Ένας ξεχωριστός Χαραδριός στο Δέλτα του Έβρου (photos+video)

Ο Χαραδριός ή Βουνοσφυριχτής ή Μωροχαραδριός ή Μωροδρομέας ή Ευδρομέας, είναι ένα ξεχωριστό μεταναστευτικό πουλί. Photos και video από το Δέλτα Έβρου.

του Κώστα Παναγιωτίδη

Ένα ξεχωριστό μεταναστευτικό πουλί, μεσαίου σχετικά μεγέθους, μήκους 21 εκατοστών περίπου, της οικογένειας των Χαραδριών (Charadriidae), με την επιστημονική ονομασία Charadrius morinellus, διέρχεται κάθε χρόνο από την Ελλάδα, κατά τη φθινοπωρινή κυρίως μετανάστευση, σε μικρές ομάδες λίγων ατόμων. Σταθμεύει, για λίγες μόνο μέρες, σε χέρσες περιοχές, κυρίως στην περιφέρεια υγροτόπων, για να ξεκουραστεί και να τραφεί, ώστε να ανακτήσει τις δυνάμεις του και να συνεχίσει το μακρινό του ταξίδι. Είναι παμφάγο και τρέφεται με έντομα και ασπόνδυλα, κυρίως σαλιγκάρια και σκουλήκια αλλά και με μικρά μούρα, σπόρους και φύλλα. (Δείτε παρακάτω βίντεο, με τον τρόπο που βρίσκει την τροφή του).

Νεαρό άτομο μπροστά και ενήλικο πίσω

Αναπαράγεται κυρίως, σε όλη την αρκτική τούνδρα, από τη Νορβηγία ως την ανατολική Σιβηρία και την Αλάσκα, στα υψίπεδα της Σκωτίας και στο Καζακστάν αλλά και σε πολύ περιορισμένους αριθμούς σε χαμηλά οροπέδια των Άλπεων, των Πυρηναίων και των Καρπαθίων. Για φωλιά σκάβει μια λακκούβα στο έδαφος που την καλύπτει με λειχήνες, χόρτα και φύλλα. Ξεχειμωνιάζει, σε μεγάλα κοπάδια, στη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή, από το Μαρόκο ως το Ιράν, σε ημιάνυδρες περιοχές (σχετικός χάρτης με τις περιοχές αναπαραγωγής - διαχείμασης εδώ: https://birdsoftheworld.org/bow/species/eurdot/cur/introduction).

Ενήλικο άτομο συλλαμβάνει την τροφή του, συνήθως έντομα και σκουλήκια,
τρέφεται όμως και με σπόρους και φύλλα

Στην Ελλάδα θεωρείται σπάνιο είδος, λόγω της εδώ ολιγοήμερης παραμονής του. Έχει παρατηρηθεί στο Δέλτα του Έβρου, στο Λίσσο ποταμό, στη λίμνη Ισμαρίδα, στη λιμνοθάλασσα Πτελέα, στο Δέλτα του Αξιού, στις Αλυκές Κίτρους, στην περιοχή της Καστοριάς και των Σπάτων, στη λιμνοθάλασσα Τιγκάκι στην Κω, στη Νάξο, στην Κρήτη και στον Παρνασσό (Κελάρια). Παγκόσμια όμως θεωρείται κοινό είδος με ευρεία κατανομή και μεγάλο πληθυσμό και για το λόγο αυτό από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) δεν κατατάσσεται σε κάποια κατηγορία κινδύνου, αλλά στην κατηγορία "Μειωμένου Ενδιαφέροντος", με μειούμενη, μη ανησυχητική όμως, πληθυσμιακή τάση.

Ενήλικο άτομο

Όπως γνωρίζουμε, ο κανόνας στην ορνιθοπανίδα είναι ότι το αρσενικό έχει πιο πολύχρωμο πτέρωμα από το θηλυκό και ότι κάθε αρσενικό ζευγαρώνει με ένα μόνο θηλυκό και αντιστρόφως, κατά την αναπαραγωγική περίοδο της άνοιξης. Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις των πολυγαμικών πουλιών, στις οποίες εντάσσεται ο χαραδριός μας. Ξεχωριστός λοιπόν, όχι μόνο λόγω του όμορφου πτερώματός του, αλλά και γιατί ανήκει στη λεγόμενη κατηγορία των "polyandrous" ειδών (από τις ελληνικές λέξεις "πολύς" και "άνδρας"), που σημαίνει ότι το θηλυκό, έχει πιο έντονα χρώματα από το αρσενικό, ζευγαρώνει με περισσότερα του ενός αρσενικά και γεννά από 2-4 αυγά σε διαφορετικές φωλιές. Αξίζει να σημειωθεί ότι, μόλις γεννήσει τα αυγά αναχωρεί για άλλα μέρη, ακόμη και σε άλλο κράτος, πχ από τη Σκωτία στη Νορβηγία, για να ζευγαρώσει με άλλο αρσενικό και να γεννήσει αυγά σε νέα φωλιά, όσες φορές προλάβει κατά την ίδια αναπαραγωγική περίοδο. Έτσι, τα αρσενικά επωάζουν τα αυγά και φροντίζουν τους νεοσσούς.

Νεαρό άτομο

Όσον αφορά την επιστημονική ονομασία κάθε είδους, γνωρίζουμε ότι εκφράζει το χαρακτηριστικό του γνώρισμα που το διακρίνει από τα υπόλοιπα είδη του ίδιου γένους. Η ονομασία "Charadrius", για το γένος, προέρχεται από την ελληνική λέξη "χαράδρα", που χαρακτηρίζει τα πουλιά που ζουν σε ρεματιές, η δε ονομασία morinellus, που χαρακτηρίζει το είδος, προέρχεται από την ελληνική λέξη "μωρός", που αποδόθηκε ως χαρακτηριστικό γνώρισμα του πουλιού, γιατί, εκ φύσεως, έχει μειωμένη την αίσθηση του κινδύνου και για το λόγο αυτό μπορεί εύκολα να παγιδευτεί. Ορισμένοι όμως τον κατατάσσουν σε ξεχωριστό γένος, με την ονομασία Eudromias, με μοναδικό είδος, χωρίς υποείδη, τον χαραδριό μας, με την ονομασία Eudromias morinellus,. Η ονομασία του γένους Eudromias προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις "ευ" και "δρομέας" και σημαίνει αυτός που δραπετεύει από τους θηρευτές με το τρέξιμο, που αποτελεί και αυτό ένα άλλο χαρακτηριστικό του γνώρισμα. Ομοίως, η ονομασία του στην αγγλική "Dotterel" (an old fool), συνδέεται με το χαρακτηριστικό γνώρισμα του "μωρός", ενώ στην Ελλάδα χρησιμοποιείται συνήθως η ονομασία Βουνοσφυριχτής. Γιατί όμως να εφευρίσκουμε ή να αντιγράφουμε από άλλες γλώσσες, ατυχείς, ως επί το πλείστον ονομασίες, που δεν εμπεριέχουν το χαρακτηριστικό γνώρισμα του πουλιού και να μην υιοθετούμε την πρωτότυπη, την επιστημονική δηλαδή ονομασία, όταν προέρχεται από την ελληνική γλώσσα; Έτσι, διευκολυνόμαστε και στην απομνημόνευση αμφοτέρων των ονομασιών, επιστημονικής και κοινά χρησιμοποιούμενης ελληνικής, επειδή είναι παρόμοιες και ταυτόχρονα γινόμαστε κοινωνοί της ετυμολογίας της επιστημονικής ονομασίας, δηλαδή του χαρακτηριστικού γνωρίσματος του είδους. Βουνοσφυριχτής λοιπόν, Μωροχαραδριός, Μωροδρομέας ή Ευδρομέας; (αν αποδίδονται σωστά οι επιστημονικές του ονομασίες). Η επιλογή κατά τη κρίση σας!

Δείτε το βίντεο:


Δείτε παρακάτω περισσότερες φωτογραφίες...

Νεαρό άτομο, χαρακτηριστικό του γνώρισμα
το ξεθωριασμένο κίτρινο χρώμα στο στήθος και στην κοιλιά

Νεαρό άτομο, χαρακτηριστικό του γνώρισμα οι λευκές απολήξεις φτερών στο πάνω μέρος

Νεαρό άτομο τρέφεται με φυλλαράκια

Κώστας Παναγιωτίδης
Φωτογράφος Άγριας Ζωής
ornithofiloi.blogspot.com
www.youtube.com/c/Ornithofiloi

Φωτογραφίες και βίντεο από το Δέλτα Έβρου, 9-10-11 Σεπτεμβρίου 2022.

Πηγές:

1. European Breeding Bird Atlas 2, Lynx, Eurasian Dotterel.
2. Wikipedia, Eurasian dotterel.
3. The Cornell Lab of Ornithology, Birds of the World, Website, Eurasian Dotterel.
4. Scottish Wildlife Trust Website, Dotterel.
5. Ομάδα στο Facebook με τίτλο "About Thrace beyond, Birding and more", Charadrius morinellus.
6. eBird Website, Eurasian Dotterel.
7. Τα Πουλιά της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης, Έκδοση: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Βουνοσφυριχτής.

[post_ads]