Ανοιχτή επιστολή προς την αξιότιμη Πρόεδρο του ΕΟΤ κ. Άντζελα Γκερέκου

Ανοιχτή επιστολή του Ιωάννη Σαρσάκη προς την Πρόεδρο του ΕΟΤ Άντζελα Γκερέκου για το τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο.

του Ιωάννη Σαρσάκη
Καστροπολίτη - Ανεξάρτητου Δημοτικού Συμβούλου Διδυμοτείχου

Το προηγούμενο χρονικό διάστημα επισκέφτηκε το Νομό Έβρου η πρόεδρος του ΕΟΤ κ. Άντζελα Γκερέκου. Μεταξύ των περιοχών που επισκέφτηκε ήταν και το Διδυμότειχο, γεγονός που προβλήθηκε και από την προσωπική της σελίδα στο fb, αλλά βεβαίως και από την σελίδα του Δήμου Διδυμοτείχου.

Αυτό που μου προξένησε τεράστια εντύπωση, ήταν η αναφορά της για το τέμενος Βαγιαζήτ, όπου μεταξύ άλλων γράφει τα εξής: «Το τζαμί όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, δεν το είχαν συμπαθήσει ποτέ» …… «Ένα ιστορικό σπάνιο μνημείο που δεν γίνεται αποδεκτό εύκολα. Αποτελεί χρόνιο στοιχείο θρησκευτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων»!!!

Επίσης υπάρχει αναφορά στο ναό της Παναγίας Ελευθερώτριας, ο οποίος κατασκευάστηκε επάνω σε μουσουλμανικά νεκροταφεία και στην ρήση του μακαριστού Μητροπολίτη Νικηφόρου «νενίκηκά σε Βαγιαζήτ», όταν έγιναν τα θυρανοίξια του καθεδρικού (και όχι μητροπολιτικού όπως γράφει) ναού της Ελευθερώτριας το 1994.

Η υπόψη ανάρτηση κλείνει με την φράση «Εναποθέτω εδώ μία λεπτομερή περιγραφή από τον Ιωάννη Λασκαράτο» (εννοεί βέβαια τον Γιάννη Λασκαράκη και το άρθρο του στην εφημερίδα Γνώμη «Τέμενος Βαγιαζήτ Διδυμοτείχου ένα σπουδαίο μνημείο 600 ετών που προσπαθεί να επιβιώσει», το οποίο δημοσιεύθηκε στις 29 Ιουλίου 2020 (βλ. www.gnomionline.gr/temenos-vagiazit-didymoteichou-ena-spoudaio-mnimeio-600-eton-pou-prospathei-na-epiviosei).

Στο υπόψη άρθρο ο κ. Λασκαράκης αναφέρει, ότι επισκέφθηκε το τέμενος Βαγιαζήτ και ξεναγήθηκε από την αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Έβρου κ. Λίλα Σαμπανοπούλου, η οποία προσφάτως ξενάγησε και την κ. Γκερέκου. Ομολογώ ότι δεν γνώριζα την ύπαρξη του υπόψη άρθρου, μέσα απ΄ το οποίο ερανίστηκε η κ. Γκερέκου τις παραπάνω φράσεις, περί μη συμπάθειας του μνημείου και περί θρησκευτικής αντιπαράθεσης και όλα τ’ άλλα.

Άραγε που τα είδε αυτά ο κ. Λασκαράκης, μήπως υπήρξαν προϊόν της ξενάγησης που του έγινε; Και η κ. Γκερέκου που το βρήκε αυτό το προ δύο ετών κείμενο, μήπως υπήρξε ανάλογη ξενάγηση ή της το πρότεινε κάποιος ή κάποια;

Θεωρώ ότι η κ. Γκερέκου και οι συνεργάτες της επάνω στην προσπάθεια να επικοινωνήσουν άμεσα τα θέματα των επισκέψεων στην περιοχή του Έβρου, δημοσίευσαν και τα παραπάνω που αφορούν το τέμενος Βαγιαζήτ, βασιζόμενοι σε στοιχεία που τους προτάθηκαν, τα οποία βέβαια είναι ανακριβή και αποτελούν προϊόν δυσφήμισης για το Διδυμότειχο και τους κατοίκους του.

Το τέμενος Βαγιαζήτ σαφώς και αποτελεί ένα μνημείο, το οποίο κατασκευάστηκε κατά τη σκληρή εποχή της Οθωμανοκρατίας. Ο κόσμος του Διδυμοτείχου όμως, γνωρίζει ότι το τέμενος Βαγιαζήτ αποτελεί ένα σουλτανικό μνημείο με πάρα πολλά στοιχεία του ετερόδοξου - αλεβιτικού ισλάμ, με ότι σημαίνει αυτό και για το αυτοκρατορικό υπόβαθρο της πόλης, που ξεκινάει από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, συνεχίζει με τους Βυζαντινούς και τους Οθωμανούς και καταλήγει με το βασιλιά της Σουηδίας Κάρολο ΙΒ΄ (Βλ. σχετικό κείμενο "Το Αυτοκρατορικό Διδυμότειχο" www.alexpolisonline.com/2019/05/blog-post_711.html).

Όταν όμως απελευθερώθηκε η Θράκη και το Διδυμότειχο το 1920, μετά δηλαδή από 559 χρόνια οθωμανικής σκλαβιάς και καταπίεσης, ουδείς προσπάθησε να καταστρέψει το τέμενος ή και να το μετατρέψει σε χριστιανικό ναό, όπως έκαναν οι Βούλγαροι το 1912, κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο όταν κατέλαβαν το Διδυμότειχο.

Επίσης ποτέ δεν παρατηρήθηκαν προσπάθειες βεβήλωσής του, π.χ. διάφορα μηνύματα με σπρέι μπογιάς ή οτιδήποτε άλλο. Το τζαμί (όπως λέει, ότι το λένε οι ντόπιοι, και που είναι το μεμπτό!!!) υπήρξε πάντα σημείο αναφοράς στο κέντρο του Διδυμοτείχου και μπροστά του εξελισσόταν η κοινωνική και εμπορική ζωή της πόλης. Κατά καιρούς σε καρτ ποστάλ του Δήμου, και στα νεώτερα χρόνια σε διαδικτυακές αναρτήσεις προβολής των μνημείων μας, το τέμενος πάντα κατέχει περίοπτη θέση, και ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε κάποιος κάτοικος του Διδυμοτείχου γι’ αυτό. Όταν το 2017 καταστράφηκε από την πυρκαγιά είδαμε πολλές αναρτήσεις Διδυμοτειχιτών στο fb που ανέφεραν για την καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς!!!

Όσον αφορά τη φράση του μακαριστού Μητροπολίτη Νικηφόρου «νενίκηκά σε Βαγιαζήτ», σαφώς αφορά έναν ιστορικό παραλληλισμό μέσα από την γνωστή φράση του κτήτορα του κάστρου του Διδυμοτείχου αλλά βεβαίως και της Αγίας Σοφίας, Ιουστινιανού, η οποία δεν είχε σκοπό να υποβαθμίσει τη σημαντικότητα του τεμένους, απλά από άποψη αισθητικής ή μιας πρώτης ματιάς στην πόλη, πλέον δεν την χαρακτηρίζει ένα ισλαμικό μνημείο μόνο, αλλά και ένα χριστιανικό.

Επιπροσθέτως να επισημάνω ότι, έχουμε δει καφετερίες της πόλης που προσφέρουν καφέ σε κυπελάκια μιας χρήσεως, στα οποία εμφανίζονται τυπωμένα διάφορα μνημεία της περιοχής και μεταξύ αυτών υπάρχει και το τέμενος Βαγιαζήτ (καθώς και άλλα οθωμανικά μνημεία). Το ίδιο παρατηρούμε και σε καταλόγους παραγγελίας γνωστού ζαχαροπλαστείου, όπως και κάποιων εστιατορίων (ενδεικτικά παραθέτω σχετικές φωτογραφίες και ζητώ συγνώμη αν ξέχασα να συμπεριλάβω κάποια επιχείρηση που προβάλει τα μνημεία μας).

Ο σύλλογός μας Καστροπολίτες - Γνώση και Δράση (Ιστορικός και Πολιτιστικός) https://kastropolites.com κατόπιν αίτησης του και έγκρισης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Έβρου, δημιούργησε οπτικό υλικό από τα μνημεία της περιοχής του Διδυμοτείχου, το οποίο πρόβαλε και θα συνεχίσει να προβάλει σε όλες τις πόλεις της Θράκης και στα σχολεία του Διδυμοτείχου, σαφώς και συμπεριέλαβε το Τέμενος Βαγιαζήτ και τα υπόλοιπα Οθωμανικά μνημεία, καθώς αποτελεί κοινή συνείδηση, ότι και αυτά είναι μέρος της πλούσιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Οι παλαιότεροι μας έλεγαν ότι το τζαμί αποτελούσε μέχρι και σημείο μέτρησης της γης, καθώς το εμβαδόν του είναι ένα στρέμμα. Οι ενδιαφερόμενοι παίρνανε ένα σχοινί με το οποίο τύλιγαν γύρω γύρω το τζαμί, και με αυτό ως σημείο μέτρησης υπολόγιζαν τη γη που αγόραζαν.

Επίσης μεγάλο σφάλμα θεωρώ τη φράση ότι: το τζαμί αποτελεί χρόνιο στοιχείο θρησκευτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Ουδέποτε υπήρξε θρησκευτική αντιπαράθεση Χριστιανών και Μουσουλμάνων στο Διδυμότειχο, αλλά και γενικά στη Θράκη, που εδώ και πολλές δεκαετίες αποτελεί υπόδειγμα συμβίωσης θρησκευτικών κοινοτήτων, και δεν μπορώ να καταλάβω που το είδε αυτό ο κ. Λασκαράκης!!!

Δεν μπορώ να πιστέψω πως από μια τόσο ενδιαφέρουσα επίσκεψη της προέδρου του ΕΟΤ, η οποία σαφώς είχε τις καλύτερες προθέσεις, ώστε μέσω των αναρτήσεων της να προβληθεί ο τόπος μας, να προκύψουν όλες αυτές οι ανακρίβειες που αφορούν ειδικά το τέμενος Βαγιαζήτ και το Διδυμότειχο.

Σοβαρά τώρα, δεν αντέχει άλλο το «κεφάλι του κασίδη», επιτέλους θα πρέπει κάποια στιγμή να ασχοληθούν όλοι οι θεσμικοί και εμπλεκόμενοι με τα μνημεία, τον Πολιτισμό και την Παιδεία του Διδυμοτείχου σοβαρά, έτσι ώστε να υπάρξει μία σωστή προβολή. Θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε βασικά πράγματα για τα μνημεία μας, και να αποτελέσουν αυτά τη βάση για την ποθούμενη οικονομική ανάπτυξη και όχι την δυσφήμιση του τόπου μας, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε στην ακριτική μας περιοχή.
[post_ads]