Ο ενήλικος Μαυροπελαργός είναι πολύ επιφυλακτικός, διατηρεί μεγάλες αποστάσεις από τον άνθρωπο και δύσκολα πλησιάζεται, τουλάχιστον στο Δέλτα Έβρου.
Μετά από πολυετή ενασχόληση με τα πουλιά, μου είναι προφανές ότι, όσο καλύτερα γνωρίζουμε τη συμπεριφορά των ειδών, τόσο περισσότερο μπορούμε να τα πλησιάσουμε χωρίς να τα ενοχλήσουμε, ή μάλλον καλύτερα, τόσο περισσότερο μπορεί να μας πλησιάσουν χωρίς να ενοχληθούν! Πρέπει όμως να αφιερώσουμε χρόνο, πολύ χρόνο, για να μάθουμε τις συνήθειές τους και για να γινόμαστε ένα με τη φύση ώστε να μην ενοχλούνται από την παρουσία μας!
Ο ενήλικος Μαυροπελαργός, για παράδειγμα, είναι πολύ επιφυλακτικός, διατηρεί μεγάλες αποστάσεις από τον άνθρωπο και δύσκολα πλησιάζεται, τουλάχιστον στο Δέλτα Έβρου, που τον φωτογράφισα.
 |
| Φωτογραφία 1. Ενήλικος Μαυροπελαργός ψάχνοντας για τροφή |
Ανήκει στην Τάξη των Πελαργόμορφων (Ciconiiformes), στην Οικογένεια των Πελαργών (Ciconiidae) και το επιστημονικό του όνομα στη λατινική γλώσσα είναι Ciconia nigra. Είναι μεταναστευτικό σπάνιο είδος, μεγάλου μεγέθους, ενός περίπου μέτρου μήκους, από την άκρη του ράμφους μέχρι την άκρη της ουράς του και δύο περίπου μέτρων πλάτους, από την άκρη της μιας φτερούγας μέχρι την άκρη της άλλης φτερούγας, με τις φτερούγες ανοιχτές. Τα φύλα είναι όμοια, αν και το αρσενικό είναι λίγο μεγαλύτερο από το θηλυκό. Πετά με το λαιμό και τα πόδια τεντωμένα.
Αναπαράγεται σε απομονωνόμενα ζευγάρια στην Κεντρική κυρίως αλλά και στη Νότια Ευρώπη, στην Ελλάδα κεντρικά και βόρεια, συνήθως σε ημιορεινά δάση, πάντα κοντά σε λίμνες, ποταμούς ή έλη, όπου βρίσκει την τροφή του. Έχει όμως παρατηρηθεί να φωλιάζει από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι το υψόμετρο των 3.000 μέτρων. Φτιάχνει τεράστια φωλιά με κλαδιά, τούφες χόρτων και χώμα, ψηλά σε δυσπρόσιτα δένδρα, που μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί και τα επόμενα χρόνια. Συχνά, Σπουργίτια και Ψαρόνια εκμεταλλεύονται την ευκαιρία και φωλιάζουν σε χαμηλότερα επίπεδα της φωλιάς τους. Είναι μονογαμικός και αμφότεροι οι γονείς κατασκευάζουν τη φωλιά, επωάζουν τα αυγά για ένα μήνα περίπου μέχρι να εκκολαφθούν και ταΐζουν τους νεοσσούς για δυο και πλέον μήνες, μέχρι να μπορούν να πετάξουν και να φύγουν από τη φωλιά. Στην αρχή βέβαια επιστρέφουν κατά διαστήματα στη φωλιά και ταΐζονται συμπληρωματικά από τους γονείς μέχρι να αποκτήσουν πλήρη αυτονομία στην ανεύρεση της τροφής τους.
Τρέφεται κυρίως με βατράχους, ψάρια, έντομα και με μικρά τρωκτικά, φίδια και σαύρες, που εντοπίζει και συλλαμβάνει προχωρώντας αργά και παρατηρώντας το έδαφος για κάποια κίνηση.
Στο Δέλτα Έβρου και σε άλλους υγροτόπους τον βλέπουμε κατά τη μετανάστευση, την άνοιξη και το φθινόπωρο σε μικρές ομάδες λίγων ατόμων, κατά το ταξίδι τους από και προς την υποσαχάρια Αφρική αντίστοιχα, όπου ξεχειμωνιάζει. Η μεταναστευτική τους διαδρομή προς την Αφρική είναι είτε μέσω Βοσπόρου ή μέσω Γιβραλτάρ, δεν πετούν δηλαδή πάνω από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Λίγοι όμως παραμένουν στην Ελλάδα και το χειμώνα.
Ο νεαρούλης Μαυροπελαργός λίγων μηνών, είναι λιγότερο επιφυλακτικός με την ανθρώπινη παρουσία και διακρίνεται από το αισθητά πιο κοντό ράμφος του και από τα γκριζoπράσινα μάλλον πόδια και ράμφος.
 |
| Φωτογραφία 2. Νεαρούλης Μαυροπελαργός 2-3 μηνών |
Όσο όμως μεγαλώνει, σιγά-σιγά πόδια, ράμφος και η περιοχή γύρω από τα μάτια αρχίζουν να ροδίζουν, όταν δε ενηλικιωθεί γίνονται κοκκινόχρωμα.
 |
| Φωτογραφία 3: Ανήλικος Μαυροπελαργός που πλησιάζει στην ενηλικίωση, καθόσον ράμφος, πόδια και περιοχή γύρω από το μάτι αρχίζουν να παίρνουν κοκκινωπή χροιά |
Παρατηρώντας λοιπόν τη συμπεριφορά ομάδας Μαυροπελαργών, μια συγκεκριμένη στιγμή, διαπιστώνουμε για παράδειγμα ότι, κατά την αναζήτηση της τροφής τους, κινούνται σταθερά προς κάποια κατεύθυνση. Σε περίπτωση λοιπόν που τους δούμε από μεγάλη απόσταση, δεν επιχειρούμε με το όχημά μας ή με άλλο τρόπο να τους πλησιάσουμε γιατί είναι βέβαιο ότι θα απομακρυνθούν αμέσως. Απλά, σταματάμε σ’ ένα κατάλληλο σημείο που βρίσκεται στην πορεία τους, καλυπτόμαστε κατά το δυνατόν και με πολύ αγάπη περιμένουμε, χωρίς φυσικά να κινούμαστε και να κάνουμε θόρυβο. Με μεγάλη πιθανότητα, αν δεν υπάρξει κάποια όχληση, οι Μαυροπελαργοί, σε κάποιο χρόνο, θα περάσουν από μπροστά μας και θα συνεχίσουν την πορεία τους απομακρυνόμενοι, ψάχνοντας για τροφή (Εικόνες 1, 4 και 5).
 |
| Φωτογραφία 4. Αξέχαστη "παρέα" για πέντε λεπτά με τρεις ενήλικους Μαυροπελαργούς. Εδώ οι 2 τη στιγμή που απομακρύνονται, συνεχίζοντας την πορεία τους σε αναζήτηση τροφής |
Ακόμη και στην περίπτωση που μας αντιληφθούν, όταν μας πλησιάζουν, δεν θα πετάξουν μακριά, ίσως όμως ενστικτωδώς να αλλάξουν λίγο την πορεία τους. Γιατί, κατά την εκτίμησή μου, τη στιγμή εκείνη, δεν μας θεωρούν απειλή, επειδή δεν εισβάλαμε στην περιοχή τους, αυτοί ήρθαν στη δική μας, ούτε αντιλήφθηκαν κάποια ενέργειά μας που θα ερμηνεύονταν ως σήμα κινδύνου.
 |
| Φωτογραφία 5. Ενήλικος Μαυροπελαργός ακριβώς τη στιγμή που αντιλαμβάνεται την παρουσία μου πίσω από τον τηλεφακό και απλά αλλάζει λίγο την πορεία του χωρίς να πετάξει |
Όταν λοιπόν μας πλησιάσουν, βγάζουμε μόνο μια δυο φωτογραφίες παρατηρώντας την αντίδρασή τους στο θόρυβο του κλείστρου της φωτογραφικής μηχανής. Αν δούμε ότι δεν ενοχλούνται και συνεχίζουν να ψάχνουν για τροφή συνεχίζουμε και εμείς να βγάζουμε φωτογραφίες. Αν όμως διαπιστώσουμε ότι ανησύχησαν κοιτώντας τριγύρω, προσπαθώντας να εντοπίσουν την πηγή του θορύβου, σταματάμε και περιμένουμε μέχρι να ηρεμήσουν, να ξεκινήσουν να ψάχνουν ξανά για τροφή, οπότε τότε ξαναβγάζουμε άλλες μια δυο φωτογραφίες και ούτω καθ’ εξής. Έτσι, τους έχουμε κοντά μας για πολύ περισσότερο χρόνο και έχουμε την ευκαιρία να βγάλουμε όμορφες κοντινές φωτογραφίες χωρίς να ενοχληθούν και να πετάξουν μακριά.
Την ίδια τεχνική με μικρές προσαρμογές, ανάλογα με τις συνήθειες του κάθε είδους, μπορούμε να εφαρμόσουμε με επιτυχία για όλα τα είδη των πουλιών, στο χώρο που κινούνται, να τα περιμένουμε δηλαδή να μας πλησιάσουν. Απλά, όσο καλύτερα γνωρίζουμε τις συνήθειές τους τόσο πιο έμπειροι γινόμαστε ώστε να τοποθετούμαστε έγκαιρα στη σωστή θέση. Βασική προϋπόθεση να μην βιαζόμαστε. Τι πιο όμορφο από το να περάσουμε τη μέρα μας στη φύση, παρέα με αγαπημένα μας είδη!
Όλες οι λήψεις έγιναν στο Δέλτα του ποταμού Έβρου με σεβασμό στα πουλιά και το περιβάλλον τους.
Δείτε το βίντεο
(τους Μαυροπελαργούς μπορούμε να τους δούμε από το 1:39-1:42 και από το 2:04-2:06)
Βιντεάκια με διάφορα είδη πουλιών μπορείτε να δείτε στο κανάλι μου Birds of Greece / Ornithofiloi εδώ: www.youtube.com/@Ornithofiloi
Φωτογραφίες μου με πουλιά μπορείτε να δείτε στον ιστότοπο εδώ: https://ornithofiloi.blogspot.com
Κώστας Παναγιωτίδης
Φωτογράφος Άγριας Ζωής
Βιβλιογραφία:
- National Geographic, Complete Birds of the World, edited by Tim Harris.
- Lynx, The Cornell Lab of Ornithology, Birds Families of the World, David W. Winkler, Shawn M. Billerman, Irby J. Lovette.
- Lynx, European Breeding Bird Atlas 2, Distribution, Abundance and Change.
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω