80 χρόνια μετά, στο χωριό του στην Παλαγία, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση τιμής και μνήμης για τον Ανέστη Μιχαηλίδη που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς.
Το μνημόσυνο τέλεσε ενώπιον συγγενών και κατοίκων του οικισμού της Παλαγίας ο ιερέας της Ενορίας π. Ιωάννης.
Την εκδήλωση συντόνισε η Γενική Γραμματέας του συλλόγου κ. Στεφανία Γαβριηλίδου, ενώ σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο Αντιπρόεδρος κ. Ιωάννης Τσαουσίδης.
Η δισέγγονη του εκτελεσθέντος κ. Παναγιώτα Δερμεντζοπούλου ευχαρίστησε τον σύλλογο για την τέλεση του μνημόσυνου του προππάπου τους, που τελέστηκε για πρώτη φορά στο χωριό του μετά από 80 χρόνια.
Για τον Ανέστη Μιχαηλίδη μίλησε η ανιψιά του κ. Ουρανία Πανταζίδου.
Στο τέλος το χορευτικό του συλλόγου χόρεψε το χορό Σαρίκουζ της Παλαγίας, χορό που έφεραν οι πρόσφυγες από την αλησμόνητη πατρίδα. Το χορευτικό συνόδεψαν οι κ.κ. Γεώργιος Κουμουλίδης στη λύρα και Ηλίας Στεφανίδης στο νταούλι.
Η λιτή εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον Εθνικό Ύμνο.
Παραβρέθηκε επίσης αντιπροσωπεία της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος.
Ακολουθεί απόσπασμα από την ομιλία της κ. Ουρανίας Πανταζίδου:
Ο Ανέστης Μιχαηλίδης του Ηλία και της Ειρήνης γεννήθηκε στην Παλαγία της Αργυρούπολης του Πόντου το 1902.
Μετά από πολλές κακουχίες και εξορίες ήρθε πρόσφυγας στην Ελλάδα - αρχικά χωρίς την πατρική παρουσία - μαζί με τη μητέρα και τα 3 μικρότερα αδέλφια του, τον Φώτη, τον Θεμιστοκλή και την Ελπίδα κι εγκαταστάθηκαν στο χωριό Δάμια της Αλεξανδρούπολης, που το 1954 η τότε Κοινότητα μετονόμασε σε Παλαγία. Τιμής ένεκεν για την πατρίδα που άφησαν πίσω, όπως γράφει η απόφαση της Κοινότητας...
Και έστησαν το σπιτικό τους στη νέα πατρίδα. Εδώ παντρεύτηκε ο Ανέστης και με τη γυναίκα του την Καλλιόπη απέκτησαν 4 παιδιά, την Μελάνα, την Ευγενία, την Μαρίκα και τον Σταύρο. Και δούλεψαν όλοι μαζί σκληρά, δίνοντας ζωή στα εγκαταλελειμμένα χωράφια.
Μα η χαρά τους δεν κράτησε για πολύ. Τον Οκτώβριο του 1940 κηρύχθηκε ο Ελληνοιταλικός πόλεμος και τον Απρίλιο του 1941 η Γερμανία θα εισβάλλει στην Ελλάδα.
Ο Νομός Έβρου θα γνωρίσει διπλή κατοχή καθώς μαζί με τους Γερμανούς στην Αλεξανδρούπολη θα εισβάλλουν και οι Βούλγαροι σύμμαχοι τους.
Το πατρικό σπίτι του Ανέστη στην Παλαγία θα επιταχθεί από Βούλγαρο Αξιωματικό και την οικογένειά του. Για μικρό διάστημα θα μείνουν όλοι μαζί στην ίδια αυλή.
Η διαβίωση όμως ήταν πολύ δύσκολη. Οι κόρες του Βούλγαρου Αξιωματικού περιέπαιζαν τα μικρότερα παιδιά τραγουδώντας, νιετ χλέμπα, νιετ μπόντα, δεν έχει ψωμί δεν έχει νερό.
Έτσι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το χωριό, όπως έκαναν και άλλοι συγχωριανοί τους.
Κι ενώ ο μικρότερος αδελφός του ο Θεμιστοκλής μαζί με την οικογένειά του, τη μητέρα τους και τη χήρα νύφη τους με τα ορφανά παιδιά της θα φύγουν προς τη γερμανοκρατούμενη Δυτική Μακεδονία, ο Ανέστης με την οικογένεια του προτίμησαν να μετακινηθούν στην περιοχή των Φερών, που επίσης βρισκόταν υπό την κατοχή των Γερμανών.
Εντωμεταξύ οι αντιστασιακές οργανώσεις, που οργανώθηκαν ήδη από το 1942 κατόρθωναν καίρια πλήγματα κατά των κατακτητών.
Το 1944 οι Γερμανοί αντιλαμβανόμενοι την επερχόμενη ήττα τους προέβαιναν σε εκτεταμένα αντίποινα εναντίον του άμαχου πληθυσμού, εκτελώντας μαζικά δεκάδες χιλιάδες, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά. Η κατηγορία ήταν η συμμετοχή τους σε ένοπλες αντικατοχικές ενέργειες. Το έργο τους συνέδραμαν παρακρατικές ομάδες και τα τάγματα των δοσίλογων.
Άγνωστο με ποια ακριβώς κατηγορία ο Ανέστης Μιχαηλίδης οδηγήθηκε τη φυλακή του Σουφλίου. Το πιθανότερο να κατηγορήθηκε ότι βοηθούσε τους αντάρτες εναντίον των Γερμανών. Προσέξτε, εναντίον του εχθρού. Μιλάμε για το καλοκαίρι του 1944.
Είναι γνωστό ότι ο εμφύλιος άρχισε αργότερα, το 1946.
Τον Ιούνιο του 1944 κάποιος αντάρτης, όπως λένε μαρτυρίες της εποχής σκότωσε έναν Γερμανό στρατιώτη.
Ο Γερμανός Διοικητής υπέγραψε, ως αντίποινα, τη διαταγή για την εκτέλεση 8 φυλακισμένων που βρισκόταν στη φυλακή του Σουφλίου.
Σύμφωνα με τον επίσης φυλακισμένο δάσκαλο Αποστολίδη τα ονόματα των 8 προς εκτέλεση ανακοινώθηκαν το βράδυ της 29ης Ιουνίου 1944.
Ανάμεσα τους ήταν και ο Ανέστης Μιχαηλίδης.
Η εκτέλεση ορίστηκε για τις 5:00 το πρωί της 30ης Ιουνίου 1944. Τους έστησαν στον τοίχο ενώπιον συγγενών και φίλων, προς παραδειγματισμό. Η διαταγή ήταν ξεκάθαρη: «Εάν επαναληφθεί παρόμοιον κακούργημα θα εφαρμοστούν τα ίδια μέτρα εις το πολλαπλάσιον».
Το μαντάτο της εκτέλεσης θα φθάσει στη Δυτική Μακεδονία, όπου είχε καταφύγει η μητέρα και ο αδελφός του με την υπόλοιπη οικογένεια. Η χαροκαμένη μάνα στο άκουσμα της είδησης θ΄ απομακρυνθεί από την αυλή, μακρυά από τα βλέμματα των μικρών εγγονών της για να θρηνήσει το πρωτότοκο παλικάρι της.
Δυο μήνες μετά την εκτέλεση, στις 3 Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί ηττημένοι αποχωρούσαν από το Νομό Έβρου.
Ο Ανέστης Μιχαηλίδης δεν πρόλαβε να γευτεί την πολυπόθητη λευτεριά.
Ήταν τότε 42 χρονών. Άφησε πίσω του 4 ορφανά παιδιά.
Το 1980 στο Σουφλί, με πρωτοβουλίες του τότε Δημάρχου Παύλου Φυλλαρίδη, στο σημείο όπου εκτελέστηκαν οι 8 πατριώτες ανεγέρθηκε λιτό μνημείο, όπου αναγράφονται τα ονόματά τους.
Σημειωτέον ότι κανείς τους δεν ήταν από το Σουφλί. Και ΔΕΝ έχασαν τη ζωή τους στον εμφύλιο που ξέσπασε στη συνέχεια. Εκτελέστηκαν από τον Γερμανό κατακτητή.
Στο Σουφλί κάθε χρόνο τιμάται η μνήμη των 8 εκτελεσθέντων.
Τα παιδιά του Ανέστη έφυγαν από τη ζωή με το παράπονο ότι το επίσημο χωριό του η Παλαγία δεν τον μνημόνευσε ποτέ. Ούτε στήθηκε κάποιο μνημείο, όπως έγινε σε όλη την Ελλάδα, από το Πύθιο έως την Κρήτη για τους εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς.
Εδώ βέβαια θα πρέπει να θυμηθούμε ότι μόλις τη δεκαετία του 1980 άρχισαν οι πολιτικές συζητήσεις για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης. Ισως έτσι εξηγείται γιατί το χωριό του δεν τον μνημόνευσε ποτέ. Μεσολάβησε και ο πανδαμάτωρ χρόνος, ποιος θυμόταν πλέον το γεγονός εκτός από τα παιδιά και τα εγγόνια του...
80 χρόνια μετά ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος της Παλαγίας "Ο Μέγας Αλέξανδρος" πήρε την απόφαση να τελέσει το σημερινό λιτό μνημόσυνο. Και τον ευχαριστώ από καρδιάς γι΄ αυτό.
80 χρόνια μετά... η μοίρα το έφερε έτσι να τελείται το μνημόσυνο του Ανέστη Μιχαηλίδη μαζί με το ετήσιο μνημόσυνο της εγγονής του της Καλλιόπης.
Είμαι σίγουρη ότι η ψυχή και των δυο θ΄ αγαλλιάσει με τους ήχους της ποντιακής λύρας και το χορό που θα χορέψουν χορευτές του συλλόγου. Το χορό Σαρίκουζ της Παλαγίας, που έφεραν οι πρόσφυγες μαζί τους από την αλησμόνητη πατρίδα.
Πολύ πιθανόν να υπάρχουν και άλλοι κάτοικοι του χωριού σαν τον Ανέστη Μιχαηλίδη που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ή έπεσαν μαχόμενοι στο αλβανικό μέτωπο.
Ίσως η σημερινή εκδήλωση να σταθεί η αφορμή να τους επαναφέρουμε από τη λήθη.
Για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεώτεροι.
Τελειώνοντας θα τολμήσω να καταθέσω μια πρόταση. Όπως βλέπουμε εδώ υπάρχει το μνημείο που έχει ανεγερθεί από την παλιά Κοινότητα Παλαγίας. Σ΄ αυτό αναγράφονται τα ονόματα στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους στον εμφύλιο 1948-1949.
Η πρόταση μου είναι ν΄ αναληφθεί πρωτοβουλία και να υποβληθεί αίτημα στο Δήμο Αλεξανδρούπολης ώστε το μνημείο αυτό να μετατραπεί σε μνημείο συμφιλίωσης και μνημοσύνης και να αναγραφούν σ΄ αυτό και ο Ανέστης Μιχαηλίδης, που εκτελέστηκε από το Γερμανό κατακτητή, αλλά και όσοι δεν έχουν συμπεριληφθεί σ΄ αυτό, για τους λόγους που προανέφερα. Να απευθύνεται το μνημείο στα θύματα του πολέμου της περιόδου 1940-1949. Έτσι το μνημείο θα ζωντανέψει και θα επιτελεί το ρόλο του, συνεισφέροντας στην ενεργοποίηση της ιστορικής μνήμης.
Οι 8 εκτελεσθέντες στις 30/6/1944 στο Σουφλί ήταν:
- Αλεξανδρίδης Απόστολος
- Ασλανίδης Ιωάννης
- Ιωαννίδης Γεώργιος,
- Καλέτσιος Αλέξανδρος
- Καρακατσάνης Θωμάς (17 χρόνων)
- Μιχαηλίδης Ανέστης
- Παπουτσάς Βασίλης
- Τεπετσεκλής Στρατής
Αιωνία η μνήμη τους!
Στο τέλος της ομιλίας της η κ. Πανταζίδου επεσήμανε ότι την ίδια ημέρα και ώρα ο Δήμος Σουφλίου, όπως κάθε χρόνο τελούσε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των 8 εκτελεσθέντων, στο χώρο που είχαν εκτελεστεί στις 30 Ιουνίου 1944.
[post_ads]
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω