Τι είναι Αλκοόλ; Πώς μεταβολίζεται; Πώς επιδρά στην Υγεία σου; Ποια η σχέση του με τη Διατροφή; Αλκοόλ και Άσκηση. Υπερβολική Κατανάλωση...
Σε κάθε περίπτωση, το αλκοόλ είναι παρόν στο διαιτολόγιο μας. Παρ' όλα αυτά, πολλοί είναι εκείνοι που δε του δίνουν την προσοχή που απαιτεί. Αυτός είναι και ο λόγος που αποφάσισα να δημοσιεύσω το άρθρο - οδηγό μου με τίτλο "Αλκοόλ: Όλα όσα θέλεις να ξέρεις".
του Πάρη Παπαχρήστου, Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, M.Sc.
Μπορεί να είσαι από αυτούς που θα πιούν ένα ποτήρι κρασί με το φαγητό τους ή ένα σφηνάκι κρασί πριν κοιμηθούν για χαλάρωση ή ακόμη από εκείνους που το αλκοόλ είναι ο τρόπος για να περάσουν καλά σε κάθε περίσταση. Σε όποια κατηγορία και αν ανήκεις, το αλκοόλ είναι παρόν στο διαιτολόγιο σου. Του δίνεις, όμως, την προσοχή που απαιτείται;
Στις συνεδρίες μου συνήθως παρατηρώ δύο άκρα. Άτομα που πίνουν πολύ σπάνια αλκοόλ, δύσκολα ακόμη και στις εξόδους τους. Μάλιστα, είναι οι πρώτοι που θα μου αναφέρουν αν η μείωση του θα βοηθήσει στη διαχείριση του βάρους τους και είναι διατεθειμένοι να το κάνουν με χαρά. Στο άλλο άκρο, άτομα που θα πιούν τουλάχιστον 4-5 ποτά σε μια έξοδο, ενώ στη συζήτηση που θα γίνει, υπάρχει διαπραγμάτευση για την ποσότητα που μπορούν να πιούν και τι θα μπορούσε να αφαιρεθεί από το πλάνο διατροφής για να το αντισταθμίσουν με τα ποτά στις εξόδους τους.
Πού να στοχεύσεις;
Αν ανήκεις στην πρώτη περίπτωση, δε χρειάζεται να αλλάξεις κάτι, καθώς δεν αποτελεί σημαντική πηγή θερμίδων για σένα. Στη δεύτερη περίπτωση, όμως, πολλές φορές στην προσπάθεια για βελτίωση των διατροφικών σου συνηθειών ή κατά την απώλεια βάρους τείνεις να ξεχνάς το ρόλο του. Καταλήγεις να αναρωτιέσαι γιατί ενώ προσέχεις τι τρως, η ζυγαριά παραμένει στάσιμη ή ανεβαίνει.
Στην Ελλάδα σχεδόν ένα στα δύο άτομα (44,0%) ηλικίας 18-64 ετών επιδίδεται σε εβδομαδιαία κατανάλωση και ένα στα δέκα άτομα (10,5%), αντίστοιχα, σε καθημερινή κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, γεγονός που εφιστά την προσοχή μας απέναντι του, τόσο από τη σκοπιά της υγείας όσο και της διατροφής.
Τελικά πόσα ποτά είναι ικανά να προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία σου; Αν θες να μάθεις τι κρύβεται πίσω από το αλκοόλ, σου έχω τις απαντήσεις παρακάτω!
Τι είναι το περίφημο αλκοόλ;
Σίγουρα, θα μπορούσες να δώσεις εσύ τη δική σου απάντηση, περί αξέχαστων νυχτερινών εμπειριών που σου χάρισαν ένα ή και δύο ποτηράκια παραπάνω! Δικαίως, καθώς σαν αλκοόλ αναφέρεται η ψυχοδραστική ουσία, αιθανόλη. Το συστατικό που καταναλώνουν πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι ημερησίως και είναι ο λόγος που περνάς λίγο καλύτερα. Παράγεται κατά τη ζύμωση των σακχάρων που προέρχονται από πρώτες ύλες πλούσιες σε υδατάνθρακες, όπως τα σταφύλια, στην περίπτωση του κρασιού ή το κριθάρι στην μπύρα κ.ο.κ.
Είδη αλκοόλ
Τα αλκοολούχα ποτά διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Τα αποσταζόμενα και τα μη αποσταζόμενα.
• Μη αποσταζόμενα: Ονομάζονται και ζυμούμενα. Πρόκειται για τα ποτά που λαμβάνονται απευθείας με αλκοολική ζύμωση. Έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ, σε σχέση με τα αντίστοιχα αποστάγματά τους, καθώς δεν υπερβαίνουν το 15%. Βασικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας, δεν είναι άλλοι από το κρασί και την μπύρα.
✔ Αλκοολική ζύμωση είναι η διαδικασία μετατροπής των σακχάρων σε αλκοόλη, από μικροοργανισμούς, που ονομάζονται ζύμες.
• Αποσταζόμενα: Μετά τη ζύμωση αυτών των ποτών ακολουθεί η διαδικασία της απόσταξης, που οδηγεί σε ένα προϊόν με αυξημένη περιεκτικότητα σε αλκοόλη. Το οινόπνευμα μπορεί να κυμαίνεται από 20% έως και 60-70%. Το τζιν, η βότκα, το ουίσκι, το τσίπουρο κ.ά. ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.
✔ Απόσταξη είναι η διαδικασία διαχωρισμού της αλκοόλης από τα υπόλοιπα συστατικά του ζυμούμενου προϊόντος.
Μεταβολισμός
Τι γίνεται στο σώμα σου, αφού πιεις το ποτό σου;
Πίνεις τη γουλιά σου, το αλκοόλ εισέρχεται στον οργανισμό σου αλλά δεν πέπτεται όπως τα υπόλοιπα τρόφιμα. Αρχικά, μια μικρή ποσότητα απορροφάται από τη γλώσσα και τον στοματικό βλεννογόνο. Το υπόλοιπο απορροφάται μέσω των τοιχωμάτων του στομάχου και του λεπτού εντέρου, εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος και έπειτα μεταφέρεται σε όλα τα όργανα του σώματός σου.
✔ Το αίμα κυκλοφορεί στο σώμα σε 90 δευτερόλεπτα, επιτρέποντας έτσι στο αλκοόλ να επηρεάσει τον εγκέφαλό σου και όλα τα άλλα όργανα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Χρήσιμο Tip: Φρόντισε να έχεις φάει πριν πιείς, για να καθυστερήσεις την απορρόφηση του αλκοόλ στο στομάχι. Ιδανικά, επίλεξε ένα σύνθετο γεύμα αποτελούμενο από υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, όπως ένα τοστ ή μία σαλάτα με πρωτεΐνη και άμυλο.
Το ήπαρ, ωστόσο, παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο για την αποτοξίνωση σου! Ειδικά ηπατικά ένζυμα λαμβάνουν δράση για να διασπάσουν την αλκοόλη σε απλούστερες ουσίες, συγκεκριμένα σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό. Παρόλα αυτά μικρές ποσότητες αλκοόλης αποβάλλονται από το σώμα σχηματίζοντας αιθυλεστέρες λιπαρών οξέων, ενώσεις που έχει βρεθεί ότι βλάπτουν το ήπαρ και το πάγκρεας. Τέλος, μια μικρή ποσότητα αλκοόλ δε μεταβολίζεται και αποβάλλεται μέσω της αναπνοής και των ούρων.
Πόση ώρα μένει το αλκοόλ στο σώμα σου;
Το αλκοόλ μεταβολίζεται με σταθερό ρυθμό, αλλά το χρονικό διάστημα που παραμένουν οι επιδράσεις στο σώμα μπορεί να ποικίλει, καθώς οι συγκεντρώσεις αλκοόλ στο αίμα (BAC) διαφέρουν μεταξύ των ανθρώπων και των καταστάσεων. Το BAC επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες όπως:
- η ποσότητα φαγητού που έχεις καταναλώσει
- η ηλικία σου
- η σύσταση του σώματός σου
- το φύλο σου
- η διάθεσή σου.
Συγκεκριμένα, οι άνδρες έχουν σημαντικά υψηλότερη ποσότητα του ενζύμου αλκοολική αφυδρογονάση, που είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση του αλκοόλ, καθώς και μεγαλύτερο ποσοστό άλιπης μάζας και υγρών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να απορροφούν, περίπου, διπλάσια ποσότητα αλκοόλ σε σχέση με τις γυναίκες.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζεις την ποσότητα του αλκοόλ που περιέχει το ποτό σου, γιατί αυτή θα καθορίσει τον απαιτούμενο χρόνο για να μεταβολιστεί.
✔ Κατά μέσο όρο, χρειάζεται περίπου μία ώρα για να μεταβολιστεί ένα τυπικό ποτό.
Το ήπαρ μπορεί να διασπά μια μονάδα αλκοόλ (10 γραμμάρια) την ώρα. Παρακάτω σου παρουσιάζω με λεπτομέρεια πόση ώρα ακριβώς παίρνει στον οργανισμό σου να μεταβολίσει το εκάστοτε ποτό.
Αλκοόλ και Υγεία
Δεν αμφισβητεί κανείς ότι το να πίνεις μεγάλη ποσότητα αλκοόλ δε σου κάνει καλό. Το ερώτημα όμως είναι αν υπάρχουν οφέλη από τη συνετή κατανάλωση.
Χαμηλή προς μέτρια κατανάλωση αλκοόλ βοηθά την καρδιά;
Δεδομένα από περισσότερες από 100 προοπτικές μελέτες δείχνουν πως μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, περιφερικών αγγειακών παθήσεων, αιφνίδιου καρδιακού θανάτου και θανάτου από όλα τα καρδιαγγειακά αίτια.
Στη δεκαετία του 1980, έγινε γνωστό το λεγόμενο “γαλλικό παράδοξο”, σύμφωνα με το οποίο οι Γάλλοι παρουσίαζαν χαμηλά ποσοστά θανάτου από στεφανιαία νόσο παρά την υψηλή πρόσληψη διαιτητικής χοληστερόλης και κορεσμένου λίπους. Προτάθηκε, λοιπόν, ότι αυτό συνέβαινε χάρη στα οφέλη της συχνής κατανάλωσης κόκκινου κρασιού. Σήμερα, έπειτα από έρευνες γνωρίζουμε πως το γαλλικό παράδοξο δεν ισχύει και ότι για να εκδηλωθούν οι ευεργετικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες του κρασιού απαιτούνται πολύ μεγάλες ποσότητες, που, εν τέλει, έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία.
Επομένως, η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και της καρδιαγγειακής νόσου είναι γενικά αμφιλεγόμενη. Αυτό που φαίνεται να ισχύει είναι ότι η χαμηλή προς μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει καρδιαγγειακά οφέλη, σε αντίθεση με την υπερβολική κατανάλωση, η οποία είναι επιβλαβής. Ωστόσο, πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τους περίπλοκους μηχανισμούς, με τους οποίους το αλκοόλ επηρεάζει το καρδιαγγειακό σύστημα για να υποστηριχτούν τα οφέλη του.
✔ Ας ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ότι δε χρειάζεται να αρχίσεις να πίνεις αλκοόλ για να διατηρήσεις την καρδιά σου υγιή.
Μπορεί να σε βοηθήσει να ζήσεις περισσότερο;
Οι διαθέσιμες μελέτες είναι πολύ λίγες, ωστόσο σε μια πρόσφατη βρέθηκε ότι όσοι κατανάλωναν 5-15 γραμμάρια (0,5 - 1,5 ποτήρι) αλκοόλ την ημέρα είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να φτάσουν τα 90 έτη. Αυτό σαφώς δε σημαίνει πως πρέπει να ξεκινήσεις να πίνεις, όπως τονίζουν και οι ερευνητές!
Αν πρόκειται να πιεις, ας είναι μέρος της Μεσογειακής Διατροφής
Τα οφέλη από τη συνετή κατανάλωση αλκοόλ στην καρδιακή υγεία, φαίνεται να οφείλονται στη γενικευμένη υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών. Συγκεκριμένα, η χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ, ιδίως κόκκινου κρασιού, ως μέρος της Μεσογειακής Διατροφής παράλληλα με τα γεύματα και όχι σαν μεμονωμένη συνήθεια, μπορεί να ωφελήσει την υγεία. Αυτό σημαίνει ότι σε μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, που σου προσδίδουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και φτωχή σε κρέας και κορεσμένα λίπη, η χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προάγει την υγεία σου.
Χρήσιμο Tip: Προτίμησε ένα ποτήρι κόκκινο κρασί, αντί άλλων ποτών. Είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες, που έχουν αντιοξειδωτική δράση και αυξάνει την ελαστικότητα των αγγείων σου, μειώνοντας τον κίνδυνο θρομβώσεων.
Αρκούν, ωστόσο, αυτές οι μικρές και όχι απόλυτα αποδεδειγμένες θετικές επιδράσεις για να αντισταθμίσουν τους κινδύνους του αλκοόλ στην υγεία;
Η έντονη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προσβάλει το ήπαρ, που είναι το κύριο όργανο για το μεταβολισμό της αιθανόλης
Στο πρώτο στάδιο της αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος, της πιο συχνής ηπατικής διαταραχής που προκαλείται από αλκοόλ, λίπος συσσωρεύεται στα κύτταρα του ήπατος. Αν η κατανάλωση συνεχίζεται μπορεί να δημιουργηθεί στεατοηπατίτιδα (φλεγμονή) και έπειτα κίρρωση, μια δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια.
Χρήσιμο Tip: Αν σταματήσεις το αλκοόλ, βελτιώσεις τις διατροφικές σου συνήθειες και γίνεις περισσότερο σωματικά δραστήριος, το λίπος στα κύτταρα του ήπατος θα μειωθεί.
Η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με υπέρταση και καρδιοπάθειες, όπως και με διάφορους τύπους καρκίνου
Το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον Καρκίνο και το Αμερικανικό Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο υποδεικνύουν ότι υπάρχουν πειστικά στοιχεία που συνδέουν το αλκοόλ με καρκίνους του στόματος, του φάρυγγα, του λάρυγγα, του οισοφάγου, του μαστού, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του ορθού.
Το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μνήμης ή αμνησία
Αν δεν το έχεις ζήσει εσύ, σίγουρα κάποιος φίλος σου έχει ξεχάσει τα πάντα από την προηγούμενη βραδιά, μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Εκτός από τις προσωρινές συνέπειες, η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλαγές στον εγκέφαλό σου, συχνά οδηγώντας σε διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας.
Υπάρχουν, επίσης, στοιχεία ότι η τακτική κατανάλωση αλκοόλ σε επίπεδα υψηλού κινδύνου μπορεί να επιδεινώσει την ψυχική σου υγεία.
Η κατάχρηση αλκοόλ έχει συνδεθεί και με επεισόδια αυτοτραυματισμού, ακόμη και αυτοκτονίας.
Πού καταλήγουμε;
Σύμφωνα με την πιο ολοκληρωμένη επιδημιολογική μελέτη παγκοσμίως (GBD), το αλκοόλ αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την υγεία με παγκόσμιες διαστάσεις. Οι μικρές, θετικές του επιδράσεις, που σχετίζονται με τη χαμηλή κατανάλωση αντισταθμίζονται από την αυξημένη πιθανότητα για πληθώρα ανεπιθύμητων καταστάσεων για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου.
✔ Επομένως, δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ.
Χρήσιμο Tip: Αν θες να λάβεις τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες ορισμένων ποτών, όπως του κρασιού και της μπύρας, σε συμβουλεύω να προτιμήσεις πηγές, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, που μπορείς να τα καταναλώσεις άφοβα και σε αφθονία, προάγοντας την υγεία σου, χωρίς κανέναν συνοδό κίνδυνο.
Αλκοόλ και Διατροφή
Πόσο αλκοόλ μπορείς να πίνεις;
Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει οφέλη, όμως σε πόσα ποτά θα πρέπει να σταματήσεις;
✔ Οι συστάσεις αναφέρουν 1 ποτό την ημέρα, αν είσαι γυναίκα και 2 ποτά στην περίπτωση των ανδρών.
Ένα ποτό, όμως, μπορεί να είναι μια μπύρα, αλλά και ένα ποτήρι ουίσκι. Είναι το ίδιο; Η περιεχόμενη καθαρή αλκοόλη διαφοροποιείται, ωστόσο μπορεί να μετρηθεί σε μονάδες αλκοόλ, ανεξαρτήτως κατηγορίας.
✔ 1 μονάδα αλκοόλ = 10 γρ. καθαρής αλκοόλης
Στην Ελλάδα μία μερίδα, δηλαδή 1 ποτό περιέχει περίπου 1,3 μονάδες αλκοόλ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορείς να πιεις τα εξής:
- Ένα ποτήρι κρασί (125 ml)
- Μία μπίρα (330 ml)
- Ένα απεριτίφ (80 ml)
- Ένα ποτήρι (40 ml) ουίσκι, τζιν, βότκα
Σε ποιες περιπτώσεις δεν πρέπει να πίνεις καθόλου;
• Αν είσαι έγκυος.
Η επικινδυνότητα για εμβρυικό αλκοολικό σύνδρομο (νοητική υστέρηση, πολλαπλές ανωμαλίες του προσώπου, καρδιακές ανωμαλίες, διαταραχές της συμπεριφοράς) είναι μεγαλύτερη όταν η έγκυος καταναλώνει αλκοόλ στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
• Αν είναι κάτω από 18 ετών.
• Αν έχεις κάποια πάθηση ή λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να αλληλεπιδράσει με το αλκοόλ.
• Αν αναρρώνεις από κάποια διαταραχή λόγω χρήσης αλκοόλ ή αν αδυνατείς να ελέγξεις την ποσότητα που πίνεις.
Παχαίνει το αλκοόλ;
Αφού έμαθες ποια είναι η συνιστώμενη μερίδα αλκοόλ, ήρθε η ώρα να σου δώσω πιο αναλυτικές πληροφορίες για τη σχέση του με τη διατροφή. Ας αρχίσουμε από τα βασικά!
✔ Ένα γραμμάριο αλκοόλ σου δίνει 7 θερμίδες, το δεύτερο πιο θερμιδογόνο συστατικό μετά το λίπος που είναι στις 9 θερμίδες. Ακολουθούν οι πρωτεΐνες και υδατάνθρακες στις 4 θερμίδες.
Η αιθανόλη, όπως σου είπα, προέρχεται από τη ζύμωση αμύλου ή σακχάρων, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το αλκοόλ περιέχει 7 θερμίδες, δηλαδή σχεδόν όσο ένα γραμμάριο λίπους (9 θερμίδες). Ωστόσο, το 7 στη συγκεκριμένη περίπτωση ισούται με μηδέν για τον οργανισμό. Δεν πρόκειται για ανώτερα μαθηματικά, αλλά για τη θρεπτική αξία της αλκοόλης, καθώς οι θερμίδες αυτές είναι κενές. Δεν προσφέρουν τίποτα στο σώμα σου, ούτε σάκχαρα, ούτε πρωτεΐνη, ούτε λίπος!
Επιπλέον, μην ξεχνάς πως ένα ποτό συνήθως συνοδεύεται και από κάποιο αναψυκτικό, χυμό ή σιρόπι, τα οποία προσθέτουν ακόμη περισσότερες θερμίδες στο ποτήρι σου, αυξάνοντας την πιθανότητα να προσλάβεις βάρος.
Χρήσιμο Tip: Προτίμησε μια μπύρα ή ένα ποτήρι κρασί και απόφυγε τα κοκτέιλ, αν θες να μειώσεις τις θερμίδες που καταναλώνεις.
Μπορείς να μετρήσεις μόνος σου τις θερμίδες που περιέχει ένα αλκοολούχο ποτό. Είναι απλό, αν υποθέσουμε ότι η πλειοψηφία των θερμίδων προέρχεται από το αλκοόλ, χρειάζεται απλά να πολλαπλασιάσεις τα γραμμάρια αλκοόλ επί επτά. Μην ξεχάσεις να προσθέσεις τις θερμίδες του χυμού που το συνόδευσες στο τελικό αποτέλεσμα. Παρακάτω σου παραθέτω τις θερμίδες γνωστών ποτών:
Ποτό - Θερμίδες/ποτό
Κρασί 123
Μπύρα 153
Τζιν 97-116
Τζιν tonic 189
Ουίσκι 97-116
Ουίσκι cola 200
Ρούμι 116-197
Ρούμι cola 185
Βότκα 97-116
Βότκα tonic 189
Mai tai 145
Μαργαρίτα 168
Mojito 143
Daquiri 137
Ένα ποτό χωρίς αλκοόλ έχει λιγότερες θερμίδες;
Προτιμώντας μια μπύρα χωρίς αλκοόλ, σίγουρα αποφεύγεις τις συνέπειες που ακολουθούν την κατανάλωση αλκοόλης, αλλά και τις θερμίδες της. Μήπως όμως υπάρχουν συστατικά που αυξάνουν το ενεργειακό περιεχόμενο αυτών των ποτών; Μια μπύρα χωρίς αλκοόλ συνήθως περιέχει σχεδόν διπλάσια ποσότητα σακχάρων από ότι η κανονική. Παρόλα αυτά, οι συνολικές θερμίδες είναι λιγότερες, το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση των κρασιών.
Δε φταίνε μόνο οι θερμίδες που παίρνεις από το ποτό!
Η αύξηση βάρους φαίνεται να οφείλεται και στην πρόσληψη επιπλέον τροφής στην οποία σε οδηγεί το αλκοόλ. Αρχικά, οι θερμίδες που λαμβάνεις είναι υγρές, δηλαδή δε σου προκαλούν κορεσμό.
✔ Η κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται να σου ανοίγει την όρεξη και έτσι τρως περισσότερο.
Παρ’ όλο που οι μηχανισμοί είναι ασαφείς, θεωρείται ότι το αλκοόλ φαίνεται να παρακάμπτει τους μηχανισμούς κορεσμού που ρυθμίζουν τη βραχυπρόθεσμη πρόσληψη τροφής. Μάλιστα, σε μια έρευνα, εξετάζοντας τους εγκεφάλους ποντικών, διαπίστωσαν ότι οι νευρώνες που σχετίζονται με το πεπτίδιο Agouti (AgRP) στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνοι για την πείνα και άλλες λειτουργίες, ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια της μέθης.
Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλός σου, ενώ είναι υπό την επήρεια, νομίζει ότι πεινάει.
Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν καταναλώνεται αλκοόλ πριν ή μετά τα γεύματα, η πρόσληψη τροφής είναι μεγαλύτερη έως και 30%. Επίσης, μπορεί να αυξήσει την επιθυμία σου για τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη. Σκέψου πόσες φορές έχεις οδηγηθεί στο διπλανό fast-food;
Το αλκοόλ εκτός ότι δεν προσφέρει θρεπτικά συστατικά στο σώμα σου, εμποδίζει την απορρόφησή τους από τον οργανισμό, κιόλας!
Το αλκοόλ προκαλεί βλάβη στα όργανα που εμπλέκονται στην πέψη, την απορρόφηση και την επεξεργασία των θρεπτικών συστατικών από τις τροφές και μπορεί να οδηγήσει σε θρεπτικές ανεπάρκειες σε όσους πίνουν σε επίπεδα υψηλού κινδύνου. Για παράδειγμα, το αλκοόλ αναστέλλει την απορρόφηση λίπους και έτσι μειώνει την απορρόφηση των βιταμινών Α, Ε και D που απορροφώνται μαζί με τα διαιτητικά λίπη.
Αλκοόλ - Λίπος… 1-0
Το αλκοόλ μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που το σώμα σου καίει το λίπος. Πώς; Όταν πίνεις, το σώμα σου επικεντρώνεται στη διάσπαση του αλκοόλ παρά στην καύση λίπους. Επομένως, η περίσσεια υδατανθράκων και λιπιδίων καταλήγει, δυστυχώς, στο λιπώδη ιστό, και πιθανότατα στην “μπυροκοιλιά”, καθώς το σώμα τείνει να συσσωρεύει το επιπλέον λίπος στην περιοχή της κοιλιάς.
Πώς το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση αφού είναι υγρό;
Το αλκοόλ είναι διουρητικό, δηλαδή προάγει την απώλεια νερού μέσω των ούρων. Αυτό συμβαίνει λόγω της αναστολής της παραγωγής μιας ορμόνης που ονομάζεται αντιδιουρητική ορμόνη ή βασοπρεσίνη, και ρυθμίζει την απέκκριση του νερού. Όταν δε λειτουργεί, η ουροδόχος κύστη είναι ελεύθερη να γεμίσει, γεγονός που σε οδηγεί πιο συχνά στην τουαλέτα. Σταδιακά χάνεις περισσότερα υγρά από όσα παίρνεις, καταλήγοντας σε αφυδάτωση.
✔ Η αφυδάτωση μπορεί να γίνει επικίνδυνη και να οδηγήσει σε σύγχυση και επιληπτικές κρίσεις. Η σοβαρή αφυδάτωση απαιτεί επείγουσα ιατρική φροντίδα.
Χρήσιμο Tip: Μπροστά από το ποτήρι με το ποτό σου, έχε πάντα ένα ποτήρι με νερό, για να είναι η πρώτη σου επιλογή όταν διψάσεις.
Αλκοόλ και άσκηση
Μπορούν τα βραδινά ποτά να αντισταθμίσουν τις 2 ώρες που ήσουν στο γυμναστήριο;
Οι έννοιες αλκοόλ και διατροφή φαίνεται πράγματι να είναι αντίθετες. Το αλκοόλ δρα σαν ένα ηρεμιστικό που επιβραδύνει τις λειτουργίες του σώματός σου. Αποδυναμώνει τον συντονισμό χεριού-ματιού, μειώνει την κρίση και επιβραδύνει το χρόνο αντίδρασης, μειώνοντας την απόδοσή σου. Μην αναρωτιέσαι, λοιπόν, γιατί ολοκληρώσεις την προπόνησή σου νωρίτερα!
Επιπλέον, αν μετά το γυμναστήριο, πας για ποτό με τους φίλους σου, μάλλον η προσπάθεια σου θα πάει στράφι. Ένα ποτό, ιδίως σε συνδυασμό με κάποιο χυμό ή σιρόπι θα σταματήσει τη διαδικασία καύσης του λίπους. Εκτός αυτού το αλκοόλ φαίνεται να σε εμποδίζει να χτίσεις μύες. Σε μια μελέτη για τις επιδράσεις του ποτού, μια ομάδα ανδρών έκανε μια έντονη προπόνηση και έπειτα κατανάλωσε μερικά ποτά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σύνθεση μυών και η αποκατάσταση, γνωστή και ως πρωτεϊνοσύνθεση, μειώθηκαν κατά 37%.
Μπορεί το γυμναστήριο να αντισταθμίσει το ποτό;
Αν και το αλκοόλ μπαίνει εμπόδιο στη διατήρηση της φυσικής σου κατάστασης σε υψηλά επίπεδα, η άσκηση είναι εξαιρετική για τον αλκοολισμό.
✔ Μελέτες δείχνουν ότι όσο περισσότερο γυμνάζεσαι και είσαι σωματικά δραστήριος/α, τόσο λιγότερο τείνεις να πίνεις.
Η άσκηση βοηθάει στην καλή κυκλοφορία του αίματος, η οποία με τη σειρά της προκαλεί ευφορία. Σε περίπτωση που η διάθεσή σου είναι πεσμένη, η φυσική απελευθέρωση της ορμόνης ντοπαμίνης, που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της άσκησης, αντισταθμίζει την ανάγκη για απελευθέρωση ντοπαμίνης μέσω του αλκοόλ, το οποίο χρησιμοποιείς ως μέθοδο για να αντιμετωπίσεις τα αρνητικά συναισθήματα. Μην ξεχνάς επίσης πως και μόνο η επιλογή σου για γυμναστική, αντί για ποτό, μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για περισσότερες υγιεινές συνήθειες στην καθημερινότητά σου.
Η άσκηση είναι, επίσης, ένα μεγάλο παυσίπονο προς εκμετάλλευση!
Αντί να πίνεις για να νιώσεις τις ηρεμιστικές επιδράσεις του αλκοόλ, δοκίμασε να ασκηθείς.
Το μυαλό και το σώμα σου θα σε ευχαριστήσουν αργότερα.
Χρήσιμο Tip: Την επόμενη φορά που θα νιώσεις άγχος, βάλε τα αθλητικά σου και βγες για τρέξιμο.
Πώς να πίνεις πιο συνειδητά;
Πώς να αποφύγεις την υπερβολική κατανάλωση;
Το πιο εύκολο είναι μετά το πρώτο ποτό, να πάρεις και ένα δεύτερο και ένα τρίτο. Μαζί με κάθε επόμενο, όμως, αυξάνονται όλο και περισσότερο οι θερμίδες που λαμβάνεις. Πώς θα καταφέρεις να συγκρατηθείς, αποφεύγοντας τα συνακόλουθα της υπερκατανάλωσης; Παρακάτω, θα σου δώσω μερικές χρήσιμες τακτικές.
• Φάε πριν και κατά τη διάρκεια κατανάλωσης. To φαγητό επιβραδύνει την απορρόφηση του αλκοόλ από το λεπτό έντερο. Προτίμησε ένα σύνθετο γεύμα, όπως μια σαλάτα με πρωτεΐνη και άμυλο.
• Απόφυγε τα πατατάκια και τους ξηρούς καρπούς. Όχι μόνο θα σε γεμίσουν με επιπλέον θερμίδες αλλά επίσης, λόγω της μεγάλης τους περιεκτικότητας σε αλάτι, συγκρατούν περισσότερο νερό στο στομάχι σου, αυξάνοντας την περιεκτικότητα του αλκοόλ στο αίμα.
• Νερό, νερό, νερό! Επανάλαβε μαζί μου, ενώ τοποθετείς ένα ποτήρι νερό μπροστά από το ποτήρι με το ποτό σου. Η ενυδάτωση είναι απαραίτητη, καθώς το αλκοόλ είναι διουρητικό και υπάρχει κίνδυνος να αφυδατωθείς. Να θυμάσαι ένα ποτήρι νερό για κάθε ποτήρι με ποτό.
• Μη βιάζεσαι! Πιες το ποτό σου πιο αργά, για να προλάβει ο οργανισμός σου να απορροφήσει την αλκοόλη και να αποφύγεις τα δυσάρεστα συμπτώματα της μέθης.
• Περίμενε να αδειάσει το ποτό σου πριν πάρεις το επόμενο! Με αυτόν τον τρόπο θα έχεις ξεκάθαρη εικόνα για την ποσότητα που έχεις καταναλώσει και θα είσαι σε θέση να την ελέγξεις.
• Πρόσεξε τα κοκτέιλ! Πίνονται γρήγορα και συνδυάζουν πολλά ποτά αλλά και πολλές θερμίδες! Προτίμησε αυτά που περιέχουν φυσικούς χυμούς, αντί για αυτά που συνδυάζουν σιρόπια και πρόσθετα γλυκαντικά.
• Ξεκίνα με ένα ανθρακούχο νερό. Συνήθως το πρώτο ποτό πίνεται σε χρόνο ρεκόρ, καθώς μιλάμε με την παρέα μας και παρατηρούμε το μέρος τριγύρω.
Μήπως πίνεις πιο πολύ από όσο νομίζεις;
Μπορεί να πιστεύεις ότι η σχέση σου με το αλκοόλ κυμαίνεται σε φυσιολογικά επίπεδα. Πότε όμως τα ξεπερνάει;
✔ Οι γυναίκες που πίνουν περισσότερα από 3 ποτά την ημέρα ή 7 ποτά την εβδομάδα και οι άντρες που πίνουν 4 ποτά την ημέρα ή 14 ποτά την εβδομάδα έχουν αυξημένο κίνδυνο ιατρικών προβλημάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ.
Αυτό είναι μια γενική κατευθυντήρια γραμμή από το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Κατάχρησης Αλκοόλ και Αλκοολισμού (NIAA) και όχι κανόνας για όλους, καθώς το ατομικό όριο εξαρτάται από πληθώρα παραγόντων.
Χρήσιμο Tip: Αν ξεπερνάς το όριο και χρειάζεσαι βοήθεια για να ελέγξεις τη σχέση σου με το αλκοόλ μπορείς να απευθυνθείς στο ΚΕΘΕΑ, για επιπλέον πληροφόρηση και στήριξη.
Μπορεί να μην πίνεις τόσα ποτά εντός μια εβδομάδας, αλλά τυχαίνει να ξεπερνάς τα 3 ή 4, σε μεμονωμένες ημέρες;
Ναι, αναφέρομαι σε εκείνες που μετά την μπύρα, ακολούθησε άλλη μία και άλλη μία και μετά ένα ποτήρι τζιν και μετά…Δε θυμάσαι! Μετράει λοιπόν η περιστασιακή υπερβολική κατανάλωση; Η απάντηση είναι αυτή που δε θέλεις να ακούσεις! Η λεγόμενη βαριά επεισοδιακή κατανάλωση αλκοόλ (binge drinking) που συμβαίνει συνήθως με την κατανάλωση 5 ή περισσότερων ποτών για τους άντρες ή 4 για τις γυναίκες σε χρονικό διάστημα περίπου 2 ωρών, είναι επικίνδυνη για την υγεία σου και μπορεί να οδηγήσει σε αλκοολισμό.
Τι να κρατήσεις;
Αν απολαμβάνεις το αλκοόλ και δεν το παρακάνεις, ακόμη και σε μεμονωμένες περιπτώσεις, δεν υπάρχει επιτακτικός λόγος να το αποφύγεις. Προσπάθησε, όμως, η κατανάλωση του να είναι ενταγμένη στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, όπως η Μεσογειακή, για να αντλήσεις τα οφέλη του. Αν πάλι είσαι επιρρεπής στην υπερβολική κατανάλωση ή βλέπεις ότι επηρεάζει την καθημερινότητά σου, κράτα όσο το δυνατόν μεγαλύτερη την απόστασή σου.
Οι ευεργετικές του ιδιότητες συχνά δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τις αρνητικές. Με άλλα λόγια, αν μπορείς να το αποφύγεις, θα είναι για το καλό σου. Δοκίμασε την υγιεινή διατροφή και την άσκηση για σίγουρα οφέλη!
Αν έχεις βάλει στόχο την απώλεια βάρους, μην παραλείψεις τη συνιστώσα αλκοόλ. Μπορεί να εμποδίσει εντελώς την προσπάθεια σου. Αρχικά, μπορεί να μη σου είναι εύκολο να το βγάλεις από τη διατροφή σου, ωστόσο υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές, που μπορούν να το αντικαταστήσουν. Αργά ή γρήγορα, χωρίς να το καταλάβεις, το αλκοόλ δε θα σου είναι απαραίτητο για να διασκεδάσεις. Πιστεύεις ότι είναι ακατόρθωτο; Χρησιμοποίησε τα tips που σου έδωσα, για να σε βοηθήσουν να κάνεις ένα βήμα πιο κοντά στο στόχο σου.
Δείτε το βίντεο:
➤ Κατέβασε δωρεάν ένα ebook με 12 τροφές που μπορούν να αποτελέσουν σύμμαχο για το hangover
Πηγή: diaitologos.com
[post_ads]
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω