Νικόλαος Τοπαλίδης, ο πρωτοπόρος της μελισσοκομίας

Αλήθεια πόσο μπροστά ήταν για την εποχή του ο Νικόλαος Τοπαλίδης και πόσο ποικιλοτρόπως στήριξε την οικονομία αυτού του τόπου!

της Ουρανίας Πανταζίδου

Για τον Νικόλαο Τοπαλίδη τον δάσκαλο, τον μελισσοκόμο και εκδότη του περιοδικού "ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΣ", που εκδίδονταν για πάνω από 30 χρόνια είχα γράψει και παλαιότερα. Ο δάσκαλος και μελισσοκόμος Νικόλαος Τοπαλίδης θα βρεθεί το 1923 πρόσφυγας ξεριζωμένος από τη Σάντα του Πόντου στο Αετοχώρι Αλεξανδρούπολης. Και θα διαπρέψει. (www.alexpolisonline.com/2019/09/nikolaos-topalidis.html)

Τα πρώτα τεύχη του περιοδικού του εκδίδονται στην Αλεξανδρούπολη έτη 1955 και 1960 αντίστοιχα.

Ο Νικόλαος Τοπαλίδης, μεταξύ άλλων συμμετείχε και στην πρώτη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1926. Πόσοι αλήθεια γνωρίζουν το παρασκήνιο της συμμετοχής του;

Το 1926 ο Νικόλαος Τοπαλίδης ήταν δάσκαλος και πρόεδρος του Γεωργικού Συνεταιρισμού Αετοχωρίου, ο οποίος σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα - μετά τον ξεριζωμό από τον Πόντο και την εγκατάσταση στο Αετοχώρι, ίδρυσε τελειότατα Ευρωπαϊκά μελισσοκομεία, όπως γράφει η εφημερίδα το "ΦΩΣ" της Θεσσαλονίκης στις 15/9/1926.

Μάλιστα ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι εκ της ειδικότητάς του και της μορφώσεώς του ήταν ο καταλληλότερος να παρουσιάσει κάτι εξαιρετικό στην πρώτη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης.

Πράγματι η Περιφέρεια απευθύνθηκε στον Τοπαλίδη. Εκείνος ήθελε να εκθέσει διάφορα προϊόντα της μέλισσας, όπως μέλι στην κηρήθρα, μέλι υγρό και κερί, όλα τα μηχανήματα και τα εργαλεία της μελισσοκομίας, κυψέλες, γυάλινες κυψέλες με ζωντανές μέλισσες, πλουσιότατη βιβλιοθήκη μελισσοκομικής με όλα τα καλύτερα ξένα συγγράμματα και περιοδικά. Ο Τοπαλίδης, κάτοχος της Γαλλικής παρακολουθούσε την πλούσια ξένη σχετική βιβλιογραφία για την εξέλιξη της επιστήμης του.

Και όπως είχε πει ο ίδιος στον αρθρογράφο της εφημερίδας, ήθελε να φανεί αντάξιος της τιμής που του έγινε να εκπροσωπήσει την περιφέρεια στην πρώτη Διεθνή Έκθεση αλλά ιδιαίτερα χαιρόταν που ως μέλος του διδασκαλικού κλάδου θα δείξει ότι «εάν θέλωμεν Γεωργικήν αναγέννησιν και κατά συνέπειαν και οικονομικήν ανόρθωσιν οφείλομεν να καταφύγωμεν εις τον διδάσκαλον δια της ιδρύσεως αγροτικών σχολείων».

Και όταν ήρθε η ώρα ν΄ ανοίξει η Έκθεση στη Θεσσαλονίκη ο Τοπαλίδης στεγάζεται στο περίπτερο Νο 8.

Ο Νικόλαος Τοπαλίδης στην 1η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1926

Η εφημερίδα εκθειάζει τον πρόσφυγα Τοπαλίδη, τον μειλιχιώτατο άνθρωπο και σπινθηροβολών εις ευφυΐα, τον πασίγνωστο δια τα μελισσοκομικά του θαύματα στη Θράκη... Ένας άνθρωπος που παρακολουθεί με αληθινό έρωτα τις προόδους της μελισσοκομίας, αλληλογραφώντας με επιστημονικές εταιρείες και ινστιτούτα ξένων χωρών (εφημερίδα ΦΩΣ Θεσσαλονίκης, 12/10/1926).

Ο Νικόλαος Τοπαλίδης πολύ σύντομα θ΄ αφήσει τη διδασκαλική και το Αετοχώρι. Έγινε υπάλληλος στο Υπουργείο Γεωργίας στην Αλεξανδρούπολη, με αντικείμενο τη μελισσοκομία, οπότε με την οικογένειά του θα μετακομίσει στην Αλεξανδρούπολη. Σύντομα θα λάβει και το βαθμό του διευθυντή.

Νικόλαος Τοπαλίδης (Σάντα Πόντου 1890 - Θεσσαλονίκη 1987)

Το Σεπτέμβριο του 1928 εκλέγεται Πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Ν. Έβρου (ο σύλλογος προήλθε από την συνένωση των δυο ποντιακών συλλόγων που υπήρχαν έως τότε στην Αλεξανδρούπολη, νυν Μορφωτικός Σύλλογος Ποντίων Ν. Έβρου "Αλέξιος Κομνηνός").

Τη Σαντάς τ΄ οσπίτ, το όραμα του Ν. Τοπαλίδη

Η γη της Καστανιάς Ημαθίας θα τον σκεπάσει, για να βρίσκεται κοντά στην Παναγία Σουμελά και το "Σπίτι της Σάντας", που χτίστηκε με δική του πρωτοβουλία.

Ο Ν. Τοπαλίδης μετά τη θεμελίωση του "Σπιτιού της Σάντας"

- Νικόλαος Τοπαλίδης, είναι αυτός που από την Αλεξανδρούπολη στις 5/2/1959 είχε καταθέσει πρόταση προς την Κοινοπραξία των Αθηνών και υπόμνημα στο Υπουργείο Γεωργίας για τη δημιουργία ειδικού εργοστασίου παραγωγής κυψελών.

- Είναι αυτός που από την Αλεξανδρούπολη στις 5/12/1959 καταθέτει πρόταση προς τις δυο κοινοπραξίες Νοτίου και Βορείου Ελλάδος, με σκοπό την καθιέρωση "Ημέρας της Μελισσοκομίας". Μάλιστα στην επιστολή εκείνη προτείνεται η 13η Δεκεμβρίου, καθώς την ίδια ημέρα υπάρχει η Παγκόσμια Ημέρα Μελισσοκομίας "APIMONDIA".

- Είναι αυτός που το 1928 είχε ζητήσει να δημιουργηθεί Μελισσοκομικός Σταθμός στην Αλεξανδρούπολη.
 

- Είναι η πένα του μέσα από το δικό του περιοδικό "Μελισσοκομική Ελλάς", η οξυδέρκεια, η επιμονή και υπομονή του που θα συμβάλλουν στην ίδρυση του Μελισσοκομικού Ινστιτούτου στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Μάλιστα ο Τοπαλίδης διενήργησε και έρανο για την ενίσχυση του προσωπικού του Μελισσοκομικού Ινστιτούτου.

- Είναι αυτός που προτρέπει την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε δεντροφύτευση μελισσοτροφικών δέντρων, για την ανάπτυξη της μελισσοτροφίας ώστε να αυξηθεί η παραγωγή μελιού, όπως είχαν κάνει και τα γειτονικά κράτη κ.λ.π.

- Είναι αυτός που μέσα από το περιοδικό του "Μελισσοκομική Ελλάς" έγινε ένας από τους μεγαλύτερους πρεσβευτές της  Αλεξανδρούπολης, καθώς είχε συνεργασία με επιστήμονες του χώρου τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ο Ν. Τοπαλίδης (καθιστός) με τον αδελφό του Αλκιβιάδη στην Ε΄ Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης

Για  τη σημαντική προσφορά του στην ανάπτυξη της μελισσοκομίας στην Ελλάδα τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών στις 30/12/1975. ενώ λίγο αργότερα τον τίμησε και ο Δήμος Αλεξανδρούπολης.

Αυτός ο πρωτοπόρος επιστήμονας - δάσκαλος, μελισσοκόμος, επιχειρηματίας και εκδότης του περιοδικού "ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΣ", με πληθώρα άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, με διαλέξεις κ.α. δε θα άξιζε αλήθεια να του αφιερώσει η Αλεξανδρούπολη ένα δρόμο;

Δε θα άξιζε ένα επαγγελματικό Λύκειο να φέρει το όνομά του;

Τον Οκτώβριο του 2022, κατόπιν πρότασής μου με τον Μορφωτικό Σύλλογο Ποντίων Ν. Έβρου "Αλέξιος Κομνηνός", σε συνδιοργάνωση και με την ΕΠΟΦΕ, πραγματοποιήσαμε εκδήλωση στο Επιμελητήριο Έβρου αφιερωμένη στον Νικόλαο Τοπαλίδη και την προσφορά του. (www.alexpolisonline.com/2022/10/ekdilosi-nikolaos-topalidis.html)

Είναι όμως αρκετό;

Μήπως οι Ποντιακοί Σύλλογοι θα πρέπει επιτέλους να κινητοποιηθούν με κάποιες πρωτοβουλίες ώστε να αποδοθεί στο Νικόλαο Τοπαλίδη η τιμή που του αξίζει;

Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος Π.Ν. (ε.α)

Υ.Γ.

Ο Νικόλαος Τοπαλίδης το 1964 θα μετακομίσει στη Θεσσαλονίκη όπου θα ζήσει έως το θάνατό του το 1987.

Η εγγονή του Ν. Τοπαλίδη Μαρία Τοπάλη, ποιήτρια / μεταφράστρια / κριτικός γράφει για τον παππού της στο σπίτι του οποίου γεννήθηκε και μεγάλωσε «...Ο λόγιος Πόντιος μύριζε καπνό και μελισσοκέρι. Στα παπούτσια του είχε μονίμως κολλημένη μιαν ακαθόριστη μάζα μελισσοκομικής προέλευσης».

Μαρία Τοπάλη σ΄ ευχαριστώ για όσα μοιράστηκες μαζί μου για τον Πόντιο παππού σου, τον Νικολάκη όπως τρυφερά τον αποκαλείς ακόμη και στις λόγιες αναφορές σου. Σ΄ ευχαριστώ για το χειρόγραφο κείμενο που μου έστειλες όπου γράφει για την Σάντα του Πόντου, περιμένω και τα 2 βιβλία που έγραψε καθώς και το ογκοδέστατο κιτάπι με τους εκατοντάδες συνδρομητές του περιοδικού του. Τριάντα χρόνια εκδοτικής εργασίας - τα μισά από αυτά από την Αλεξανδρούπολη όπου διέμενε σίγουρα έχει τη δική του αξία και αυτό.

Κρατώ την υπόσχεση που μου έδωσες ότι μόλις οι επαγγελματικές υποχρεώσεις σου το επιτρέψουν θα επισκεφτείς την Αλεξανδρούπολη, τον τόπο που πρόσφερε το πρώτο απάγκιο λιμάνι στον παππού Νικολάκη μετά τον ξεριζωμό από τα αλησμόνητα χώματα της Σάντας ή Σαντάς όπως ο ίδιος την αποκαλούσε.

Και γιατί όχι, να διοργανώσουμε και μια εκδήλωση με την λογοτέχνη και ποιήτρια Μαρία Τοπάλη που θα μιλήσει για τον παππού της και όχι μόνο.

➤ Διαβάστε επίσης: Νικόλαος Τοπαλίδης: Από τον Πόντο μελισσοκόμος στην Αλεξανδρούπολη, ο οραματιστής της "Μελισσοκομικής Ελλάδος"
[post_ads]