Ο θερινός κινηματογράφος "Ηλύσια" στην Αλεξανδρούπολη εν μέσω εμφύλιων συρράξεων το 1947

Το καλοκαίρι του 1947 ο επιχειρηματίας Νίκος Ιωαννίδης νοίκιασε ένα εγκαταλελειμμένο εξοχικό κέντρο και κατασκεύασε θερινό κινηματογράφο.

της Ουρανίας Πανταζίδου

Το καλοκαίρι του 1947 η Αλεξανδρούπολη πορευόταν εν μέσω της σκοτεινής περιόδου του εμφυλίου. Παρ΄ όλα αυτά ο επιχειρηματίας Νίκος Ιωαννίδης βρήκε εκείνη τη χρονιά το κουράγια να επενδύσει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για να προσφέρει στους Αλεξανδρουπολίτες ένα θερινό κινηματογράφο, κάτι που έλειπε από την πόλη.

Ο Νίκος Ιωαννίδης ήταν ήδη ιδιοκτήτης του χειμερινού κινηματογράφου «Ηλύσια» και αποφάσισε να νοικιάσει το εγκαταλελειμμένο εξοχικό κέντρο που βρισκόταν σε κεντρικότατο σημείο της Λεωφόρου Βασ. Γεωργίου Β΄ (Λεωφόρος Δημοκρατίας σήμερα), απέναντι από τον Παιδικό Σταθμό.

Στο πεζοδρόμιο της κεντρικής λεωφόρου της Αλεξανδρούπολης.
Αριστερά διακρίνεται ο θερινός κινηματογράφος ΗΛΥΣΙΑ
(στο σημείο που σήμερα είναι το κέντρο διασκέδασης Pico)

Την είδηση την υποδέχθηκε με ενθουσιασμό το κινηματογραφόφιλο κοινό της Αλεξανδρούπολης, όπως και τα ΜΜΕ της εποχής.

«Ο διευθυντής του Νίκος Ιωαννίδης δεν φείσθηκε κόπων και δαπανών και τόλμησε να δημιουργήσει ένα στολίδι στην πόλη» γράφει η εφημερίδα "Ελεύθερη Θράκη" για το νέο κινηματογράφο της πόλης, που είχε θεωρεία και ωραία παρτέρια λουλουδιών ανάμεσά τους. Επίσης γράφει για την πανηγυρική ημέρα των εγκαινίων, που πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 17 Ιουνίου 1947.

Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την ταινία «Η Ύαινα» (In this our life) με τους Μπέτυ Ντέιβις, Ολίβια ντε Χάβιλαντ, Ντένις Μόργκαν κ.α. Ανάμεσα στους πολλούς προσκεκλημένους ήταν ο Διοικητής της Ταξιαρχίας, ο Νομάρχης Έβρου, ο Λιμενάρχης Μουντρίχας, ο Διευθυντής του Ταμείου Βενιέρης κ.α.

Παρέλαση στην κεντρική λεωφόρο
Στο βάθος στο κέντρο το χαμηλό κτίριο είναι η πρόσοψη του θερινού ΗΛΥΣΙΑ

Και η εφημερίδα "Τύπος της Θράκης" της 21/6/1947 δε φείδεται ωραίων σχολίων για τους αδελφούς Ιωαννίδη που νοίκιασαν ένα εξοχικό κέντρο και ξόδεψαν πολλά χρήματα για να κτίσουν την επιχείρηση με τα ωραία θεωρεία, τις θέσεις της πλατείας ελαφρώς επικλινείς, με πρώτης τάξεως κυλικείο, με τέλειο φωτισμό και ήχο κ.λ.π.

«Η πρωτοβουλία των αδελφών Ιωαννίδη είχε ως αποτέλεσμα να μεταμορφωθεί ένα εγκαταλελειμμένο κεντρικότατο γήπεδο σ΄ ένα στολίδι εφάμιλλο των Αθηνών», και όπως σημειώνει η εφημερίδα «η λειτουργία του απαλλάσσει την πόλιν μας από μιαν μεγάλη έλλειψιν».

Να σημειώσω ότι το θερινό σινεμά «ΗΛΥΣΙΑ» λειτούργησε σίγουρα έως και το καλοκαίρι του 1954*. Την ίδια περίοδο λειτουργούσε και ο κινηματογράφος «ΤΙΤΑΝΙΑ», ενώ τον Ιούλιο του 1953 η πόλη θ΄ αποκτούσε και το θερινό σινεμά ΕΛΛΗΝΙΣ επί των οδών Αίνου και Μαζαράκη.

Σχεδόν ένα μήνα μετά τα εγκαίνια του θερινού κινηματογράφου ΗΛΥΣΙΑ η Αλεξανδρούπολη θα δεχόταν επίθεση από τους αντάρτες, που χτύπησαν από τρία σημεία την πόλη. Το ρολόι έδειχνε 11:00 μ.μ. της Τετάρτης 30 Ιουλίου 1947.

Όπως έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής, ένα Τάγμα εξοπλισμένο και χωρισμένο σε τρεις ομάδες επιτέθηκε εναντίον της πόλης. Η πρώτη ομάδα πλησιάζοντας αθόρυβα το νεκροταφείο κινήθηκε προς το Μύλο του Γεωργίου Μασούρα. Τους αντιλήφθηκε όμως μικρή ομάδα Μ.Α.Υ. που έβαλε εναντίον τους ενώ ταυτόχρονα ειδοποίησαν τη Χωροφυλακή.

Δυστυχώς όμως οι αντάρτες είχαν προλάβει να βάλουν φωτιά στον αλευρόμυλο, προξενώντας εκτεταμένες ζημιές. Η φωτιά λίγο έλειψε να επεκταθεί στον παρακείμενο Μύλο του Παν. Σοφιανόπουλου.

Η δεύτερη ομάδα επιτέθηκε στον Σιδηροδρομικό Σταθμό. Ο αρχιφύλακας του φυλακίου Δεκανέας Τσαουσίδης Απόστολος από το Νεοχώρι Θεσσαλονίκης μαζί με άλλους οκτώ κατάφερε να απωθήσει τους αντάρτες, που είχαν επιτεθεί εναντίον του σταθμού.

Στρατιώτες που απώθησαν τους αντάρτες

Από την επίθεση των ανταρτών σαμποτέρ υπέστησαν μικρές ζημιές οι ατμομηχανές του Γκαρ Μιλιτέρ (σιδηροδρομική στρατιωτική στάση).

Στρατιωτική Στάση (Γκαρ Μιλιτέρ)
https://alexandroupolites.gr/arxeio-mimh-douka

Μια τρίτη ομάδα είχε κρυφτεί στο αλσύλλιο με τα πεύκα κοντά στο Γυμναστήριο. Στόχος τους ήταν να επιτεθούν στις ποινικές φυλακές και να ελευθερώσουν τους φυλακισμένους.

Τη νύχτα εκείνη η πόλη σείστηκε από κρότους όλμων, χειροβομβίδων και λοιπών πυροβόλων όπλων. Οι κάτοικοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους εκτός εκείνων που βρίσκονταν στον κινηματογράφο και στα διάφορα κέντρα. Αυτοί παρέμειναν επί τόπου και αποχώρησαν μετά τη λήξη της επιδρομής, συνοδευόμενοι από όργανα της τάξεως.

Το επόμενο πρωί ένα κάρο ξεκινούσε από τη Νέα Χηλή. Καθώς αυτό κινούνταν επί της οδού Μάκρης - Αλεξανδρούπολης στο ύψος περίπου του σημερινού ναού του Αγίου Ανδρέα προσέκρουσε σε νάρκη, που είχαν τοποθετήσει οι αντάρτες. Το κάρο ανατινάχθηκε με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο γεωργός Αλέξανδρος Ελενίδης (35 ετών). Στο ίδιο κάρο επέβαιναν ο 27χρονος αδελφός του Βαγγέλης που έχασε το αριστερό του πόδι, η 12χρονη μαθήτρια Αλεξάνδρα Αραπίδου (η έκρηξη της δημιούργησε προβλήματα στην ακοή της) ενώ ελαφρύτερα τραυματίστηκε η 45χρονη Σοφία Φουντουκίδου, όλοι κάτοικοι του χωριού. (www.alexpolisonline.com/2017/03/blog-post_174.html)

Υ.Γ.

* Ο κ. Θεόδωρος Ορδουμποζάνης, που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει τις τρεις φωτογραφίες του θερινού κινηματογράφου «Ηλύσια» μου έδωσε και τις εξής πληροφορίες:

Το οικόπεδο (ακίνητο) ανήκε στην οικογένεια Σταματόπουλου, η οποία μετά τον πόλεμο το νοίκιασε στον επιχειρηματία Ιωαννίδη (που εκμεταλλευόταν τον χειμερινό κινηματογράφο ΗΛΥΣΙΑ) και το μετέτρεψε ως θερινό με το ίδιο όνομα. Μετά τον γάμο της μεγάλης κόρης της οικογένειας Σταματόπουλου με τον επιχειρηματία Βαγγέλη Βογιατζή (αρχές του 1950) το ανέλαβε ο γαμπρός Βογιατζής και το λειτούργησε ο ίδιος ως θερινό κινηματογράφο με την ονομασία ΑΣΤΡΟΝ. Αργότερα (αν θυμάμαι καλά τέλος της δεκαετίας του 1960 ή αρχές του 1970) τον μετέτρεψε σε υπερσύγχρονο (για την εποχή) κινηματογράφο ως χειμερινό και θερινό με μετακινούμενη οροφή. Το ακίνητο (οικόπεδο) βρισκόταν περίπου απέναντι από την Στρατιωτική Λέσχη.

Τέλος, κλείνοντας να σημειώσω ότι όσο και αν έψαξα δεν κατόρθωσα να βρω κάποια φωτογραφία στην αρχική μορφή του κινηματογράφου.

Ουρανία Πανταζίδου
Υποπλοίαρχος Π.Ν. (ε.α)
[post_ads]