που έληξε η πολεμική περίοδος κατά τα τέλη του 1945 αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη. Κατά το μικρό αυτό διάστημα της στρατιωτικής του υπηρεσίας διετέλεσε διοικητής της Σχολή Διαβιβάσεων.
Επόμενη κίνηση του μετά και τη νέα του αποστρατεία ήταν να ιδρύσει σε συνεργασία με την εταιρεία «Ράδιο Καραγιάννη» το Κέντρο Ηλεκτρονικών Σπουδών, το οποίο κατήρτιζε ραδιοτεχνίτες.
Εν μέσω του εμφυλίου πολέμου το 1948 επιστρατεύθηκε εκ νέου και υπηρέτησε μέχρι το 1950 στην Σχολή Αξιωματικών Διαβιβάσεων (ΣΑΔ) του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Διαβιβάσεων (ΚΕΔ), όπου παρέδωσε μαθήματα ραδιοηλεκτρολογίας.
Μετά την αποστρατεία του προσλήφθηκε αμέσως στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ως τεχνικός διευθυντής. Στη θέση αυτή ο Γιάννης Γιαννόπουλος διέμεινε μέχρι το 1958, καθώς στις 3 Ιουνίου του ιδίου έτους υπέβαλε το βιογραφικό του σημείωμα στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (νυν Πανεπιστήμιο Πειραιώς), όπου προσλήφθηκε ως Ειδικός Καθηγητής Ραδιοηλεκτρολογίας. Η σχολή αυτή υπήρξε και ο τελευταίος επαγγελματικός σταθμός για τον αείμνηστο Διδυμοτειχίτη Γιάννη Γιαννόπουλο, ο οποίος λόγω της μεγάλης του αγάπης για την επιστήμη του, επέλεξε την θέση αυτή ώστε να μπορέσει να διδάξει και να καταρτίσει νέους επιστήμονες στον κλάδο της ραδιοηλεκτρολογίας και των τηλεπικοινωνιών.
Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι ο Γιάννης Γιαννόπουλος υπήρξε ένας πολυγραφότατος επιστήμονας και θεωρητικός καθώς άφησε ένα πλούσιο συγγραφικό έργο (μέρος του οποίου παραθέτουμε παρακάτω), μέσω του οποίου καταφαίνεται η επιστημοσύνη του, η πρωτοποριακή σκέψη του και το ευρύτατο πνεύμα του.
Έργα του Γιάννη Γιαννόπουλου (βιβλία - άρθρα) :
- Στοιχεία Ραδιογωνιομετρίας, Στρατιωτική Επιθεώρηση, 1928
- Στοιχεία Ραδιοτηλεγραφίας, Ραδιοτηλεφωνίας και Ραδιογωνιομετρίας, 1929
- Ο ασύρματος για τους φαντάρους μας, 1930
- Κύματα και Ραδιόφωνο, Έκδοση Γκοβόστη, 1939
- Τηλεόραση, το όνειρο που πραγματοποιήθηκε, Ραδιοτεχνικές εκδόσεις Ράδιο Καραγιάννη ΑΕ, 1946
- Καθοδικός σωλήνας και Ταλαντοσκόπιον, Ραδιοτεχνικές εκδόσεις Ράδιο Καραγιάννη ΑΕ, 1946
- Ηλεκτρολογία, Ραδιοτεχνικές τρίτομο εκδόσεις Ράδιο Καραγιάννη ΑΕ, 1950
- Η δημοτική στον επιστημονικό λόγο, 1950
- Ηλεκτροτεχνία
- Οι κεραίες στην τηλεόραση θεωρία και πράξη, 1966
- Οι ημιαγωγοί: δίοδες και τρανζίστορες, 1968
- Τηλεόραση: Δέκτης, βλάβες, έγχρωμη τηλεόραση, 1970
- Το δυαδικό και άλλα αριθμητικά συστήματα: Η αριθμητική των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, 1971
- Ο ηλεκτρονικός ψηφιακός υπολογιστής για όλους, 1973
- Αλβέρτος Αϊνστάιν - Ο γίγαντας της επιστήμης, 1979
Όπως γράφει ο ίδιος στο κείμενο «Η δημοτική γλώσσα στην επιστήμη», το σύνολο του έργου του αποτελείται από 4.094 σελίδες επιστημονικού λόγου, γραμμένο στη δημοτική. Ο Γιαννόπουλος ήταν υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας (όπως είδαμε παραπάνω ήδη από το 1925 έκανε ομιλίες επι του θέματος), καθώς πίστευε ότι ειδικά για τις θετικές επιστήμες, στα συγγράμματα των οποίων υπάρχουν και πολλές ξενικές ορολογίες, θα έπρεπε να γράφονται και να διδάσκονται στη δημοτική, έτσι ώστε το μάθημα να είναι πιο κατανοητό στους διδασκόμενους και να πάψουν να παπαγαλίζουν.
Γεγονός είναι πάντως, κρίνοντας από τους τίτλους των συγγραμμάτων του, ότι υπήρξε ένας πρωτοποριακός επιστήμονας για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής του, καθώς με τις γνώσεις του αλλά και την διδασκαλία του συνέβαλε τα μέγιστα στο να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν στην πατρίδα μας οι ασύρματες τηλεπικοινωνίες (με τεράστια προσφορά στο στρατό), το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. Επίσης σε "ανύποπτους" θα λέγαμε καιρούς (αρχές δεκαετίας του 70) έγραψε για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τονίζοντας την μελλοντική ευρεία τους χρήση, γεγονός που ζούμε σήμερα. Επίσης από τα κείμενα "Η δημοτική στον επιστημονικό λόγο" και "Αλβέρτος Αϊνστάιν - Ο γίγαντας της επιστήμης", μπορούμε να διακρίνουμε την πλούσια και ευρεία σε πολλούς τομείς μόρφωσή του, καθώς βεβαίως και την ωραία και προσεγμένη δημοτική γλώσσα που χρησιμοποιεί, κατορθώνοντας να κάνει τα κείμενα του κατανοητά και εύληπτα στους αναγνώστες.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του λόγω και κάποιων προβλημάτων υγείας στα πόδια του, παρέμεινε στο σπίτι του (στην Αθήνα, στο Νέο Ψυχικό), όπου και πέθανε στις 20 Απριλίου 1984. Ο επίσης Διδυμοτειχίτης, επιθεωρητής μέσης εκπαίδευσης και ιστορικός ερευνητής Γιώργος Τολίδης, δίκην μνημοσύνου, έγραψε για τον καλό του φίλο Γιάννη Γιαννόπουλο, το ακόλουθο άρθρο το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του Συλλόγου Εβριτών Αθήνας "Παλμός του Έβρου" (Αρ. φύλλου 63 - Φλεβάρης 1985):
«Τον πρωτογνώρισα στο Διδυμότειχο ως Ανθυπολοχαγό τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς μου από την Ανατολική Θράκη. Τον ξαναείδα ύστερα από λίγα χρόνια στην Αλεξανδρούπολη. Έπειτα εκάναμε χρόνια ν’ ανταμώσουμε. Ο Γιάννης αργότερα παραιτηθείς του στρατεύματος εργάσθηκε πολλά χρόνια ως ειδικός καθηγητής στην Ανωτ. Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς. Στην Αθήνα συναντηθήκαμε ως συνταξιούχοι πλέον και οι δύο ασχολούμενοι με συγγραφή θεμάτων αρμοδιότητος του ο καθένας. Εν τω μεταξύ ο Γιάννης πιασμένος από τα πόδια του έπαψε να κυκλοφορεί στην Αθήνα. Τα λέγαμε όμως από τηλεφώνου. Συχνά με καλούσε σπίτι του. Κάποια μέρα, Μάιος του 1980, νομίζω πως ήταν, μαζί με τη γυναίκα μου και τη κοινή φίλη κ. Ελένη Παπαδοπούλου, επίσης Διδυμοτειχίτισσα πήγαμε στο Γιάννη, στο Νέο Ψυχικό, στο ωραίο ανθοστόλιστο σπίτι της οδού 28ης Οκτωβρίου. Θυμηθήκαμε πολλά από τη ζωή του Διδυμοτείχου. Και όταν οι τρεις κυρίες αφοσιώθηκαν σε ξεχωριστή παρέα ο Γιάννης με ξενάγησε στο ωραίο σπίτι τους και προπαντός στην πλούσια βιβλιοθήκη του. Ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα από την τεράστια βιβλιοθήκη και τον πλούτο των επιστημονικών συγγραμμάτων. Εκείνο που διέκρινε το Γιάννη Γιαννόπουλο από τους άλλους επιστήμονες ήταν η ωραία δημοτική γλώσσα, την οποία χρησιμοποιούσε στην εκλαΐκευση των επιστημονικών του γνώσεων. Και όταν ξανακαθίσαμε στο γραφείο του με χαρά και ικανοποίηση μου έδειξε φωτογραφίες από την εκδήλωση που έκαμε προς τιμήν του την 31-5-78 ο Μορφωτικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Νέου Ψυχικού, όπου για τη ζωή και το έργο του μίλησε ο διαπρεπείς φιλόλογος, ιστορικός, λογοτέχνης και κριτικός Γιώργος Βαλέτας. Αυτή υπήρξε η τελευταία προσωπική συνάντηση μου με τον αξέχαστο συμπατριώτη και φίλο Γιάννη. Ύστερα περιοριστήκαμε πάλι στο τηλέφωνο ώσπου ξαφνικά μια μέρα, την Μεγάλη Παρασκευή (20-4-84) μας έφυγε για τον άλλο κόσμο. Αγαπητέ και αλησμόνητε Γιάννη, συγχώρεσέ μας, αν λόγοι ανώτεροι δεν επέτρεψαν να βρεθούμε κοντά σου στην τελευταία στιγμή και να σε αποχαιρετήσουμε, όπως είχαμε υποχρέωση, ιδιαιτέρως εγώ φίλος και συμπατριώτης σου, αλλά και ως Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Θρακικών Μελετών της οποίας υπήρξες άλλοτε επίλεκτο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Όμως να είσαι βέβαιος ότι σε συνοδεύουν ολόθερμες δεήσεις και ευχές των πολυπληθών φίλων και συμπατριωτών σου∙ να είναι ελαφρό το χώμα της Αττικής γης που σε σκέπασε και αιωνία η μνήμη σου».
Κλείνοντας το παρόν κείμενο, ως επίλογο θα παραθέσουμε ένα αφιερωματικό ποίημα που έγραψε για τον Γιάννη Γιαννόπουλο (μετά τον θάνατο του), ο Διδυμοτειχίτης λογοτέχνης Βασίλης Σιναπίδης (περί του Β. Σιναπίδη βλέπε kastropolites.com), ο οποίος ήταν συγγενής του Γιαννόπουλου και από μικρό παιδί έτρεφε αισθήματα αγάπης και θαυμασμού για τον θείο του Γιάννη. Στο ποίημα αυτό ο υπερήφανος για τον θείο του Β. Σιναπίδης, συμπυκνώνει το βίο και τα έργα του Γιαννόπουλου, τονίζοντας τον ρηξικέλευθο χαρακτήρα του, την επιστημοσύνη του, αλλά βεβαίως και την Θρακιώτικη - Καστρινή του καταγωγή. Το υπόψη ποίημα δημοσιεύθηκε αρχικά στο περιοδικό «Αιολικά Γράμματα» τεύχος 83-84 και κατόπιν στην ποιητική συλλογή του Βασίλη Σιναπίδη ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1943-1986, Εκδόσεις Πηγής, Αθήνα 1987.
ΣΤΟ ΘΕΙΟ ΜΟΥ ΓΙΑΝΝΗ (ΩΔΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ)
Μοιρολόγια δεν πρέπουν τον τάφο σου,
μήτε θρηνητικές μελωδίες.
Εσένανε ηρωική σου ταιριάζει ελεγεία:
ενός Σιμωνίδη αθάνατο δίστιχο,
χρυσός του Πινδάρου ένας ύμνος !..
Καβαλάρη σε βλέπω σε φαρί πάνω κάτασπρο,
να ροβολάς στους θρακιώτικους κάμπους
απ’ της Ροδόπης τα δάση τα ολόσγουρα∙
μ’ ορθό το κοντάρι της γνώσης τ’ ολόχρυσο,
με το σπαθί της ρωμαίικιας λαλιάς τ’ ασημένιο,
να χαλάσεις το δράκο, που κράταγε
τη βρυσομάνα του λόγου φραγμένη.
Σαν τον Αη Γιώργη, λεβέντη του Κάστρου μας,
με το φλάμπουρο της Ρωμιοσύνης να κυματίζει ανάερα,
μπροστάρης χύθηκες στη Μικρασία και στην Πίνδο,
με τη λυτρωτική φλόγα στ’ αντρίκιο βλέμμα σου!..
Απ’ τις όχθες του Έβρου ξεκίνησες, σαν άγριος Θρακιάς,
να γκρεμίσεις ταμπού και βρυκόλακες∙
κι απ’ το Βόσπορο έφερες δροσερά μαϊστράλια.
Τα κάστρα του σκοταδιού και της αμάθειας κουρσεύοντας,
πελώριες άναψες στ’ αθάνατα βουνά φρυκτωρίες,
με το ραδιόφωνο, με τον ασύρματο, με την τηλεόραση
τη μεγάλη να διαλαλήσεις νίκη σου.
Και τώρα της φαμελιάς μας δυναμάρι αξετίμητο,
μας άφησες ορφανούς απ’ το γλυκό σου χαμόγελο,
κι απ’ της ανθρωπιάς σου τη ζεστή παρουσία!..
Στα παιδιά μας, ωστόσο, που ορέγονται και διψούν για τη μάθηση,
της βρυσομάνας σου χάρισες τ’ αθάνατα νάματα,
και της επιστήμης τ’ αξετίμητα δώρα.
Με το δάφνινο τώρα στεφάνι στα Ηλύσια,
σαν το Διαγόρα με τους άλλους αθανάτους,
τον Πυρρίχιο χορό πας να σύρεις!..
Αθήνα 6-10-1984
Υποσημείωση:
[1] Η Άννα Γιαννοπούλου, γεννήθηκε στον Βαθυρρύακο του Βοσπόρου, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών καθώς και στην Παιδαγωγική σχολή του πανεπιστημίου του Παρισίου. Ξεκινώντας την διδασκαλική της σταδιοδρομία, ανέλαβε από νεαρή ηλικία την διεύθυνση παρθεναγωγείων στην υπόδουλη τότε Θράκη. Λόγω της εθνικής της δράσης, απειλήθηκε από τους Βουλγάρους, με αποτέλεσμα να ανακληθεί εσπευσμένως να επιστρέψει στο Ζάππειο Εθνικό Παρθεναγωγείο της Κωνσταντινουπόλεως, όπου είχε μαθητεύσει κατά το παρελθόν. Τα επόμενα χρόνια διορίσθηκε διευθύνουσα στο Αρσάκειο της Λάρισας (1923-1924) και κατόπιν μετατέθηκε στο Αρσάκειο των Αθηνών, όπου το 1934 της ανατέθηκε η διεύθυνση της Σχολής και το 1935 η προεδρία του Συνδέσμου των αποφοίτων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσάκεια - Τοσίτσεια Σχολεία). Το 1925 έλαβε μέρος στο πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι, των Ελλήνων παιδαγωγών στην Ελβετία. Εκτός από την Ελβετία η Άννα Γιαννοπούλου επισκέφθηκε και σχολές στην Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Γερμανία και την Σουηδία, όπου μελέτησε τα παιδαγωγικά συστήματα τους. Για την εν γένει δράση της ως παιδαγωγού και διευθύνουσας, έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις και εντός αλλά και εκτός Ελλάδος.
Πηγές κειμένου:
- Βιογραφικό σημείωμα του Γιάννη Γιαννόπουλου υποβληθέν στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς στις 3-6-58 (Πανεπιστήμιο Πειραιώς Αρ. Πρωτ. 20181555/29-3-2018).
- Βασίλης Σιναπίδης ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1943-1986, Εκδόσεις Πηγής, Αθήνα 1987.
- Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης https://opac.kozlib.gr/cgi-bin/koha/opac-search.pl
- Γιάννης Γιαννόπουλους, Αλβέρτος Αϊνστάιν - Ο γίγαντας της επιστήμης Αθήναι 1979.
- Γιάννης Γιαννόπουλους, Η Δημοτική γλώσσα στην Επιστήμη, Επιθεώρηση Χωροφυλακής Ιούλιος 1982, Τεύχος 151 https://docplayer.gr/61751294-Theorisi-ioylios-1982-etos-13-teyhos-151.html
- «ΠΑΛΜΟΣ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ» Εφημερίδα του Συλλόγου Εβριτών Αθήνας, https://faros-24.gr, Παπαθανάκης Σταύρος.
- Παντελής Αθανασιάδης, Λήσταρχος Στάικοφ: Έδρασε στη Ροδόπη, θάφτηκε στο Διδυμότειχο, το 1927, https://sitalkisking.blogspot.com
- Παντελής Αθανασιάδης, Ας «ζήσουμε στο Διδυμότειχο του 1925, https://sitalkisking.blogspot.com
- Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας http://portal.tee.gr/portal/page/portal/library
- Φυσιογνωμίαι Τινές Αρσακειάδων, Επ' ευκαιρία της εκατονταετηρίδος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας 1836-1936.
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω